سفالینه عجیب در ورودی رصدخانه کشف شد
باستان‌شناسان در مجموعه باستانی «چانکیو» (Chankillo) واقع در دره کسما در سواحل شمال‌مرکزی پرو، سفالینه‌ای به شکل مجسمه پیدا کردند که روی آن نگاره‌هایی از جنگجویان در حال مبارزه نقش شده است. این اثر در ورودی «رصدخانه» کشف شده و پژوهشگران می‌گویند به‌نظر می‌رسد به طور عمد شکسته و به‌عنوان یک مراسم آیینی تقدیمی، دفن شده است.
چانکیو مجموعه‌ای پیشاتاریخی است که بین حدود ۲۵۰ تا ۲۰۰ پیش از میلاد ساخته شده و مجموعه‌ای از سازه‌های ساخت‌دست انسان و عناصر طبیعی را شامل می‌شود که به‌عنوان دستگاهِ تقویمی خورشیدی برای تعیین تاریخ‌های سال مورد استفاده قرار می‌گرفت. از جمله سازه‌های برجسته این مجموعه می‌توان به معبد مستحکم سه‌دیواری، «رصدخانه»، مرکز اداری و خطی متشکل از ۱۳ برج مستطیلی روی یک تپه اشاره کرد.
در بیانیه‌ای که دولت پرو منتشر کرده، مسئولان محلی تاکید کرده‌اند که این کشف نشان می‌دهد اشیای آیینی تنها کارکرد تشریفاتی نداشتند، بلکه حامل پیام‌هایی درباره هویت و اقتدار اجتماعی بودند. به گفته مقامات، این ظرف جدید شواهد بیشتری ارائه می‌دهد که مراسم خورشیدیِ سازمان‌یافته در اطراف «۱۳ برج چانکیو» با ظهور گروه‌های جنگجویی مرتبط بوده و این گروه‌ها از طریق آیین، کنترل تقویم خورشیدی و زور نظامی قدرت خود را تثبیت می‌کردند. برای جزئیات بیشتر به بیانیه دولت پرو مراجعه شده است.
فرهنگ کسما/سِچین که چانکیو به آن نسبت داده می‌شود، بین حدود ۱٬۸۰۰ پیش از میلاد تا حدود سال ۲۰۰ میلادی در دره کسما ظهور کرد و یکی از نخستین فرهنگ‌های ساحلی پرو پیش از ظهور تمدن‌های متاخرتر مانند موچه و چاوی‌ِن بود. پژوهش‌ها در چانکیو ادامه دارد و باستان‌شناسان امیدوارند کاوش‌های بیشتر تصویر روشن‌تری از نقش آیین‌های خورشیدی و ساختارهای قدرت در این منطقه به‌دست دهد.