ساختمان جیپ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید

محمدحسن طالبیان، معاونت میراث فرهنگی، از ثبت ملی ساختمان جیپ اثر وارطان هوانسیان به‌دلیل شأن ملی و تاریخی آن در فهرست آثار ملی خبر داد. وی در این رابطه چنین گفت:

ثبت ملی این اثر معماری پس از طی تشریفات قانونی ابلاغ به مالک و تایید شورای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی کشور، قطعی شده و این اثر به شماره ۳۲۵۵۳ و به تاریخ ۱۳۹۸/۵/۵ در فهرست آثار ملی قرار گرفته است.

طالبیان همچنین افزود:

در جلسه اخیر شورای ثبت علاوه بر ساختمان جیپ، ۲۰ اثر شاخص تاریخی و فرهنگی دیگر از استان تهران از جمله ساختمان بانک ملی شعبه دانشگاه تهران، مجموعه ورزشی تختی، دژ رشکان و مسجد دولاب در فهرست آثار ملی قرار گرفته‌اند.

ساختمان اداری جیپ با زیربنای ۲۹۲۳ متر مربع در زمینی به مساحت ۶۴۰ متر مربع، در فاصله سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۵ توسط وارطان هوانسیان، از مدافعان سرسخت معماری مدرن ایران، طراحی و ساخته شده است.

این ساختمان چهار طبقه در ضلع شمالی خیابان اکباتان در منطقه ۱۲ تهران قرار دارد و دسترسی اصلی به این ساختمان از طریق خیابان‌های اکباتان، ملت و سعدی صورت می‌گیرد. ورودی اصلی ساختمان اداری جیپ در ضلع جنوبی آن و در خیابان اکباتان قرار دارد، در ضلع غربی ساختمان نیز ورودی دیگری برای خودروهای حمل بار در نظر گرفته شده است. از ویژگی‌های خاص ساختمان اداری جیپ می‌توان به فرم مدور در گوشه بنا و عدم استفاده از فرم‌ها و تزیینات معماری سنتی اشاره کرد.

تأثیر معماری مدرن در طراحی این ساختمان در سامان‌دهی فضاها، پلان آزاد و رهایی معماری از قیدهای سازه‌ای، ترکیب احجام متنوع، بازشوهای وسیع، تأکید بر پله در حجم مشهود است. نما و اسکلت این ساختمان بتنی است با توجه به سال ساخت آن از کیفیت اجرایی خوبی برخوردار است. تنها عنصری که پس از ساخت به این ساختمان اضافه شده آسانسور است که معمار پروژه در هنگام طراحی، محلی برای نصب آن در نظر گرفته بود.

معمار شهیر این اثر با ترکیب احجام مختلف، نماهای متنوعی را ایجاد کرده است. ساختمان جیپ سه نمای شمالی، جنوبی و غربی دارد. نمای جنوبی که در خیابان اکباتان قرار دارد، نمای اصلی ساختمان است و از ضلع شرقی به بافت پیرامونی ساختمان متصل شده است. در بخش میانی نمای اصلی ساختمان، شش ستون به چشم می‌خورند که از طبقه اول تا طبقه سوم امتداد دارند، این ستون‌ها صرفاً تزئینی هستند و نقش سازه‌ای ندارند.

از دیگر کارهای این معمار بزرگ ایرانی می‌توان به هنرستان دخترانه شمسایی، کاخ شهناز پهلوی در مجموعه سعدآباد، ساختمان مرکزی بانک سپه، مهمان‌خانه بزرگ دربند و هتل فردوسی اشاره کرد.