زیورآلات خدای خون‌خوار؛ جواهری که قربانی‌ کردن انسان را روایت می‌کند!

سه‌شنبه 6 آبان 1404 - 10:45
مطالعه 2 دقیقه
اثار باستانی تمدن مایا
یک زینت بینی باستانی با روکش طلا، چهره خدای خون‌خوار «سَر بُرنده» را به تصویر می‌کشد.

به نقل از لایوساینس؛ یک زینت بینی ۱۵۰۰ ساله از جنس مس طلاکاری‌شده، چهره خدای قدرتمند و خون‌خوار تمدن موچه (Moche) معروف به آی آپائک (Ai Apaec) یا «سَر بُرنده» را به تصویر می‌کشد. این قطعه جواهر پیچیده که با سنگ فیروزه تزئین شده، نگاهی خیره‌کننده به آیین‌های این تمدن پیشااینکایی در پرو ارائه می‌دهد.

این اثر هنری که بین سال‌های ۲۰۰ تا ۹۰۰ میلادی ساخته شده، در سایت باستان‌شناسی لوما نگرا در شمال پرو کشف شده است. متأسفانه، این منطقه در دهه ۱۹۶۰ میلادی مورد غارت قرار گرفت، اما بسیاری از اشیاء، از جمله این زینت بینی، سرانجام به موزه هنر متروپولیتن در نیویورک اهدا شدند.

در اساطیر موچه، آی آپائک خالق برتر و برقرارکننده نظم بود. او معمولاً با چهره‌ای انسانی، دندان‌های نیش جگوار و بدنی عنکبوت‌مانند به تصویر کشیده می‌شود، در حالی که در یک دست چاقوی آیینی تومی (tumi) و در دست دیگر سر بریده یک انسان را برای نمایش قدرتش نگه داشته است.

این زینت بینی با ابعاد ۷ در ۱۰ سانتی‌متر از ورقه‌ای از مس طلاکاری‌شده ساخته شده است. سنگ‌های نیمه‌قیمتی فیروزه و سنگ‌های سیاه، چشم‌ها، گوشواره‌ها و کمربند «سَر بُرنده» را تزئین کرده‌اند. جالب آنکه خود این پیکره کوچک نیز یک زینت بینی نقره‌ای به بینی دارد.

باستان‌شناسان دریافته‌اند که تمدن موچه برای احترام به خدایان خود، مراسم قربانی‌کردن انسان را اجرا می‌کردند. این آیین‌ها هم دلایل سیاسی داشت، مانند کشتن دشمنان اسیر شده، و هم جنبه‌های خانوادگی؛ چنانکه گاهی اعضای خانواده برای بستگان عالی‌رتبه خود قربانی می‌شدند.

ارتباط «سَر بُرنده» با عنکبوت‌ها در نمادشناسی موچه بسیار نزدیک است، هرچند دلیل دقیق آن مشخص نیست. به گفته کارشناسان موزه متروپولیتن، شاید روش عنکبوت‌ها در به دام انداختن طعمه و مایع کردن اندام‌های داخلی آن، با روش موچه‌ها در اسارت و قربانی کردن از طریق خون‌گیری، مشابه دانسته می‌شد.

داغ‌ترین مطالب روز

نظرات