کشف قدیمیترین اثر انگشت انسان با قدمت ۴۳ هزار ساله
به نقل از لایوسانس؛ پژوهشگران میگویند در پناهگاه سنگی سان لازارو در نزدیکی شهر سگوویا در مرکز اسپانیا، قدیمیترین اثر انگشت انسانی مربوز به ۴۳ هزار سال پیش را کشف کردهاند.
این اثر به صورت یک نقطهٔ قرمز از رنگدانه اکسید آهن روی سطح سنگریزهای شبیه به چهره باقی مانده است. آزمایشهای میکروسکوپی نشان داد که این نقطه در حقیقت رد یک انگشت با الگوی مارپیچی است که احتمالاً با نوک انگشت بزرگسال نر نئاندرتال و با استفاده از اکسید آهن مرطوب ایجاد شده است.
پژوهشگران معتقدند این نقطه قرمز بهطور عمدی در موقعیتی قرار گرفته که شبیه «بینی» سنگریزه است؛ درست زیر دو فرورفتگی شبیه «ابرو» و بالای فرو رفتگی شبیه «بینی».
آنها میگویند این سنگریزه احتمالا از بستر رودخانهای نزدیک به محل آورده شده و به دلیل شباهتش به صورت انسان انتخاب شده است.
در مطالعهای که نتایج آن پنجم اردیبهشت ۱۴۰۴ در نشریهٔ Archaeological and Anthropological Sciences منتشر شد، این کشف کاملترین و کهنترین مدرک اثر انگشت انسانی دانسته شده که بیتردید به نئاندرتالها نسبت داده میشود. پژوهشگران میگویند این یافته نشان میدهد نئاندرتالها قادر به بهکارگیری رنگدانه برای اهداف نمادین بودهاند.
با این حال، برخی کارشناسان درباره نمادین بودن این نقطه تردید دارند. بروس هاردی از کالج کنیون اوهایو میگوید مطمئناً اکسید آهن با اثر انگشت عمداً به کار رفته، اما تشخیص معنای نمادین آن بستگی به دیدگاه ناظر دارد. ربکا راگ سایکز از دانشگاههای کمبریج و لیورپول هم اشاره میکند که ممکن است این نقطه تحت زاویهای متفاوت به شکل «ناف» تعبیر شود و معنای دقیق آن نامشخص بماند.
از سوی دیگر، پل پتیتر از دانشگاه دورهام این سنگریزه را نمونهای بیچون و چرای استفاده نئاندرتالها از رنگ قرمز میداند که نشانگر رسم و نگار مکرر آنها روی سطوح مختلف بوده است؛ اما او نیز تأکید میکند که روشن نیست این نشانه واقعا نمادین است یا صرفا نشانهای تزئینی. در همین حال، درک هاجسون، باستانشناس و روانشناس هنرهای غار، میگوید این قطعه هیچ کاربرد کارکردی جز نشانهگذاری نداشته و تنها پس از افزودن نقطه قرمز شبیه چهره جلوه یافته است.
پژوهشگران نتیجه میگیرند که انتخاب و نشاندن این سنگریزه در پناهگاه صخرهای، بهعنوان یک «سنگچهره» که رنگدانهای به آن افزوده شده، گواهی بر توانایی ذهن نئاندرتالها در نمادپردازی، تخیل و انعکاس اندیشههایشان بر اشیا است.