خطوط سفید در آسمان تهران؛ از شایعه جنگنده تا واقعیت یک پدیده جوی

در یکی دو روز گذشته، تصاویر و ویدئوهایی از خطوط سفید و کشیده در آسمان تهران در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود؛ خطوطی که برخی کاربران آن را به پرواز جنگنده‌ها نسبت داده‌اند.

این نگرانی‌ها، در حالی افکار عمومی شکل گرفته که کارشناسان هوانوردی این ردهای سفید از هواپیما را نه نشانه عملیات نظامی و نه پاشیدن مواد شیمیایی در آسمان می‌دانند؛ بلکه پدیده‌ای طبیعی به نام کانتریل (Condensation trail= Contrail) یا همان رد بخار هواپیما است.

این خط‌های سفید زمانی ایجاد می‌شوند که بخار آب موجود در اگزوز موتور هواپیما در ارتفاعات بسیار بالا و هوای بسیار سرد، یخ زده و تبدیل به کریستال‌های ریز برف می‌شود و در آسمان به صورت ابرهای باریک و خطی دیده می‌شود و تا این دانه‌های یخ در آسمان آب شوند، رد آن چند دقیقه‌ای باقی می‌ماند.

به‌طور کلی برای شکل‌گیری خط سفید پشت هواپیما، باید شرایط جوی ویژه‌ای وجود داشته باشد؛ چون همه پروازها در ارتفاع یا شرایطی انجام نمی‌شوند که رطوبت، فشار و دمای لازم برای ایجاد این پدیده را برقرار شود. محققان در این حوزه معتقدند تنها حدود ۱۸ درصد پروازها با این پدیده همراه هستند و حداقل ارتفاع لازم برای تشکیل این خطوط حدود ۶ کیلومتر است. همچنین هرچه دما و فشار هوا بالاتر باشد، این خطوط رقیق‌تر شده و دوام کمتری خواهند داشت.