۲۰۲۴ سال «گردشگری بیش از حد» بود | خبری از بهبود اوضاع نیست


سال گذشته میلادی سال «گردشگری بیش از حد» بود و سیانان در گزارشی به این موضوع پرداخته است.
گران کردن هزینه ورودی، ممنوعیت برای کشتیهای کروز، محدودیت ساخت هتلهای جدید و اجاره کوتاه مدت برای اقامت بهاضافه اعتراضات گسترده از جمله آب پاشیدن به گردشگران توسط مردم محلی در اسپانیا بخشی از اتفاقات مربوط به گردشگری در سال ۲۰۲۴ میلادی بود. همه این رخدادها بخشی از تلاش برای کاهش تعداد گردشگران در مقاصد محبوب جهان بوده است.
در طول سال گذشته میلادی، تلاشهای زیادی توسط مقامات گردشگری و مردم محلی برای کنترل شمار گردشگران در مقاصد شلوغ صورت گرفته است؛ اما همچنان تقاضای سفر کاهش پیدا نکرده و مشکل ازدحام بیش از حد گردشگران و تبعات منفی ناشی از آن یکی از چالشهای اساسی برای گردشگری در دنیا به شمار میرود.
«پائولا ولمینگز»، یکی از مدیران ارشد سازمان جهانی «Tourism Cares» که در ترویج گردشگری پایدار فعالیت میکند، دراینباره میگوید:
صنعت گردشگری بهطور کامل در این زمینه باید فعالتر عمل کند. چگونه کسبوکار انجام دهیم؟ چگونه این مقاصد را بازاریابی کنیم و چگونه به جوامع محلی که تحتتاثیر قرار گرفتهاند، خدمت کنیم؟ تمام اینها به یک استراتژی پایدار برای آینده نیاز دارند؛ زیرا هرروز افراد بیشتری بهسمت این مقاصد روانه میشوند.
تلاشهای زیادی در زمینه کنترل گردشگری بیش از حد صورت گرفته است؛ اما کارشناسان معتقدند که راه زیادی باقی مانده است و هنوز نباید انتظار کاهش جمعیت گردشگر را بهویژه در شهرهای محبوب جهان مثل پاریس، بارسلون و لندن داشت. «آدری اسکات»، از «شرکت مشاوره گردشگری پایدار» (Uncornered Market) دراینباره معتقد است:
اگر اعتراضات سال گذشته به گردشگری بیش از حد را یک بحران بدانیم، شاید بتوان گفت برخی اتفاقات مثبت در نتیجه این بحران رخ داده است. با این وجود سال ۲۰۲۵ میلادی بهدلیل تقاضای زیاد سفر، سالی با چالشهای بیشتر برای این مقاصد معروف جهانی خواهد بود.
مقررات زیاد، گردشگران زیادتر!
با اتمام همهگیری کرونا، گردشگران با مجموعهای رو به افزایش از مقررات جدید و هزینهها روبهرو شدند؛ اقداماتی که برای مهار موج عظیم گردشگران اجرایی شدند.
شهرهای اروپایی مانند ونیز و آمستردام در سالهای اخیر مالیاتهای گردشگری را افزایش دادهاند و ورود کشتیهای کروز به مراکز تاریخی خود را ممنوع کردهاند. مقامات یک شهر شلوغ در ژاپن، در بهار سال گذشته میلادی با ایجاد دیوار موقت، مانع عکسهای سلفی گردشگران با کوه فوجی شدند. اجارههای کوتاهمدت خانهها برای گردشگران نیز با انتقاداتی مواجه هستند. شهرهای مقصد گردشگری مثل نیویورک و بارسلونا محدودیت یا ممنوعیتهایی را برای پلتفرمهایی مانند Airbnb اعمال کردند.
تابستان سال گذشته میلادی تجمعات و تظاهرات ضد گردشگری در نقاط مختلف جهان بهویژه سراسر اروپا برپا بود و ساکنان محلی به تاثیرات افزایش شمار گردشگری از جمله بالا رفتن هزینهها مسکن و شلوغی حمل و نقل عمومی معترض بودند.
در سال ۲۰۲۴ تعداد گردشگران در اروپا به رکورد جدیدی رسید. تعداد گردشگرهای خارجی از میزان ثبت شده در سال ۲۰۱۹ فراتر رفت و نسبت به سال ۲۰۲۳ با افزایش ۱۲ درصدی همراه بود. کشور پرتغال که با چالشهای ازدحام بیش از حد گردشگران دستوپنجه نرم میکند، افزایش ۲۶ درصدی ورود گردشگران را در سال ۲۰۲۴ تجربه کرد. محبوبیت این کشور همچنان رو به افزایش است و پرتغال در فهرست بهترین کشورهای مقصد گردشگری، رتبه بالایی دارد.
نشانههای برای کاهش موج گردشگران در سال ۲۰۲۵ میلادی بهویژه در فصل تابستان وجود ندارد و از همین حالا باید انتظار فصل شلوغی مانند سال ۲۰۲۴ را داشت. پیشبینی شده است شهر رم در ایتالیا امسال بهتنهایی میزبان ۳۵ میلیون گردشگر باشد.
کارشناسان گردشگری معتقدند که مقابله با چالشهای ازدحام بیش از حد گردشگران، فرآیندی پیچیده و بلندمدت است. آدری اسکات دراینباره میگوید:
این مشکلی است که طی سالها شکل گرفته است و نمیتوان زیرساختهایی مانند حملونقل، منابع آب و مدیریت بهتر زبالهها را در طول یک سال تغییر داد.
پوشاندن منظره کوه فیجی در ژاپن
از بازاریابی مقصد تا مدیریت مقصد
نهادهای متولی گردشگری در جهان با یک وضعیت تناقضآمیز روبهرو هستند؛ درآمد بیشتر برای اقتصاد بهتر یا حل معضلات گردشگری بیش از حد. با این حال بسیاری از نهادهای متولی در حال تغییر استراتژیهای خود هستند. مهمترین تغییر در این زمینه، حرکت از رویکرد بازاریابی بیشتر برای مقصد بهسمت مدیریت مقصد است. بسیاری از رهبران مقاصد گردشگری، مخفف سازمانهای خود را از DMO (سازمان بازاریابی مقصد) به DMMO (سازمان بازاریابی و مدیریت مقصد) تغییر دادهاند تا نقش نوظهور خود را منعکس کنند.
این تغییرات بهشکلهای دیگر نیز قابلمشاهده است، شهر بارسلونا که با چالشهای گردشگری بیش از حد روبهرو است، تابستان سال ۲۰۲۴ شعار گردشگری خود را از «بارسلونا را ببینید» به «این است بارسلونا» تغییر داد.
آدری اسکات میگوید:
موضوع این است که بپرسیم چگونه مقصد ما میتواند از گردشگرانی که میآیند حمایت کند، مطمئن شود که آنها لحظات خوبی دارند و این کار را بهگونهای انجام دهد که برای جامعه محلی مفید باشد؛ نه فقط از نظر اقتصادی، بلکه از نظر حمایت از فرهنگ محلی. با توجه اهمیت ویژه پایداری، این مدیریت مقصد روزبهروز اهمیت بیشتری پیدا میکند.
بسیاری از مقاصد گردشگری نیز در تلاشند تا با آموزش بهتر و الهام بخشیدن به گردشگران، چه قبل از سفر و چه در طول اقامتشان، تجربهای مثبتتر برای مسافران و ساکنان ایجاد کنند. شاید برجستهترین نمونه اخیر، کمپین آنلاین «دور بمانید» آمستردام باشد که در بهار ۲۰۲۳ راهاندازی شد و مستقیما مردان بریتانیایی بیملاحظهای را هدف قرار داد که سفرهایشان به این شهر محیط شهری آمستردام را دچار مشکل کرده بود.
در مقابل کپنهاگ رویکردی ملایمتر را انتخاب کرد و برنامهای به نام «CopenPay» را اجرا کرد. این برنامه که با الهام از پایداری طراحی شده، به گردشگران مزایایی مانند تخفیف ورودی موزهها یا یک قهوه رایگان در ازای استفاده از مترو یا دوچرخهسواری ارائه میدهد.
تقسیم علاقه بین مقاصد
در حالی که ازدحام بیش از حد گردشگران بدون شک چالشهای جدی برای مقاصدی که مستقیما با این معضل درگیر هستند ایجاد میکند، میتواند فرصتهای سودآوری نیز بههمراه داشته باشد. برخی از شهرها و مناطق کمتر بازدیدشده بهطور فزایندهای خود را بهعنوان «مقاصد دلفریب» معرفی میکنند. این اصطلاح که در سال ۲۰۲۳ مطرح شد، به مقاصد جایگزینی اشاره دارد که بهراحتی از مراکز گردشگری محبوب قابل دسترسی هستند و تجربهای متمایز و اصیل، اما با جمعیت کمتر، ارائه میدهند. این مفهوم به یکی از پرطرفدارترین روندهای گردشگری در سال ۲۰۲۴ بود.
بهطور مثال شهر آنتورپ در بلژیک بهعنوان یک مقصد مستقل برای علاقهمندان به غذا، فرهنگ و مد جایگاه خود را پیدا کرده است؛ در حالی که تنها بخش کوچکی از تعداد گردشگران شهرهایی مانند بروژ در بلژیک و آمستردام در هلند را دارد. این دو شهر تنها حدود ۹۰ دقیقه با قطار از آنتورپ فاصله دارند.
اگرچه ازدحام بیش از حد گردشگران همچنان در آینده قابل پیشبینی چالشهای بزرگی ایجاد خواهد کرد، کارشناسان و فعالان گردشگری میگویند که بهبودهایی در چندین زمینه مشاهده کردهاند. یکی از این موارد، تخصیص منابع بیشتر از سوی دولتهای محلی و منطقهای برای مقابله با این مشکلات است.
مسافران هم اهمیت دارند!
در حالی که سازمانهای گردشگری و دولتهای محلی نقش اساسی در ایجاد مدلهای گردشگری متعادل دارند، کارشناسان یادآوری میکنند که خود گردشگران نیز نقش کلیدی در به حداقل رساندن پیامدهای منفی ازدحام بیش از حد گردشگران ایفا میکنند.
این بهمعنای کنار گذاشتن رویای یک عمر برای دیدن کلوسئوم رم نیست. با این حال، گردشگرانی که تغییرات کوچکی در نحوه، زمان و مکان سفر خود ایجاد میکنند، میتوانند بدون افزودن به چالشهای ازدحام گردشگری، به شور و اشتیاق سفر خود پاسخ دهند. سفر در فصلهای خلوتتر، برای مثال، اغلب بهمعنای جمعیت کمتر و هزینههای پایینتر است.
دیدگاه