کشف شگفت انگیز؛ این وزغ‌ها به جای تخم‌ریزی، نوزاد به دنیا می‌آورند!
به نقل از لایوساینس؛ کشف سه گونه جدید وزغ در تانزانیا با ویژگی تولیدمثل منحصربه‌فرد، درک دانشمندان از تکامل دوزیستان را به چالش کشیده است. این وزغ‌ها به جای تخم‌ریزی، نوزادان کاملا شکل‌گرفته به دنیا می‌آورند و مرحله آسیب‌پذیر بچه وزغ (Tadpole) را به کلی حذف می‌کنند؛ پدیده‌ای که در میان هزاران گونه قورباغه و وزغ فوق‌العاده نادر است.
این سه گونه جدید همگی به سرده‌ی نکتوفرینویدس (Nectophrynoides) یا «وزغ‌های درختی» تعلق دارند که پیش از این نیز به دلیل توانایی زنده‌زایی شهرت داشتند. تا پیش از این مطالعه، تصور می‌شد که جمعیت این وزغ‌ها در کوه‌های تانزانیا یکپارچه و گسترده است، اما تحقیقات جدید نشان داد که با گونه‌های متعدد و کوچک‌تری روبرو هستیم که ممکن است نیازمند اقدامات حفاظتی فوری باشند.
اچ. کریستوف لیتکه، یکی از نویسندگان این مطالعه و پژوهشگر تکامل دوزیستان در شورای تحقیقات ملی اسپانیا، در بیانیه‌ای گفت:
زنده‌زایی در میان قورباغه‌ها و وزغ‌ها پدیده‌ای استثنایی است و کمتر از ۱٪ گونه‌ها این ویژگی را دارند. همین موضوع این گونه‌های جدید را بی‌نهایت جالب توجه می‌کند.
پیش از این پژوهش که نتایج آن در تاریخ ۱۶ آبان ۱۴۰۴ (۶ نوامبر ۲۰۲۵) در ژورنال Vertebrate Zoology منتشر شد، تنها ۱۷ گونه از بیش از ۷۰۰۰ گونه قورباغه و وزغ شناخته‌شده، زنده‌زا بودند که ۱۳ مورد از آن‌ها به همین سرده Nectophrynoides تعلق داشتند. با این کشف جدید، سه گونه‌یدیگر به این فهرست نادر اضافه شده است.
محققان با بررسی دقیق صدها نمونه وزغ که در موزه‌ها نگهداری می‌شدند و همچنین تحلیل صدای ضبط‌شده آن‌ها در طبیعت، به این نتایج دست یافتند. آن‌ها با استفاده از روشی نوین موسوم به میوزیومیکس (museomics)، DNA میتوکندریایی برخی از نمونه‌های بسیار قدیمی را استخراج و تحلیل کردند.
آلیس پتزولد، دانشمند تکاملی در دانشگاه پوتسدام آلمان و از دیگر نویسندگان مقاله، می‌گوید:
برخی از این نمونه‌ها بیش از ۱۲۰ سال پیش جمع‌آوری شده بودند. کار ما روی ژنوم نمونه‌های موزه‌ای توانست دقیقاً مشخص کند که آن نمونه‌های قدیمی به کدام جمعیت‌ها تعلق داشتند و این به ما برای کارهای آینده روی این وزغ‌ها اطمینان خاطر بیشتری می‌دهد.
سه گونه تازه‌شناسایی‌شده که Nectophrynoides saliensis، Nectophrynoides luhomeroensis و Nectophrynoides uhehe نام‌گذاری شده‌اند، هرچند از نظر ظاهری بسیار به گونه شناخته‌شده‌ی قبلی شباهت دارند، اما تفاوت‌های جزئی در ژنتیک، شکل سر و ساختار غده‌های روی شانه‌هایشان، آن‌ها را متمایز می‌کند.
این کشف پیامدهای مهمی برای حفاظت از این گونه‌ها دارد. پیش از این تصور می‌شد که این وزغ‌ها در سراسر کوه‌های آرک شرقی و ارتفاعات جنوبی تانزانیا پراکنده‌اند و در معرض خطر نیستند. اما اکنون مشخص شده که این جمعیت در واقع به چهار گونه مجزا با زیستگاه‌های بسیار کوچک‌تر و تکه‌تکه شده تقسیم می‌شود. این موضوع هر یک از این گونه‌ها را بیش از آنچه تصور می‌شد در معرض خطر قرار می‌دهد.
جان لیاکوروا، زیست‌شناس دانشگاه دارالسلام در تانزانیا، هشدار می‌دهد:
جنگل‌هایی که این وزغ‌ها در آن زندگی می‌کنند به سرعت در حال ناپدید شدن هستند.
این زیستگاه‌ها هم در برابر فعالیت‌های انسانی و هم در برابر تغییرات اقلیمی آسیب‌پذیرند و سرنوشت گونه خویشاوند دیگری که در سال ۲۰۰۹ به دلیل ساخت سد و شیوع بیماری قارچی در طبیعت منقرض شد، می‌تواند برای این گونه‌های منحصربه‌فرد نیز تکرار شود.