لغو ویزای گروهی بین ایران و روسیه

به‌روزرسانی ۱۴۰۰/۰۳/۲۴، ساعت ۱۴:۰۶

لیلا اژدری، مدیرکل دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی که عضو هیئت همراه علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سفر به روسیه بود، در خصوص جزئیات لغو ویزای گروهی بین دو کشور ایران ک روسیه اظهار داشت:

هشتم فرودین سال ۱۳۹۶ برابر با ۲۸ مارس ۲۰۱۷ موافقت‌نامه‌ای بین دولت جمهوری اسلامی و فدراسیون روسیه در زمینه لغو روادید سفرهای گروهی شهروندان دو کشور توسط وزرای امور خارجه امضا شد. در همان موافقت‌نامه اشاره شده برای اجرایی شدن، باید یک برنامه اجرایی نوشته شود. قرار بود این برنامه یک ماه بعد نوشته شود که البته انجام شد؛ اما چون موضوع پیچیده بود و دو طرف سخت‌گیر بودند، این برنامه رفت و برگشت زیادی داشت؛ ما سال ۲۰۱۸ آن را آماده کرده بودیم؛ اما طرفین به برخی کلمات، مفاهیم و فرایندها شک، شبهه و اعتراض وارد کردند. در نهایت این برنامه مهرماه سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۰) آماده شد. قرار بود وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای امضا به روسیه سفر کند که با اوج گرفتن ویروس کرونا، دولت روسیه امضای این برنامه را به تعویق انداخت تا این‌که هفته گذشته با سفر آقای مونسان به روسیه، برنامه اجرایی اقدام مشترک لغو روادید سفرهای گروهی شهروندان ایرانی و روسی امضا شد.

اژدری با اشاره به اعتبار برنامه اقدام مشترکِ لغو رواید سفرهای گروهی ایران و روسیه برای دوره زمانی ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳، از قابلیت تمدید و اصلاح‌پذیری این قرارداد خبر داد و گفت:

برای اجرایی شدن لغو روادید سفرهای گروهی، به‌لحاظ قانونی و دیپلماتیک لازم است بین وزارت امور خارجه دو کشور یادداشت دیگری مبادله شود که یک ماه پس از اعلام وصول آن، روادید برای سفرهای گروهی شهروندان ایرانی و روسی لغو خواهد شد.

مدیرکل دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی با تاکید بر اینکه ویزا یا روادیدِ انفرادی برای سفر به روسیه لغو نشده است، از لزوم ارائه و پرداخت مدارک و هزینه موردنیاز با مراجعه به سفارت روسیه برای سفر شخصی و بدون تور خبر داد. وی افزود:

اگر شخصی قصد دارد با گروه یا تور سفر برود می‌تواند به یکی از آژانس‌هایی که مجوز این سفرها را دارد و بعدها نام آن‌ها اعلام می‌شود، مراجعه کند و در فهرست پنج تا پنجاه‌نفره مسافران قرار گیرد؛ در آن صورت روادید برای این مسافر لغو می‌شود.

لیلا اژدری با اشاره به امکان حذف بخشی از هزینه ویزا برای سفرهای گروهی، اذعان داشت:

فکر می‌کنم هزینه ویزای روسیه در حال حاضر ۸۵ یورو باشد، ممکن است مثلا فقط ۱۰ یورو از آن دریافت شود. البته جزییات هزینه ویزا هنوز مشخص نشده و این‌ها مواردی است که در کمیته‌های فنی دو کشور بررسی می‌شود. حتی در صحبت‌های وزیر میراث فرهنگی و گردشگری و طرف روس تاکید شد که جزییات لغو رواید گروهی به کمیته‌های فنی واگذار شود. ممکن است وزارت خارجه هم نظری داشته باشد، به هر حال هزینۀ آن را سفارتخانه‌ها دریافت می‌کنند و کمیته‌های فنی دو کشور درباره آن تصمیم می‌گیرند.

مدیرکل دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی با تکذیب موضوع برقرای لغو ویزای گروهی بین ایران و روسیه از سال ۹۶ و عدم اقدام موثر وزارت میراث فرهنگی در این خصوص، بر امضای دو سند رسمی برای لغو روادید سفرهای گروهی شهروندان توسط وزرای امور خارجه دو کشور تاکید کرد و افزود:

در همان موافقت‌نامه اصلی در دو ماده اشاره مستقیم شده که از طریق تدوین برنامه اقدام مشترک، لغو روادید سفرهای گروهی به اجرا گذاشته می‌شود. در ماده سه این موافقت‌نامه مشخصا آمده که «مراجع ذی‌صلاحِ طرفین، نمونه‌های مدارک معتبر مسافرتی را از طریق مجاری دیپلماتیک حداکثر تا ۳۰ روز پس از امضای موافقت‌نامه مبادله خواهند کرد.» در ماده چهار نیز آمده که «مراجع ذی‌صلاحِ طرفین، یکدیگر را در خصوص مدارک معتبر مسافرتی جدید یا تغییر مدارک معتبر مسافرتی موجود مطلع کرده و نمونه‌های جدید یا تغییریافته از طریق مجاری دیپلماتیک، ۳۰ روز قبل از صدور یا اعتبار ارسال خواهد شد. طرفین، فهرست نهادهای مسؤول برای اجرای این موافقت‌نامه را که از این به بعد مرجع هماهنگ‌کننده نامیده می‌شود و همچنین تغییرات و متمم‌های مربوط به این فهرست‌ها از طریق مجاری دیپلماتیک را مبادله خواهند کرد.

اژدری ضمن اشاره به سپردن اجرای این موافقت‌نامه به وزارت گردشگری برای هماهنگی جزئیات آن با همتای روس، در خصوص ایهامات درباره ضمانت اجرا، اراده و تمایل دولت روسیه برای لغو روادید سفرهای گروهی، با توجه به اظهارات گذشته برخی مقامات وزارت امور خارجه روسیه، تصریح کرد:

این موافقت‌نامه را وزارت امور خارجه روسیه امضا کرده است. از طرفی، آژانس گردشگری فدرال روسیه، یک آژانس دولتی است و بخش خصوصی نیست و زیر نظر وزارت توسعه اقتصادی روسیه فعالیت می‌کند، پس ما با بخش خصوصی طرف نیستیم. نه موافقت‌نامه اصلی بین بخش خصوصی دو کشور امضا شده و نه برنامه اقدام مشترک. از سوی دیگر، خانم «دوگوزووا» که طرف امضای آقای مونسان در برنامه اجرایی اقدام مشترک بود، بالاترین مقام گردشگری روسیه را به‌لحاظ دولتی به عهده دارد.

مدیرکل دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی با تایید امکان برخورد سلیقه‌ای توسط برخی از سفارت‌خانه‌ها برای سخت‌گیری‌های مختلف در خصوص لغو روادید گروهی، از عدم شمول تمامی آژانس‌های مسافرتی برای این موافقت‌نامه خبر داد و گفت:

ین موافقت‌نامه برای همه آژانس‌ها نیست. قرار است ما و دولت روسیه تعدادی دفاتر خدمات مسافرتی و تورگردان را معرفی کنیم که این اتفاق در سال ۲۰۱۸ رخ داد. هم‌زمان با جام جهانی فوتبال در روسیه، ۶۸ دفتر را معرفی کردیم، روسیه هم قصد داشت آژانس‌های خود را معرفی کند. طبق موافقت‌نامه‌ای که در سطح وزرای امور خارجه دو کشور امضا شده است، ما موظفیم هر سال فهرست آژانس‌های معتبر را که مدنظر است و می‌توانند با طرف روس تبادل گردشگر داشته باشند معرفی کنیم. بنابراین همه آژانس‌ها نمی‌توانند لغو روادید سفرهای گروهی داشته باشند، تنها آژانس‌هایی که مورد تایید وزارت میراث فرهنگی و گردشگری ایران و طرف روس هستند، چنین امکانی را دارند.

اژدری با تاکید بر بازنگری و به‌روزرسانی فهرست ۶۸ عضوی آژانس‌های مسافرتی با توجه به عدم فعالیت برخی آژانس‌های حاضر و تمایل همکاری از سوی آژانس‌های دیگر، تاثیرات لغو روادید گروهی بر بازار سفر در روسیه و ایران را چنین ارزیابی کرد:

فکر می‌کنم تعداد زیادی گردشگر روس در ایران داشته باشیم. مطالعات بازار نشان داده روس‌ها به سفرهای ماجراجویانه و مقاصد ناشناخته و اکوتوریستی علاقه‌مندند. تعدادی از آژانس‌داران روس که اخیرا با حمایت یک شرکت هواپیمایی ایرانی به کشورمان سفر کرده بودند نیز این حرف را تایید کرده‌اند. سفر آن‌ها در رسانه‌های روسیه بازخورد خوبی داشت، حتی در دیدار با آقای مونسان در مسکو، از اشتیاق‌شان برای اجرای تور در ایران صحبت کردند.

مدیرکل دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی بزرگ‌ترین مانع اجرای توافق‌نامه را بسته بودن مرزها به روی گردشگران خارجی عنوان کرد و از تلاش برای متقاعد‌سازی ستاد ملی مقابله با ویروس‌ کرونا برای بازگشایی مرزها با پروتکل‌های مشخص، دست‌کم به‌روی گردشگران روسیه خبر داد. وی در خصوص زمان اجرای لغو روادید سفرهای گروهی نیز گفت:

پس از اعلام وصول یادداشت وزارت امور خارجه دو کشور که البته زمانی که در روسیه بودم، آقای سفیر به همکاران‌شان در تهران تاکید کردند یاداشت تفاهم را سریع‌تر ارسال کنند.

به‌روزرسانی ۱۴۰۰/۰۳/۱۷، ساعت ۱۷:۰۴

در جریان سفر علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به کشور روسیه، برنامه اجرایی موافقت‌نامه لغو روادید گروهی شهروندان ایرانی و روسی در فروردین‌ماه سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۷) به تایید دولت‌های جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه رسیده بود، در روز دوشنبه ۱۷ خرداد ماه ۱۴۰۰ به امضای نهایی رسید.

بر اساس این موافقت‌نامه که تا سال ۲۰۲۳ اعتبار خواهد داشت، شهروندان دو کشور به‌صورت گروهی از ۵ تا ۵۰ نفر از طریق آژانس مسافرتی و بدون ویزا می‌توانند به ایران و روسیه سفر کنند.

توسعه همکاری‌های بلندمدت سودآور متقابل میان شرکت‌های گردشگری جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، توسعه همکاری‌های درون‌منطقه‌ای در حوزه گردشگری، تبادل اطلاعات مربوط به ارزیابی میزان پیشرفت در اجرای موافقت‌نامه و نیز تبادل منظم اطلاعات مربوط به امنیت گردشگران در قلمرو دو کشور، از جمله بندهای برنامه اجرایی این تفاهم‌نامه است که به امضای مشترک علی‌اصغر مونسان و خانم زارینا دراگوزووا، رییس آژانس فدرال گردشگری روسیه، رسید.

علاوه بر این و طبق موافقت‌نامه لغو ویزای گروهی ایران روسیه، دو کشور متعهد شدند به‌منظور صدور روادید گروهی، فهرست شرکت‌های گردشگری معتبر را که در چارچوب موافقت‌نامه حق فعالیت دارند با ذکر نام نهادهای هماهنگ‌کننده، شماره ثبت این شرکت‌ها، اطلاعات تماس و همچنین نمونه مهرهای نهادهای هماهنگ‌کننده و شرکت‌های گردشگری را سالانه با یکدیگر مبادله کنند.

شایان ذکر است که امضای تفاهم‌نامه لغو ویزای گروهی بین ایران روسیه، به‌دلایلی مختلف از جمله شیوع ویروس کرونا تا به امروز به‌تاخیر افتاده بود. این موافقت‌نامه یک معاهده بین‌المللی محسوب نمی‌شود و برای هیچ یک از طرف‌ها تعهد و حقی را که بر اساس قوانین بین‌المللی باشد، ایجاد نمی‌کند و اجرای آن باید مطابق با مقررات دو کشور باشد. هرگونه اختلاف ناشی از اجرا یا تفسیر این برنامه اجرایی نیز با مذاکره میان طرفین از طریق مجاری دیپلماتیک، حل و فصل خواهد شد.

عکس‌ کاور از خبرگزاری ایرنا