شرکت اروپایی ایرباس که دومین تولید کننده بزرگ هواپیما در جهان پس از بوئینگ به شمار می‌آید، روز پنجشنبه اعلام کرد که یک قرارداد تاریخی با ایران برای فروش ۱۰۰ فروند هواپیما امضا کرده است. این قرارداد ارزشی بالغ بر ۱۸ میلیارد دلار دارد که بنابر اعلام ایرباس، روند تحویل این هواپیماها از اوایل سال آینده (میلادی) خواهد بود.
روزنامه وال استریت ژورنال با اشاره به انعقاد قرارداد میان ایران و شرکت ایرباس نوشت: قرارداد با ایران برای فروش ۱۰۰ فروند هواپیما مدتی پس از آن نهایی شد که شرکت هواپیماسازی بوئینگ آمریکا نیز به تازگی قراردادی برای فروش ۸۰ فروند جت مسافربری به ارزش حدود ۱۶/۶ میلیارد دلار با ایران به امضا رساند. هر دو قرارداد با ارزش‌ترین تعاملات تجاری هستند که از زمان اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) میان ایران و شرکت های غربی انجام شده است.
از زمان اجرایی شدن این توافق در ژانویه ۲۰۱۶ شرکت‌های غربی تلاش کرده‌اند تا فرصت‌های تجاری در ایران را ارزیابی کنند و تعدادی از آنها نیز توانسته‌اند به قراردادهایی با ایران در حوزه صنعت شامل انرژی و ساخت خودرو دست یابند. حمل و نقل هوایی برای ایران یک اولویت بود، چرا که صنعت هوایی این کشور اغلب از هواپیماهایی تشکیل شده که ایران پیش از انقلاب سال ۱۹۷۹ خریداری کرده بود.
اگرچه «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا پس از اعلام خبر انعقاد قرارداد ایران و بوئینگ در ماه گذشته تاکنون اظهار نظری در این باره نداشته است، به دلیل مخالفت‌های وی با توافق هسته‌ای در جریان رقابت‌های انتخاباتی‌اش تردیدها و گمانه‌زنی‌هایی درباره آینده این قراردادها وجود دارد.
دونالد ترامپ و هیچ یک از اعضای تیم وی پس از پیروزی در انتخابات اظهارنظری درباره توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ نداشته‌اند.
به نوشته این روزنامه آمریکایی، انعقاد قرارداد چند میلیاردی میان شرکت دولتی ایران‌ایر و ایرباس یک محک بزرگ دیگر برای این است که مشخص شود دونالد ترامپ قصد دارد چه واکنشی به گشایش اقتصادی میان ایران و غرب نشان دهد.
هر چند ایرباس یک شرکت اروپایی است، در صورت هرگونه تغییر در سیاست آمریکا در قبال ایران این قرارداد می‌تواند شکننده باشد. از آنجایی که جت‌های ایرباس از بسیاری قطعات تولیدی و فناوری آمریکا ساخته شده‌اند، نیازمند تائید آمریکا برای فروش هستند و از این رو می‌توانند هدف کنترل‌های آمریکا بر صادرات این کشور قرار گیرند. این شرکت پیش از این تائیدیه دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا را کسب کرده است.
آمریکا ابزار دیگری برای سخت کردن تکمیل روند داد و ستدهای ایرباس دارد، به عنوان مثال واشنگتن می‌تواند تامین مالی یا پرداخت‌هایی که از طریق موسسات با دسترسی به نظام مالی آمریکا انجام می‌شوند را ممنوع کند. ایرباس جزئیاتی درباره تامین مالی قرارداد خود با ایران ارائه نداده است اما انتظار می رود که ایرباس زودتر از بوئینگ هواپیماهایش را به ایران تحویل دهد، بنابراین ایرباس محکی پیش از موعد برای ارزیابی واکنش ترامپ به این قراردادها است.
یک منبع آگاه نزدیک به این موضوع گفته است که احتمال دارد دست کم یکی از هواپیماها پیش از آغاز رسمی فعالیت ترامپ در کاخ سفید در ۲۰ ژانویه به ایران تحویل داده شود.
دیدگاه