طرح ایجاد پارک بانوان در قلعه پرتغالی‌ها متوقف شد

احداث پارک بانوان در محوطه تاریخی «قلعه پرتغالی‌ها» در بندر کنگ نگرانی‌های زیادی را ایجاد کرده است؛ در حالی که در اظهارات شهردار بندر کنگ به موافقت میراث فرهنگی با اجرای این پروژه اشاره شده است، اما متولیان میراث فرهنگی استان هرمزگان می‌گویند اجرای این پروژه بدون استعلام از میراث فرهنگی بوده و متوقف شده است.

در روزهای اخیر یک مراسم کلنگ‌زنی در «بندر کُنگ» توجه‌ها را به خود جلب کرد. ماجرا از این قرار بود که شهرداری این منطقه به‌منظور احداث پارک بانوان در بافت تاریخی بندر کنگ مراسم افتتاحیه‌ای را با حضور یک نماینده مجلس برگزار می‌کند که واکنش‌های زیادی در بر داشت؛ چراکه محوطه‌ای که برای احداث پارک بانوان در نظر گرفته شده است، در عرصه «قلعه پرتغالی‌ها»، یکی از بناهای تاریخی «بندر کنگ» است.

با اعتراض میراث‌دوستان و رسانه‌ای شدن این اقدام، «آسیه آذری»، شهردار بندرکنگ،ماجرا را این‌گونه شرح داد که چند ماه پیش معاون وزیر میراث فرهنگی از منطقه بازدید کرده و قول تامین اعتبار ۵۰۰ میلیون تومانی را برای افتتاح پارک بانوان به شهرداری داده است.

او درباره موضع میراث فرهنگی نسبت به اجرای این طرح در بافت تاریخی بندر کنگ نیز اظهار کرد که اگر مخالف بودند، بودجه‌ای برای آن اختصاص نمی‌دادند. این در حالی است که «محمد محسنی»، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هرمزگان، در پاسخ به این اظهارات به رسانه‌ها گفت که «تعریض معبر و پارک بانوان توسط شهرداری کُنگ بدون استعلام و هماهنگی با این اداره‌کل بوده» و در گفت‌وگویی هم با تایید این مسئله، از انجام مکاتبات برای توقف این فعالیت‌ها از سوی اداره‌ کل میراث فرهنگی استان هرمزگان خبر داد.

«طیبه حسین آخوندی»، رئیس گروه حفظ و احیای بناها و بافت‌های تاریخی استان هرمزگان، در خصوص آخرین وضعیت بندر تاریخی کنگ و اجرای پروژه ساخت پارک بانوان در عرصه یک اثر تاریخی گفت:

پیش از این اتفاقات، صحبت‌هایی از این طرح شده و میراث فرهنگی اعلام کرده بود که انجام هر فعالیتی در این محوطه تاریخی به استعلام نیاز دارد و نباید ساخت‌وسازی انجام شود. شهردار قبلی «بندر کنگ» که مدیر پایگاه میراث فرهنگی هم بود (ایوب زارعی)، اصلا چنین پروژه‌هایی را (که در تعارض و در راستای تخریب بافت تاریخی بود) تعریف نمی‌کرد.

او درباره وضعیت استعلام و مصوبه این پروژه، اظهار کرد:

طرح ویژه این محوطه با مصوبه مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی تهیه شده است و مراحل نهایی‌اش را می‌گذراند؛ بنابراین طبق ضوابط میراث فرهنگی و طرح ویژه‌ای که در حال تهیه است، که بالادست تمام طرح‌هایی است که در شورای شهر، شهرداری و راه و ‌شهرسازی استان تصویب شده، باید برای هرگونه فعالیت از میراث فرهنگی و مشاور طرح ویژه استعلام گرفته شود؛ چراکه با ساخت‌وساز در این محوطه تمام معادلات به‌هم می‌ریزد؛ اما برای این پروژه استعلامی گرفته نشده است و در شورای شهر مصوب شده و شهردار خود را بدون گرفتن استعلام از میراث فرهنگی، ملزم به اجرای پروژه کرده است.

رئیس گروه حفظ و احیای بناها و بافت‌های تاریخی استان هرمزگان افزود:

ما قبلا هم، چه وقتی که دستور ساخت پارک بانوان را در این محوطه تاریخی داده بودند و چه زمانی که به ساخت آن در عرصه قلعه پرتغالی‌ها اقدام کردند، موضع خود را اعلام کردیم و برای جلوگیری از این ساخت‌وساز با معاونت عمرانی استانداری نامه‌نگاری کردیم و به خود شهردار هم مخالفت خود را اعلام کردیم. در حال حاضر از سوی معاونت عمرانی استانداری دستور توقف تمام فعالیت‌های عمرانی شهرداری در این محوطه داده شده است.

آخوندی با بیان اینکه ۶۰ هکتار از محدوده بافت تاریخی بندر کنگ مصوبه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را دارد، افزود:

علاوه بر آن، ۵۲ هکتار دیگر از بافت در مطالعات طرح ویژه‌ قرار گرفته است و آنچه شهرداری ملزم به رعایت ضوابط آن شده، مجموعا ۱۱۲ هکتار است. درست است که طرح ویژه هنوز مصوب نشده، اما به شهرداری اعلام شده است که باید هم از مشاور طرح ویژه و هم میراث فرهنگی استعلام بگیرد.

او اضافه کرد:

در مطالعات طرح ویژه مشخص شده که این ۵۲ هکتار هم‌پیوند با بافت مسکونی است و این مطالعات مورد تایید میراث فرهنگی بوده است. تاکنون اداره میراث فرهنگی استان هرمزگان بر ۶۰ هکتار (بافت مسکونی)، ساخت‌وساز و استعلام آن نظارت داشته است و حالا این ۵۲ هکتار هم به‌دلیل قرارگیری در طرح ویژه مورد نظارت مشاور طرح است.

رئیس گروه حفظ و احیای بناها و بافت‌های تاریخی استان هرمزگان ادامه داد:

هر چند آب‌انبارهایی در این محدوده توسط اوقاف واگذار و ساخت‌وسازهایی انجام شده است، اما آب بافت مسکونی از همین آب‌انبارها تامین می‌شده است و باغ‌های تاریخی مشترکی دارند. بر همین اساس شورای عالی معماری و شهرسازی این ۱۱۲ هکتار را مصوب کرده و در طرح تفصیلی بندر کنگ گنجانده است. مراحل نهایی طرح تفصیلی نیز در حال انجام است و ماه‌های آینده تصویب و ابلاغ می‌شود. این مصوبه طرح تفصیلی وحی منزل برای شهرداری است و باید طبق ضابطه عمل کند.

آخوندی در پاسخ به این سوال که آیا این پروژه به‌جز پارک بانوان شامل سازه یا تعریض معبر هم می‌شده است، بیان کرد:

برای تعریض معبر مصوبه‌ای نداشتند و شاید شفاهی بوده است؛ اما اگر طرح ساخت معبر هم دارند نمی‌توانند آن را اجرا کنند.

او همچنین به این پرسش که نامه‌نگاری‌ها و دستور توقف پروژه پارک بانوان در بندر کنگ تا چه حد ضمانت اجرایی دارد و چه تضمینی وجود دارد که شهرداری دوباره فعالیت خود را از سر نگیرد؟ اظهار کرد:

ما اخطار دادیم. به استانداری هم اعلام کردیم و وقتی از استانداری که سازمان بالادستی شهرداری است اخطار داده می‌شود و نامه‌ای به‌صورت آنی و با اهمیت بالا به شهرداری فرستاده می‌شود که رونوشت آن در اختیار میراث فرهنگی هم قرار گرفته است، اگر دوباره شهرداری اقدام به از سرگیری این پروژه کند، تصمیم‌گیری آن با استانداری است که این شهردار روی کار بماند یا شورای شهر صلاحیت دارد یا خیر.

رئیس گروه حفظ و احیای بناها و بافت‌های تاریخی استان هرمزگان در پاسخ به این سوال که چرا محدوده بافت تاریخی و عرصه قلعه پرتغالی‌ها برای احداث پارک بانوان انتخاب شده است، گفت:

گفته شده است که استراتژیک‌ترین و زیباترین مکان را که رو به دریا است انتخاب کرده‌اند، وگرنه که قطعا زمین در جاهای دیگر برای این پروژه وجود دارد، اما مسئله این است که چه ضرورتی دارد پارک بانوان ساخته شود؟ توجیه برای ساخت این پارک این بوده که ما در این محوطه، قصد داشتیم مکانی برای پیاده‌روی آماده کنیم و قصد نداشتیم سازه‌ای در آن بسازیم.