اهمیت حفاظت از محیط زیست در سفرهای نوروزی
واقعاً چندبار در طول زندگیمان شاهد صحنههايی از اين دست بودهايم: زبالههايی كه بعد از پیکنیک در دل طبيعت رها میشوند، آتشهايی كه به خوبی خاموش نشدهاند، كيسههای پلاستيكی كه بدون كوچکترین اهميتی در دل طبیعت رها شدهاند، صدای موسیقی و سروصداهای آزاردهندهای كه به نوعی آلودگی صوتی ایجاد میکنند و....
بااینکه تعطيلات نوروزی اغلب فرصتی عالی برای مسافرت، گشتوگذار در طبيعت، لذت بردن از چشماندازهای طبیعی و بکر و زیبا و آبوهوای فوقالعادهی بهاری بهشمار میرود، اما در همین روزها شاهد بدترين اتفاقات برای طبيعت هستیم و هیچ توجهی به بلایی که بر سر طبیعت میآوریم، نمیکنیم. اما چرا برخی از ما نسبت به آن بیاهمیت هستیم؟ چرا هنوز در میان ما کسانی پیدا میشوند که بیپروا زبالهها را در محیط زیست رها میکنند؟
اگر شما هم در تعطیلات نوروز قصد سفر دارید یا اکنون در سفر هستید، حتما تا انتهای این مطلب همراه باشید تا نکاتی را برای گردشگری مسئولانه بدانید.
همچنین خوب است بدانید که کجارو به شما در پیدا کردن بهترین تور نوروز کمک میکند. شما میتوانید قیمت انواع تورها به مقصدهای داخلی و خارجی را با هم مقایسه کرده و سفرتان را ارزانتر از همه جا برنامهریزی کنید.
جالب است بدانید که طبق علم مدرن، طبیعت شامل مجموعهای پیچیده از آب، هوا، خاک، حیوانات، گیاهان و انسانها میشود و این اجزا به اندازهای به هم وابستهاند که نابودی هر یک، منجر به تضعیف سایر عوامل میشود. در نتیجه حفظ محیط زیست وظیفهی انسانها است؛ چرا که نابودی آن، بیشک نابودی انسان را در پی خواهد داشت.
اما متأسفانه با آغاز تعطيلات نوروزی و افزایش مسافرتها، مدام صدای زنگ خطر و هشدارهای مختلف دربارهی حفظ طبيعت و درختان از زبان مسئولان شنيده میشود که بیشتر در رابطه با آتشسوزیهای گسترده در جنگلها، آلودگی رودخانهها و سواحل و حاشيهی جاده و رها كردن پسماند و حتی آسيب به محوطههای باستانی و طبيعی است و در اين ايام از سال شاهد افزایش چند برابری آنها هستیم.
باوجود تمام شعارها و توصیهها، باز هم در همين ايام آسيبهای جدی و گاهی اوقات جبرانناپذیری به طبيعت وارد میشود كه در كمال تعجب فقط و فقط با رعايت نكات كوچک، اما مهم از سوی خانوادهها و مسافران قابل پیشگیری است. یکی از این موارد استفادهی بیرویه از پلاستیک و رها کردن آن در طبیعت است که باعث میشود این زبالهها بیش از ۵۰۰ سال در طبیعت باقی بمانند و به آلودگی محیط زیست دامن بزنند. این زبالهها حتی ازطریق وزش باد جابهجا و وارد رودخانهها و کانالهای آب میشوند، آبراههها را مسدود میکنند وبهاینترتیب زاد و ولد حشرات افزایش مییابد. بهعبارتی با زبالههای پلاستیکی خود را بیشتر و بیشتر در معرض بیماری و نابودی قرار میدهیم. عملاً مصرف بيش از اندازهی كيسهها و بطریهای پلاستيكی و بهطوركلی ظروف یکبار مصرف كه در ايام مسافرت مصرف آنها شدت بيشتری میگیرد، آنقدر به حاشيه رفته است كه ديگر تقريبأ برای اكثر مردم امری عادی محسوب میشود.
یکی از کارشناسان محیط زیست معتقد است، اولین قدم برای جلوگیری از آلودگی زیست محیطی، تهیه و تدوین الگوهای فرهنگی است که بتواند مردم را از آسیبهای ریختن زباله در طبیعت و سایر آلودگیهای زیستمحیطی انسانی آگاه کند. بهعنوان مثال دادن پلاستیکهای جمعآوری زباله در مبادی ورودی شهر به مسافران، ایجاد محلهایی مناسب برای ریختن زباله و نصب علایم هشداردهنده ازجمله راهکارهای نجات طبیعت بهشمار میرود. جالب است بدانید بر اساس آمارها، از هر تن زباله حدود ۴۰۰ مترمکعب گاز گلخانهای دیاکسید کربن و ۶۰۰ لیتر شیرابه خارج میشود.
بااینحال وقتی دربارهی حفاظت از محیط زیست صحبت میکنیم، منظور از آلودگی تنها زباله یا دود اتومبیلها نیست. یکی از مهمترین آلودگیهایی که گردشگران نقش زیادی در آن دارند، مسئلهی آلودگی صوتی است. اگر به دامان طبیعت میروید صدایتان را پایین بیاورید تا حیوانات را نترسانید و زمانیکه از روستاها دیدن میکنید، به یاد داشته باشید که صدای بلند شما ممکن است مردم محلی را آزار بدهد.
یکی از توصیههای کارشناسان و مسئولان این است که در جنگلها و مناطق مملو از درخت اقدام به روشن کردن آتش نکرده و سعی کنند برای پخت غذا بهجای استفاده از شاخهی درختان و کندن بوتهها، از اجاقهای خوراکپزی استفاده کنند. درواقع بهتر است مسافران در زمان حضور در طبیعت، تا حد امکان از غذاهای آماده که نیازمند پخت مجدد نیست، استفاده کنند و درصورت نیاز به آتش، حتیالامکان از زغال آماده استفاده و حتماً خاکستر آتش را نیز با آب و خاک خاموش کنند. چادر زدن و روشن کردن آتش در جنگلها و مراتع و مناطق طبیعتگردی و سهلانگاری در خاموش کردن آن، خسارت جبران ناپذیری به طبیعت وارد میکند و تنوع زیستی را به خطر میاندازد.
باید به این واقعیت نیز اشاره کنیم که بسیاری از طبيعتگردان دوست دارند، طعم شيرين اقامت در طبيعت را تجربه كنند که این کار به لوازم و امكاناتی نياز دارد. چنانچه دولتها و مسئولان گردشگری و محيط زيست اين امكانات را در اختیار مسافران قرار دهند، بهعنوان مثال اگر خودشان هيزم آتش را از قبل تأمين کنند، ديگر نيازی نيست که گردشگر و مسافر درختها و شاخه را بشكند؛ مورد دیگر میتواند تعبيهی منابع آب در محلهای مناسب باشد، بهگونهای كه پسماند آب حتی اگر با مواد شويندهی شيميايی تركيب شده است، بهنحوی جمعآوری شود که آسيبی به بافت طبيعی گياهان يا جانوران وارد نكند. شايد اصلاً بههمين دليل باشد كه در بسیاری از اماکن تفريحی و طبيعی مدام تأكيد میکنند که فقط در محلهای خاص میتوان چادر زد. بنابراین چنانچه امکانات رفاهی برای مسافران فراهم شود، قطعاً آسیب کمتری به محیط زیست وارد خواهد شد. تورهای طبیعتگردی نوروزی نیز میتوانند در کنار درآمدزایی به طبیعت گردان در این زمینهها آگاهی دهند. آگاهی از فضای محیطی که به آن وارد میشویم، اعم از اینکه آن منطقه متعلق به چه دورهای است و پوشش گیاهی و جانوری آن چهقدر آسیبپذیر است، از ضرورتهای سفرهای امروزی محسوب میشود.
علاوهبراین از آنجا که ایام نوروز مصادف با فصل گلدهی گیاهان است، مسافران باید محل اسکان خود را در مناطقی انتخاب کنند که پوشش گیاهی و جنگلی کمتری داشته باشد و از لگدمال کردن و تخریب رستنیها و شکست سرشاخههای درختان خودداری کنند. بااینحال خیلی از مسافران برای رسیدن به سختترين مسيرها كه رفتن به آنجا با خودرو دشوار است، از اتومبيل شخصی استفاده میكنند و بهاینترتیب طبيعت را زير چرخهای اتومبيلهای آخرين مدل خود بهراحتی له میکنند، این موضوع منجر به ساييدگی و از بين رفتن تدريجی ريشه درختان يا نشست زمين میشود و در نتيجه روال تخريب یک منطقه را تسریع میکند.
یکی از موارد مورد علاقهی مسافران آفرود سواری در مناطق کویری و جنگلی است که باید طبق شرایطی خاص انجام شود تا به پوشش گیاهی و جانوری منطقه آسیب نرسد. بههمین دلیل مسیر مشخصی برای این کار انتخاب میشود و رانندگان آفرود باید قبل از سفر آموزش لازم را ببینند.
در انتها باید بگوییم که کارشناسان حفاظت از محیط زیست پیشنهاد میکنند، در هنگام خرید سوغات به جنس کالا توجه کنید و سعی داشته باشید اجناس پلاستیکی و غیرقابل بازیافت نخرید. یکی از مواردی که شاید کمتر به آن توجه میشود، این است که مسافران نوروزی بامعاینه فنی خودروهای خود و رعایت نکات محیط زیستی میتوانند به تمیز نگهداشتن هوای لطیف بهاری کمک کنند و نقش مؤثری در حفاظت از محیط زیست داشته باشند.
این موارد تنها بخشی از کوچکترین صدماتی است که ما به محیط زیست وارد کرده و خود را به نابودی نزدیک میکنیم. تمام موجودات زنده روی کرهی زمین، به وظایف خود واقف هستند و بدون کوچکترین کملطفی آن را به خوبی ایفا میکنند. این ما انسانها هستیم که با تمام قوا کمر به نابودی و دشمنی با طبیعت بستهایم. با طبیعت دوست باشیم تا سخاوت بیشتری از او ببینیم.