برای کاپوتاژ ماشین به کجا مراجعه کنیم؟ راهنمای کامل و مراحل دریافت

سفر هوایی اگرچه سرعت و راحتی بیشتری دارد اما مناسب ماجراجویانی که به دنبال تجربه جدید و داشتن سفری جذاب‌ و خاطره‌انگیز هستند، نیست. برای این گروه از افراد، سفر جاده‌ای با خودروی شخصی به کشورهای دیگر، جذابیت بیشتری دارد و پرماجراتر است. برای شروع چنین سفری در ابتدا باید برای خود و خودرویتان گذرنامه رسمی و معتبر تهیه کنید. مجوز کاپوتاژ خودرو، همان گذرنامه است که به پروانه خروج موقت نیز معروف است. اگر برایتان سوال شده است که «برای کاپوتاژ ماشین به کجا مراجعه کنیم؟»، این مقاله مخصوص شماست. در این مقاله علاوه‌بر ارائه راهنمای کامل و مراحل دریافت مجوز کاپوتاژ، نکات مهمی چون تهیه بیمه مسافرتی بیمه بازار، ملزومات سفر بین‌المللی و ... را بررسی خواهیم کرد.

کاپوتاژ خودرو در واقع همان اصطلاح گمرکی «cabotage / کابوتاژ» است که به افراد اجازه می‌دهد ماشین خود را به صورت موقت از کشور خارج کنند و پس از پایان سفر، دوباره وارد کشور کنند. این مجوز، سندی است که ثابت می‌کند خودروی مربوطه به صورت موقت از کشور خارج شده و ظرف مدت تعیین‌شده (معمولاً یک سال) باید به کشور بازگردانده شود. در ایران، این فرآیند توسط اداره گمرک و کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی انجام می‌شود.

هدف از داشتن مجوز کاپوتاژ ماشین عبارت است از:

• قانونی کردن خروج: بدون مجوز کاپوتاژ، خروج خودرو با پلاک ایرانی از مرز کشور غیرقانونی تلقی می‌شود و مشکلات گمرکی ایجاد خواهد کرد.
• تضمین بازگشت: گمرک با صدور این مجوز، از بازگشت ماشین به مرز کشور اطمینان حاصل می‌کند و از واردات غیرقانونی خودرو به کشورهای دیگر جلوگیری می‌کند.
• حذف عوارض گمرکی: این مجوز باعث می‌شود که خودروی شما مشمول پرداخت عوارض گمرکی برای خروج نشود.
• آسودگی خاطر: این مجوز به صاحبان خودرو کمک می‌کند تا در سفرهای بین‌المللی با خودروی شخصی، از نظر قانونی و بیمه‌ای آرامش داشته باشند و مشکلی برایشان پیش نیاید.

برای طی کردن فرآیند کاپوتاژ خودرو، لازم است تا ابتدا با لیست مدارک مورد نیاز آشنا شوید و تمامی مدارک را به صورت کامل و دقیق فراهم کنید تا درخواست شما در گمرک یا در کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی مورد تأیید قرار گیرد. لیست کلی مدارک مورد نیاز به شرح زیر است:

لیست مدارک مورد نیاز به تفکیک محل ارائه آن‌ها:

• اصل برگ سبز و سند مالکیت خودرو
• اصل کارت خودرو
• بیمه‌نامه شخص ثالث ایرانی معتبر
• اصل گذرنامه مالک (با حداقل ۶ ماه اعتبار)
• کارت ملی مالک
• اصل سند کارخانه و فاکتور فروش (در صورت نو بودن خودرو)

نکته مهم: اگر خودروی شما در رهن بانک یا شرکت لیزینگ است، ارائه نامه رسمی و کتبی فک رهن یا مجوز خروج موقت از مرز توسط نهاد مربوطه، ضروری است.

• اصل برگه کاپوتاژ (صادرشده توسط گمرک)
• اصل گواهینامه رانندگی ملی (با اعتبار کافی)
• اصل گذرنامه معتبر (با حداقل ۶ ماه اعتبار)
• ۴ قطعه عکس ۳×۴
• اصل کارت ماشین و برگ سبز خودرو
• پرداخت هزینه‌های مربوط به صدور پلاک و ترجمه مدارک

برای این که بدانید چه مراحلی را باید طی کنید، لازم است تا دقیقاً بدانید برای کاپوتاژ ماشین به کجا باید مراجعه کنید؟ کاپوتاژ کردن خودرو یک فرآیند دو مرحله‌ای است که نیازمند مراجعه به دو مرکز کاملاً مجزا و ارائه مدارک متفاوت است. در ادامه راهنمای تمامی مراحل ارائه شده است:

۱.    گام اول: مراجعه به پلیس +۱۰ (جهت تسویه بدهی‌ها)

نقطه شروع اصلی برای کاپوتاژ خودرو، مراجعه به یکی از دفاتر پلیس +۱۰ است تا بتوانید از وجود هرگونه خلافی، عوارض شهرداری، پارکینگ و ... استعلام بگیرید و تمامی این بدهی‌ها را تسویه کنید. فراموش نکنید که خودرو نباید هیچ‌گونه بدهی داشته باشد.

۲.    گام دوم: مراجعه به اداره گمرک (اخذ پروانه خروج موقت)

مرحله بعد مراجعه به یکی از ادارات گمرک در شهر محل سکونتتان یا نزدیک‌ترین گمرک به شما است تا بتوانید درخواست صدور پروانه خروج موقت (همان برگه کاپوتاژ) بدهید. معمولا این مجوز با اعتبار یکساله صادر می‌شود. توجه داشته باشید که برای اینکار باید حتما مالک خودرو یا وکیل قانونی (با وکالت‌نامه رسمی که در آن صراحتاً حق خروج موقت از کشور ذکر شده باشد) حضور فیزیکی در گمرک داشته باشد.

حضور فیزیکی خودرو نیز الزامی است تا کارشناس گمرک بتواند خودروی شما را بازدید کرده و شماره شاسی و موتور را با مدارک مطابقت دهد. همچنین خودرو باید در باسکول گمرک وزن شود تا وزن خالص آن ثبت گردد.

۳.    گام سوم: مراجعه به کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی (دریافت مدارک بین‌المللی)

پس از دریافت برگه کاپوتاژ از اداره گمرک، باید به یکی از نمایندگی‌های کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی جمهوری اسلامی ایران(TACI) در سراسر کشور مراجعه کنید تا بتوانید مدارک ملی خود را به مدارک بین‌المللی مورد پذیرش در کشورهای دیگر تبدیل کنید. این مدارک شامل موارد زیر هستند:

• گواهینامه رانندگی بین‌المللی (IDP): برای رانندگی در خارج از کشور (اعتبار 1 ساله یا 3 ساله)؛
• دفترچه مالکیت بین‌المللی (Car Net): گذرنامه خودرو حاوی اطلاعات فنی و مالکیت به زبان‌های بین‌المللی (اعتبار 1 ساله)؛
• پلاک ترانزیت: پلاک بین‌المللی مخصوص سفر خارجی که باید روی خودرو نصب شود(اعتبار 1 ساله)؛
• کارنه دو پاساژ (CDP): دفترچه عبور گمرکی که تشریفات گمرکی را ساده‌تر می‌کند (اختیاری و بیشتر برای برخی کشورهای خاص).

هزینه‌های کاپوتاژ به دو بخش اصلی تقسیم می‌شوند:

• هزینه‌های جزئی گمرک (که عموماً بابت خدمات اظهارنامه و بازدید کارشناس است)
• هزینه‌های اصلی مربوط به صدور مدارک بین‌المللی توسط کانون جهانگردی.

برای اینکه بتوانید برآوردی از هزینه‌های کاپوتاژ ماشین داشته باشید، در ادامه جدول هزینه‌های رایج کاپوتاژ را بر اساس منابع معتبر ارائه کردیم:

• اگر قدمت خودرو شما بیش از ۲۰ سال است و برایتان سوال پیش آمده که برای کاپوتاژ ماشین به کجا مراجعه کنیم؟ باید بدانید که ممکن است شما نیاز به مجوز از سازمان میراث فرهنگی داشته باشید تا مجوز کاپوتاژ برایتان صادر شود.
• بعضی کشورها ممکن است قوانین خاصی برای خودروهای کاپوتاژ شده داشته باشند؛ بهتر است پیش از سفر، قوانین کشور مقصد خود را به دقت مطالعه کنید.
• اعتبار برگه کاپوتاژ محدود است؛ اگر مهلت آن به پایان برسد، باید آن را تمدید یا طبق مقررات بازگردانید.
• ترجمه مدارک (گواهینامه، مالکیت) باید به صورت رسمی و مطابق الزامات کانون جهانگردی انجام شود تا مورد قبول باشد.
• داشتن بیمه معتبر ایرانی (مثلاً بیمه شخص ثالث و بیمه مسافرتی) تنها حوادث اتفاق افتاده در داخل کشور را تحت پوشش قرار می‌دهد؛ اما خرید بیمه کارت سبز (Green Card) باعث می‌شود در صورت بروز حادثه در سفر، پوشش مالی و قانونی داشته باشید. برای تهیه این بیمه می‌توانید به بیمه بازار مراجعه کنید.