مالچ‌پاشی دریاچه ارومیه؛ از اجرا تا تکذیب | آیا برای مرگ دریاچه آماده می‌شوند؟

انتشار تصاویری از مالچ پاشی در بستر دریاچه ارومیه موجی از انتقادات را به‌همراه داشت. دریاچه ارومیه که این روزها اوضاع مناسبی ندارد و احیای آن دشوار به نظر می‌رسد این روزها شاهد اتفاق دیگری بوده است. اتفاقی که نشان می‌دهد مسئولان به‌جای اقدام به احیای دریاچه ارومیه، خود را برای مرگ این دریاچه آماده کردند و شاید تلاش می‌کنند تا طرح‌هایی را برای جلوگیری از آسیب‌های پس از مرگ دریاچه آزمایش کنند.

در پی انتشار ویدئویی از گزارش صدا و سیمای مرکز آذربایجان شرقی درباره انجام یک طرح تحقیقاتی در دریاچه ارومیه در فضای مجازی و واکنش کاربران به آن روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد:

طرح مالچ‌پاشی با هدف تثبیت شن‌های روان به‌صورت آزمایشی و تنها در ۶۰ متر مربع از بستر دریاچه که فاقد پوشش گیاهی است، انجام می‌شود و در گزارش صدا و سیما نیز اشاره می‌شود که مالچ یا خاکپوش‌های استفاده شده قابلیت تجزیه دارد و هیچ آسیبی به اکوسیستم دریاچه وارد نمی‌کند. بر اساس این گزارش تلاش‌ها برای احیای دریاچه ارومیه در دولت سیزدهم ادامه دارد و برگزاری منظم ستاد احیا، اتمام بخش سخت‌افزاری احیای دریاچه تا پایان سال، بهره‌برداری از تونل انتقال آب زاب، اصلاح الگوی کشت و حذف محصولات آب‌بر، توقف توسعه اراضی کشاورزی، ممانعت از احداث سدهای در حال بهره‌برداری یا در حال مطالعه از جمله اقدامات انجام شده است.

حسین آخانی، استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست یکی از چهره‌هایی بود که به این اتفاق واکنش نشان داد و در صفحه شخصی‌اش نوشت:

 کار خوبی می‌کنند. در مصر باستان خدایان و مردگانشان را مومیایی می‌کردند. مگر ما چی‌مون از مصر باستان کم داره؟ مالچ‌پاشی کنند، ولی تو رو به خدا خوب مالچ بپاشند تا لااقل نسل‌های آینده بتوانند جنازه مومیایی دریاچه را که پیدا کردند، نگویند سمبل شده. اینجا را کم نگذارید، بناست قرن‌ها در تاریخ بماند.

جلیل بادام افروز، موسس و رئیس سابق پژوهشکده محیط زیست از دیگر چهره‌هایی بود که درباره طرح مالچ پاشی در ارومیه نوشت:

مالچ پاشی مخرب محیط زیست است؛ در فراخوان سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۰ توسط پژوهشکده محیط زیست، هیچ مالشی تاییدیه نگرفت. طرح‌ها در حد ادعا و روی کاغذ بود، مالچ پاشی در کانون‌های گردوغبار با هر نوع مالچ بدون تایید سازمان حفاظت محیط زیست مضر و مخرب است.

مالچ‌پاشی در دریاچه ارومیه در حالی آزمایش می‌شود که به نظر می‌رسد برخلاف گفته مسئولان خبری از احیای دریاچه نخواهد بود و به نظر می‌رسد برنامه‌ها به‌سمت کم کردن آسیب‌های مرگ دریاچه خواهد رفت. دریاچه ارومیه یکی از بزرگترین آبگیرهای محاط در ایران درسال‌های رونق خود همواره مقصد گردشگری و رونق بخش شهرهای اطراف خود بوده است. دریاچه‌ای که حالا در آستانه مرگ است و شهرهای اطراف آن با مرگ دریاچه باید منتظر مخاطرات محیط زیستی ناشی از نابودی آن باشند.