آسمان متفاوت شب با زحل؛ برنامه‌های رصد ارباب حلقه‌ها در شهرهای مختلف
۲۹ شهریور تا ۱۰ مهر ۱۴۰۴ همزمان با قرار گرفتن سیاره زحل در وضعیت «مقابله»، بیش از ۲۰ برنامه رصدی عمومی در شهرهای مختلف کشور برگزار خواهد شد.
در این برنامه‌ها، گروه‌ها و انجمن‌های نجومی با استفاده از تلسکوپ، امکان تماشای نزدیک‌ترین و بهترین موقعیت رصدی این سیاره و حلقه‌های باشکوه آن را برای عموم مردم فراهم می‌کنند.
سیاره زحل با حلقه‌های مشهور و زیبایش، در شامگاه یکشنبه ۳۰ شهریور ۱۴۰۴ در وضعیت مقابله قرار می‌گیرد. در این شرایط، سیاره زمین درست بین خورشید و زحل واقع می‌شود و به این ترتیب زحل از هر زمان دیگری در طول یک سال آینده به زمین نزدیک‌تر خواهد بود.
فاصله سیاره زحل تا زمین در این حالت حدود یک میلیارد و ۲۸۰ میلیون کیلومتر است که تقریباً ۲۰۰ میلیون کیلومتر نزدیک‌تر از شرایط معمول قرار دارد. اکنون که سیاره زحل در مقابله قرار دارد، همزمان با غروب خورشید از مشرق طلوع می‌کند، نیمه‌شب به بیشترین ارتفاع خود از افق جنوبی می‌رسد و تقریباً همزمان با طلوع خورشید در مغرب پنهان می‌شود. به این ترتیب، علاقه‌مندان فرصت خواهند داشت تا در تمام طول شب با چشم غیر مسلح به تماشای «ارباب حلقه‌های منظومه شمسی» بنشینند و حلقه‌هایش را با تلسکوپ ببینند.
اخترشناسان می‌گویند «مقابله زحل» بهترین زمان برای دیدن این سیاره است. در چنین شرایطی، علاقه‌مندان می‌توانند نه تنها خود سیاره زحل بلکه حلقه‌ها و حتی برخی از قمرهای بزرگ آن مانند «تیتان»، «رئا»، «دیون» و «تتیس» را با تلسکوپ‌های بزرگ آماتوری مشاهده کنند.
«خسرو جعفری‌زاده»، مسئول کارگروه ترویجی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران درباره اهمیت این رویداد، می‌گوید:
برگزاری برنامه‌های عمومی رصدی به مناسبت قرارگیری سیاره زحل در وضعیت مقابله، فرصتی ارزشمند است تا مردم، به‌ویژه نسل جوان، با زیبایی‌های آسمان شب و علم نجوم ارتباط نزدیک‌تری برقرار کنند. زحل یکی از شگفت‌انگیزترین سیارات منظومه شمسی است و دیدن آن از پشت چشمی تلسکوپ، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای هر فرد خواهد بود. ما امیدواریم این برنامه‌ها بتوانند انگیزه‌ای تازه برای گسترش فعالیت‌های علمی و ترویجی در جامعه ایجاد کنند.
فهرست مراکز برگزار کننده رصد عمومی سیاره زحل در سراسر کشور
نام شهر | برگزارکننده | تاریخ | ساعت آغاز و پایان | تجهیزات رصدی | محل برگزاری |
|---|---|---|---|---|---|
تهران | رصدخانه زعفرانیه | ۳۰ شهریور | ۱۹ تا ۲۲ | دستگاه تلسکوپ و دوربین دوچشمی | خیابان ولیعصر، خیابان سرلشگر فلاحی، بوستان زعفرانیه، رصدخانه آموزشی زعفرانیه (راز) |
تهران | گنبد مینا | ۹ مهر | ۱۹ تا ۲۱ | پنج دستگاه تلسکوپ، از جمله ۱۶ اینچ دابسونی | بزرگراه حقانی، بوستان آب و آتش، آسمان‌نمای گنبد مینا |
تهران | گروه ای‌تی | ۳۰ شهریور | بعد از غروب خورشید تا ۲۳ | چند دستگاه تلسکوپ | سعادت آباد میدان هنر بلوار حق‌شناس بام سعادت آباد |
تهران | غرفه رصد آسمان باشگاه انقلاب | ۳۰ شهریور و ۲ تا ۴ مهر | ۱۹:۳۰ تا ۲۳:۳۰ | تلسکوپ ۱۴ اینچی و تلسکوپ ۱۰ اینچ و غرفه ماکت و مدل های نجومی | خیابان سئول، خیابان نمایشگاه، درب شمالی مجموعه ورزشی انقلاب، جاده تندرستی، ورودی مجموعه گلف، نبش پات کافه |
مشهد | انجمن نجوم مشهد و رصدخانه دانشگاه فردوسی مشهد | ۳۰ و ۳۱ شهریور | ۲۰ تا ۲۲ | ۳ دستگاه تلسکوپ (۱۱۴ میلی‌متر تا ۱۴ اینچ) | میدان آزادی، دانشگاه فردوسی، رصدخانه دانشکده علوم (نیاز به ثبت‌نام رایگان دارد) |
شیراز | گروه گردشگری و آموزشی نجوم کارباشیا | ۳۰ شهریور | ۲۰ تا ۲۲ | تلسکوپ | شیراز جنب موزه هفت تنان |
کرمان | انجمن نجوم کرمان (موسسه مردم نهاد نوآوران نجوم کارمانیا) | ۳۰ شهریور | ۱۹ تا ۲۱ | تلسکوپ دابسونی ۱۰ اینچ تلسکوپ دابسونی ۸ اینچ | کرمان، تله کابین میثاق ملل کرمان |
تبریز | پژوهشکده فیزیک‌کاربردی و ستاره شناسی دانشگاه تبریز با همکاری شرکت رهپویان اطلس آسمان | ۳۰ شهریور | ۱۸ تا ۲۱ | ۴ تلسکوپ، آسمان نما | دانشگاه تبریز، پژوهشکده فیزیک‌کاربردی و ستاره‌شناسی، ساختمان و محوطه افلاک‌نما |