روند رو به رشد گردشگری زیارتی با توافق ایران و عربستان
برآوردها نشان می‌دهد که توافق ایران و عربستان تاثیر مثبتی بر اقتصاد گردشگری زیارتی خصوصا در مشهد داشته است.
با توجه به توافق ایران و عربستان، گردشگری زیارتی در ایران روند مثبتی پیدا کرده است که این مسئله در شهر مشهد بیشتر قابل‌مشاهده است.
مژگان ثابت تیموری، عضو هیئت علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی، در این خصوص گفت:
در دوره‌ای که حضور زائران و گردشگران عربستانی در مشهد انجام نمی‌شد، شرایط نامناسبی ایجاد شد و سرمایه‌گذاران زیرساخت‌های گردشگری نتوانستند خسارتی که بابت هزینه‌کرد توسعه از بابت اعتماد به حضور آن‌ها متحمل شده بودند را جبران کنند چراکه هیچیک از گروه‌های گردشگری نتوانستند جایگزین شهروندان عربستانی باشند.
وی در خصوص توافق ایران و عربستان و تاثیر آن بر اقتصاد زیارت گردشگری اظهار کرد:
قطعا حضور زائران عربستان و تعاملی که ایجاد شده و در حال تقویت و تثبیت شرایط و تفاهمات است، تاثیر بسیار مثبتی به‌خصوص بر اقتصاد گردشگری خواهد داشت. در دوره‌ای که عربستان گردشگران و اتباع خود را به‌عنوان زائر و گردشگر رهسپار ایران و همچنین مشهد می‌کرد، هتل‌های چهار و پنج ستاره، هتل‌آپارتمان‌های مجلل و اقامتگاه‌هایی با ظرفیت بالا و لوکس که به‌ویژه در محدوده حرم مطهر واقع بود، معمولا در اختیار این گروه از گردشگران قرار داشت.
ثابت تیموری اضافه کرد:
با توجه به اینکه گردشگران عربستانی از توان مالی بالایی برخوردار هستند، با حضور این گروه از گردشگران در تفرجگاه‌ها و خرید از بازارها و برندهای لوکس منجر به رونق اقتصاد و بهبود بازار کسب و کار در مشهد شده بودند اما پس از اینکه حضور این گروه از زائران به مشهد کم‌رنگ شد، بازار مشهد به‌گونه‌ای رو به کسادی و رکود رفت. همچنین در حوزه پذیرایی و رستوران گروه‌های بزرگی از جمعیت گردشگران عربستانی با حضور در رستوران‌های لوکس و سفارش منوی غذایی گران در پرس‌های بزرگ، بهبود وضعیت اقتصادی در این حوزه از کسب و کارها را نیز رقم زده بود.
عضو هیئت علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی با بیان اینکه بسیاری از شهروندان عربستان تورهای لوکس مشهد به شمال را نیز در برنامه سفر خود داشتند، افزود:
در حال حاضر با وجود توافق ایران و عربستان مجددا این فضا برای اقامتگاه‌ها، رستوران‌ها و تورهای گردشگری مهیا خواهد شد و درآمد قابل‌توجهی از این محل به وجود خواهد آمد؛ همچنین باید گفت که ایران به‌دلیل نوسانات شدید نرخ ارز با وجود تورم شدید، مقصدی ارزان برای زائران است. در کنار این گمان می‌رود قراردادهای بلندمدتی با مدیران دفاتر خدمات مسافرتی و برگزارکنندگان تورها منعقد کنند تا مدیریت توزیع گردشگر اتفاق افتاده و سایر بخش‌های فعال در حوزه گردشگری و زیارت نیز از این موقعیت بهره‌مند شوند.
تمایل گردشگران عربستانی به تفرجگاه‌های طبیعی
ثابت تیموری عنوان کرد:
با این وجود در صورت افزایش پروازهای مستقیم به‌ویژه از عربستان به مشهد و قطعی شدن پروازهای ورودی، می‌توان روی ورود جمعیت آن‌ها به مشهد برنامه‌ریزی کرد. در صورت افزایش پروازها شاهد افزایش ورود زائران عربستان و کشورهای متحد آن به مشهد نیز خواهیم بود.
وی ادامه داد:
بنابراین ضرورت دارد تفاهمات منجر به عقد قراردادهایی قطعی در این خصوص تدوین شود تا در آینده با مشکلات کمتری در این زمینه مواجه شویم. همچنین سفر شهروندان عربستان در تابستان به مشهد به‌دلیل تمایل به درک تجربه متفاوت از آب و هوا و پوشش گیاهی به‌سمت تفرجگاه‌های طبیعی سوق پیدا می‌کند.
ثابت تیموری در خصوص وضعیت زیرساخت‌های گردشگری برای حضور گردشگران عربستان خاطرنشان کرد:
باید اقدامات لازم در حوزه تامین سوغات به‌صورت جدی‌تر دنبال شود زیرا شهروندان عربستان گردشگرانی هستند که از تمکن مالی بیشتری نسبت به گردشگران سایر کشورهای همسایه برخوردارند؛ بنابراین نیاز است که کالاهای لوکس و برندهای خاص را در مشهد داشته باشیم تا مورد پسند گردشگران عربستانی باشد زیرا گردشگران عربستان سعودی که با خانواده به مشهد سفر می‌کنند، تمایل دارند ساعت‌های زیادی را صرف بازارگردی و خرید کالا و سوغات کنند. در واقع این از عادت آن‌هاست که به‌دنبال خرید کالاهای لوکس و گران‌قیمت باشند. بنابراین لازم است فضایی خوب و سوغاتی مقبول برای زائران ارائه کنیم.
در حال حاضر زیرساخت‌های اقامتی نیازی به توسعه ندارد
عضو هیئت علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی تاکید کرد:
ما در گذشته زیرساخت‌هایی که مورد نیاز آن‌ها باشد را فراهم کرده بودیم؛ بنابراین حضور این زائران در مشهد باعث می‌شود که مجددا از این ظرفیت‌های خالی چند سال اخیر استفاده بهینه شود. بنابراین در حال حاضر از لحاظ زیرساخت‌های اقامتی نیازی به توسعه احساس نمی‌شود اما این مسئله در طولانی‌مدت مشخص می‌شود که شرایط در آینده چگونه پیش خواهد رفت.
وی ادامه داد:
اگر تعداد زائران عرب‌زبان به‌صورت جدی افزایش پیدا نکند، تصور نمی‌شود که نیاز به توسعه اقامتگاه خاصی باشد زیرا در حال حاضر اقامتگاه‌های پنج ستاره موجود قابلیت پذیرایی از این گروه زائران را با استانداردهای قابل‌قبول در اختیار دارند و در این زمینه با مشکل خاصی مواجه نیستند.
ثابت تیموری بیان کرد:
قطعا ما در زمینه حمل‌ونقل هوایی با مشکلاتی مواجه هستیم و اگر عربستان خطوط هوایی خود را برای جابه‌جایی مسافران و گردشگران به کار گیرد، مشکلی وجود نخواهد داشت اما اگر بخواهند ظرفیت جابه‌جایی مسافران خود را با ایرلاین‌های داخلی ایران انجام دهند و در این زمینه قراردادی منعقد کنند، طرف ایرانی این اقدام را به هر صورتی که باشد، انجام می‌دهد.
وی ادامه داد:
نتیجه این خواهد شد که برای جابه‌جایی مسافران داخلی با مشکل کمبود ظرفیت پرواز مواجه خواهیم شد؛ در حال حاضر که در ایام پیک گردشگری و سفر نیز قرار نداریم، پروازهای داخلی به‌ویژه پرواز مشهد به تهران به‌دلیل کمبود ناوگان هوایی و افزایش تمایل به سفر هوایی با کمبود ظرفیت جدی مواجه است که بایستی در این خصوص تدابیر ویژه‌ای اندیشیده شود.
دیدگاه