نشانه‌های فعالیت آتشفشان تفتان پس از ۷۰۰ هزار سال؛ آیا تفتان بیدار شده است؟
به نقل از لایوساینس، آتشفشان تفتان در جنوب شرقی ایران، که بیش از ۷۰۰,۰۰۰ سال خاموش بود، نشانه‌هایی از فعالیت زمین‌ساختی تازه نشان داده است. نتایج پژوهشی که هفتم اکتبر در مجله «Geophysical Research Letters» منتشر شد، حاکی از آن است که سطح زمین در اطراف قله تفتان در فاصله زمانی ژوئیه ۲۰۲۳ تا مه ۲۰۲۴ حدود ۹ سانتی‌متر بالا آمده و هنوز به حالت اولیه بازنگشته است.
به گفته «پابلو گونزالس»، آتشفشان‌شناس و نویسنده ارشد مقاله از مرکز تحقیقات IPNA-CSIC اسپانیا، این پدیده می‌تواند نتیجه تجمع گاز در اعماق آتشفشان باشد و نشان می‌دهد که تفتان باید با دقت بیشتری پایش و مطالعه شود. او تاکید کرده:
هدف از این پژوهش ایجاد نگرانی عمومی نیست، بلکه هشداری برای نهادهای مسئول است تا امکانات لازم برای رصد آتشفشان فراهم شود.
آتشفشان تفتان با ارتفاع ۳٬۹۴۰ متر در نزدیکی مرز پاکستان قرار دارد و از معدود آتشفشان‌های دارای فعالیت هیدروترمال و فومارول‌های گوگردی در ایران به شمار می‌آید. با این حال، تاکنون هیچ فوران تاریخی از آن ثبت نشده است.
در سال ۲۰۲۳، کاربران شبکه‌های اجتماعی از انتشار گاز و بوی گوگرد در منطقه خبر دادند؛ بویی که تا شهر خاش در فاصله حدود ۵۰ کیلومتری نیز احساس می‌شد. بررسی تصاویر ماهواره‌ای ماموریت «سنتینل-۱» آژانس فضایی اروپا، بالا آمدن جزیی زمین در اطراف قله را تایید کرد.
پژوهشگران احتمال می‌دهند منشا این تغییر در عمق حدود ۵۰۰ تا ۶۳۰ متری زیر سطح زمین باشد؛ در حالی که مخزن اصلی ماگما در عمق بیش از ۳٫۵ کیلومتر قرار دارد. هنوز روشن نیست دقیقا چه فرآیندی در حال وقوع است، اما دانشمندان می‌گویند احتمالا تجمع گاز یا حرکت جزیی ماگما در لایه‌های بالاتر باعث افزایش فشار و تورم زمین شده است.
پژوهشگران در مرحله بعد قصد دارند با همکاری متخصصان پایش گاز، وضعیت این آتشفشان را از نزدیک بررسی کنند.