نفس شمال هم بند آمد؛ چتر سیاه دود بر سر جنگل‌های سبز

اهواز، تهران، مشهد، اصفهان و دیگر شهرهای بزرگ ایران اغلب روزهای سال با آلودگی هوا دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ در تابستان با ریزگرد و در پاییز و زمستان با مازوت‌سوزی مواجه هستند. مردم تهران برای نفس کشیدن در هوای تازه، معمولا مسیر جاده‌های شمال را انتخاب می‌کنند، اما طی چند روز اخیر، تصاویر آلودگی هوای شهرهای شمالی در فضای مجازی بازدید بالایی داشته است. چشم‌انداز پاییزی این مناطق معمولا مه‌آلود است، اما در روزهای آلوده، تشخیص مه از آلودگی سخت می‌شود و با بررسی شاخص کیفیت هوا مشخص می‌شود که وضعیت قرمز و ناسالم است.

هر شهر ایران مشکلات خاص خود را دارد؛ علاوه بر آلودگی هوا و ریزدگرد در شهرهای شمالی انبوه زباله‌ها و نیروگاه‌های زباله‌سوز نیز سهم قابل توجهی در افزایش آلودگی دارند و شهر ساری از صبح امروز تا عصر از ۱۳۸ به ۱۲۵ کاهش پیدا کرده است اما همچنان در وضعیت ناسالم قرار دارد.

این در حالی است که «محمدرضا کنعانی»، مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با اشاره به کاهش کیفیت هوا طی روزهای گذشت به خبرگزاری مهر گفته است:

بررسی‌ها نشان می‌دهد منشا اصلی آلودگی هوا توده‌های گرد و غبار ورودی از کانون‌های فعال برون‌مرزی است. بر اساس داده‌های ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا، تحلیل تصاویر ماهواره‌ای و ارزیابی‌های کارشناسی مشترک با اداره‌کل هواشناسی استان، افت کیفیت هوای مازندران طی روزهای اخیر عمدتا تحت‌تاثیر پدیده گرد و غبار بوده است.

او با اشاره به مطالعات منشایابی ستاد ملی گرد و غبار افزود:

کانون‌های فعال فرسایش بادی در شمال و شمال‌شرق کشور و پهنه‌های بیابانی برون‌مرزی، به‌ویژه صحرای «قره‌قوم» در ترکمنستان، از مهم‌ترین منابعی هستند که در رخدادهای گرد و غبار نوار شمالی کشور نقش دارند. بخش قابل‌توجهی از توده‌های گرد و غبار ورودی به استان از همین کانون‌ها سرچشمه می‌گیرد. هرچند برخی فعالیت‌های آلاینده داخلی نظیر صنایع، معادن و آتش‌زدن بقایای کشاورزی می‌توانند موجب آلودگی‌های محلی شوند، اما پدیده فراگیر اخیر ناشی از گرد و غبار بوده است.

با نزدیک شدن به فصل‌های سرد سال و افزایش مصرف گاز خانگی، کمبود گاز در شبکه موجب می‌شود برخی نیروگاه‌های مازندران، مانند نیروگاه سیکل ترکیبی نوشهر و نیروگاه شهید سلیمی نکا از سوخت مازوت استفاده کنند؛ موضوعی که دود غلیظ و آلودگی قابل‌توجهی در آسمان شهرهای شمالی ایجاد می‌کند.

«احمد توکلی» سرپرست معاون عمرانی استانداری مازندران نیز در کارگروه کنترل آلایندگی هوا در مازندران نسبت به مازوت سوزی طی سال‌های گذشته در خبری توضیح داده بود:

در این استان سرسبز و به نظر عاری از آلودگی، در شهرهای نور، نکا و آمل مشکلات آلودگی هوا را داریم و نباید اجازه بدهیم که گازوئیل، بنزین و مازوت کم‌کیفیت وارد استان شود. جان شهروندان و محیط زیست طبیعی از آلودگی مازوت در رنج است و اگر چه گوگردزدایی در پالایشگاه‌ها انجام می‌شود، اما موضوع مهم این است که کیفیت مازوت ارسالی به نیروگاه نکا براساس گزارش‌های محیط زیست، از کیفیت بسیار پایینی نسبت به سایر نیروگاه‌ها برخوردار است و این پذیرفتنی نیست.

با ادامه روند سردشدن هوا و افزایش فشار بر شبکه انرژی، گیلان و مازندران و دیگر استان‌های کشور هر روز آلوده‌تر می‌شوند و امکان زیست برای مردم سخت‌تر می‌شود.