برنامه سفر ۴ روزه از تبریز به ماکو
ماکو یکی از زیباترین شهرهای مرزی ایران است که در استان آذربایجان غربی واقع شده است. جاهای دیدنی زیادی در شهر ماکو و مسیر سفر به این شهر از سمت تبریز وجود دارد.
ماکو یکی از شهرهای استان آذربایجان غربی است که در شمال غربی ایران واقعشده است و در واقع یکی از شهرهای مرزی ایران به شمار میرود که در نزدیکی مرز ترکیه قرارگرفته است. سفر به ماکو از سمت تبریز با بازدید از شهرهای مرند و جلفا، برنامه سفری است که در این قسمت از مقالههای برنامه سفرهای جاده ایران به آن پرداختهایم.
اگر قصد سفر به تبریز با برنامه خود را دارید، انواع تور تبریر را در کجارو از لحاظ قیمت و ویژگیهای آنها به هم مقایسه کرده، تور مورد نظر خود را از فروشندههای معتبر مسافرتی خریداری کنید.
هدف ما از انتخاب مسیر وجود شهرهای زیبای مرند و جلفا در طول مسیر است، با ما همراه باشید.
روز اول | روز دوم
روز اول
سفر را در ساعت هشت صبح از تبریز بهسمت مرند آغاز میکنیم. فاصله این دو شهر ۷۲ کیلومتر است که حدود یک ساعت طول میکشد.
در مسیر تبریز به مرند جاذبههای دیدنی زیادی وجود دارد که پیشنهاد میشود قبل از رسیدن به مرند از آنها دیدن کنید.
کاروانسرای شاهعباسی
- نشانی: آذربایجان شرقی، سیزده کیلومتری جاده مرند به تبریز، روستای پیام یا یام
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید: یک ساعت
کاروانسرای شاهعباسی پیام مرند در ۵۴ کیلومتری تبریز واقعشده است و قدمت آن به دوره مغول و صفویه میرسد. «پیام» یا «یام» یکی از روستاهای مرند است که در ۱۳ کیلومتری جاده مرند به تبریز واقعشده است. این کاروانسرا یکی از مهمترین تأسیسات بینراهی جاده ابریشم به شمار میرفت که بهعنوان بزرگترین کاروانسرای شمال غرب کشور از مهمترین ابنیه تاریخی و گردشگری کشور محسوب میشود.
کاروانسرای شاهعباسی پیام مرند بهعلت اهمیت مکانی و مبادلات وسیع کالا در قرون گذشته برخلاف کاروانسراهای کوهستانی، دارای حیاط مرکزی وسیع و از نوع کاروانسراهای چهار ایوانی است که از سردر رفیع، گنبد خانه حیاط مرکزی بهشکل هشتی، اتاقها و ایوانهای مشرفبه حیاط برای اقامت کاروانیان تشکیل میشود. ساختمان کاروانسرا بهشکل مستطیلی به طول ۶۲ و عرض ۴۸ متر است که در چهارگوشه آن چهار برج مدور به قطر هفت متر قرار دارد.
زمانی که به مرند میرسید ساعت ۱۰ صبح است، پس از گشتی در شهر بهتر است از جاذبهها و جاهای دیدنی مرند بازدید کنید.
مسجد جامع مرند
- نشانی: آذربایجان شرقی، مرند، خیابان شهید رجایی
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید:۳۰ دقیقه
مسجد جامع مرند یکی از بناهای تاریخی و ارزشمند مرند است. بنا بر اساس بررسىهاى انجامشده، در عصر ساسانی آتشکده معروفی بوده که با سکونت ارامنه در این منطقه کلیسا شده و پس از پیروزى اعراب بر بابک در قرن سوم هجرى و همزمان با مسلمان شدن مردم آذربایجان به مسجد تبدیلشده است. امروز کف مسجد بهاندازه سه پله از سطح کوچه مجاور پایینتر است و دالانی به طول ۱۲ متر با ۳ طاق گنبدی، ورودی را به شبستانها مربوط میسازد. در سمت چپ این دالان، شبستان جنوبی با گنبدی کمخیز واقعشده است.
قلعه مانداگارانا مرند
- نشانی: آذربایجان شرقی، قسمت شرقی مرند
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید:۳۰ دقیقه
- فاصله با جاذبه قبلی:۶ دقیقه با خودرو
قلعه مانداگارانا مرند در قسمت شرقی شهر مرند واقعشده است و آثار بهجامانده از آن نشان میدهد که این قلعه در هزاره چهارم قبل از میلاد یعنی ۶۰۰۰ سال پیش بناشده است. «ولادیمیر مینورسکی» این قلعه را از نوع قلعههای خشتی میداند که در حمله سارگون دوم پادشاه آشور تخریبشده است.
ویلیام جکسون آمریکایی هم قلعه مانداگارانا مرند را باقیمانده یکی از آتشکدههای دوره ساسانی میداند و میگوید که مرند روزگاری در عهد ساسانیان پایتخت شهرستان (واسپورگان) بوده است. واژه گول تپه که به این قلعه اطلاق میشود شکل پهلوی و آذری گل فارسی است که معنای آتش و شعله آتش دارد و کول در ترکی به معنی خاکستر و در کردی به معنی آتش است.
پس از بازدید از جاذبههای تاریخی مرند، ساعت حدود ۱۱ است، مقصد بعدی ما جلفا است. بهدلیل وجود جاذبههای دیدنی در جلفا، مسیر حرکت کمی دورتر میشود و پس از بازدید از جاذبههای جلفا و استراحت در این شهر روز بعد بهسمت ماکو حرکت میکنیم.
فاصله میان مرند و جلفا ۹۵ کیلومتر است که یک ساعت و ۲۲ دقیقه طول میکشد. در مسیر مرند جلفا جاذبههای طبیعی وجود دارد که از آنها بازدید میشود و ناهار هم در مسیر در یک مجتمع تفریحی میل میشود.
پیشنهاد ناهار
پس از بازدید از قلعه مانداگارانا، بهسمت مجتمع تفریحی آردا حرکت میکنیم. فاصله میان مرند تا این مجموعه ۴۷ کیلومتر است که ۴۳ دقیقه طول میکشد. زمانی که به مجتمع تفریحی آردا میرسید ساعت حدود ۱۲ است و زمان مناسب برای ناهار و استراحت دو ساعت در نظر گرفتهشده. در ساعت دو حرکت را از سر میگیریم و بهسمت سد زنوز و روستای زنوزق حرکت میکنیم. سد زنوز در یک جاده فرعی در مسیر جلفا قرار دارد.
سد زنوز
- نشانی: آذربایجان شرقی، مرند، ۲۵ کیلومتری شمال مرند
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید:۲ ساعت
- فاصله با مجتمع تفریحی:۱۳ دقیقه با خودرو
سد زنوز یکی از زیباترین جاذبههای آذربایجان به شمار میآید که در نزدیکی شهرستان زنوز قرار دارد. زنوز یکی از شهرهای کوچک استان آذربایجان است که در بخش مرکزی شهرستان مرند واقعشده است. شهر زنوز در ۲۵ کیلومتری شمال مرند و ۱۰۰ کیلومتری شمال تبریز واقعشده است. باید گفت که شهر کوچک و باصفای زنوز کوهستانیترین نقطه شهری از شهرستان مرند است که ارتفاعش از سطح دریا ۱۷۰۰ متر است.
زنوز طبیعت زیبا، چشمههای گوارا، اراضی حاصلخیز و باغات میوه فراوانی دارد. آبوهوای معتدل و لطیف آن پرورشدهنده بهترین، مرغوبترین و خوشخوراکترین سیب در ایران است که از شهرت جهانی برخوردار است. رودخانه زنوزچای که از ارتفاعات سلطان زنجیر (سلطان سنجر) سرچشمه گرفته در جهت شرقی-غربی جریان دارد. آب این رودخانه تمام باغها و مزارع زنوز و روستاهای تابعه آن را سیراب میسازد. این سد دارای ماهیهایی برای صید نیز است. در اطراف این سد باغات زیبای میوه نیز وجود دارد که بر زیباییهای این منطقه میافزاید.
اطراف این سد دارای چشمههای آب بسیار گوارایی است که از دل کوه جاری میشوند. آب این سد را چشمههای خروشانِ جاریشده از کوه سلطان سنجر تأمین میکند که در همهی فصلهای سال دارای آب است.
روستای زنوزق
- نشانی: آذربایجان شرقی، مرند، دهستان زنوزق
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید:۲ ساعت
- فاصله با جاذبه قبلی:۷ دقیقه
روستای زنوزق یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان زنوزق بخش مرکزی شهرستان مرند واقعشده است. زنوزق از تاریخیترین روستاهای پلکانی ایران است که بین کوهها محصورشده و خانههایی دارد که بهجامانده از دوره صفوی است و همچنین قبرستان این روستا با سنگقبرهای قدیمی، خود شاهدی بر قدمت روستاست. اینجا روستایی است که آثاری از دوره ایلخانی و صفوی دارد و بسیاری معتقدند قدمت روستا خیلی بیشتر از اینهاست؛ حتی برخی با استناد به نقوش برخی سنگقبرها، قدمت سکونت در زنوزق را تا دوره میتراییسم عقب میبرند. این روستا یکی از روستاهای پلکانی استان آذربایجان شرقی است.
پس از بازدید از سد زنوز و روستای زنوزق ساعت حدود ۶ است و بهتر است قبل از تاریکی هوا بهسمت جلفا حرکت کنیم.
فاصله زنوزق با جلفا،۶۳ کیلومتر است که یک ساعت طول میکشد، زمانی که به جلفا میرسید ساعت هفت شب است. بهدلیل خستگی راه بهتر است تا در اقامتگاه خود یا هتل استراحت کرده و صبح به گردش در جلفا بپردازیم.
پیشنهاد ما برای اقامت در جلفا، هتل مهمانسرا جهانگردی جلفا و هتلآپارتمان آلتین ارس است.
روز دوم
گردش در روز دوم را در ساعت هشت صبح آغاز میکنیم. جاذبههای تاریخی و طبیعی موجود در جلفا، پراکندهاند و برای رسیدن به هر جاذبه باید حدود یک ساعت رانندگی کرد، در این برنامه سفر ما برترین جاذبههای این منطقه را انتخاب کردهایم که مسافر از بازدید آنها لذت ببرد.
اولین جاذبه موردنظر در نزدیکی جلفا، کلیسای سنت استپانوس (یا سن استپانوس) است که یکی از معروفترین کلیساهای منطقه آذربایجان شرقی است.
فاصله مرکز شهر جلفا با کلیسای سن استپانوس حدود ۱۵۴ کیلومتر است که دو ساعت طول میکشد، زمانی که به این محدوده میرسید ساعت ۱۰ است.
کلیسای سن استپانوس
- نشانی: آذربایجان شرقی، جلفا، کلیسای سن استپانوس
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید: یک ساعت
کلیسای سن استپانوس در ۱۷ کیلومتری غرب شهر جلفا قرار دارد و فاصله آن تا رود ارس حدود سه کیلومتر است. نام کلیسای سناستپانوس از استپانوس یا شهید اول راه مسیحیت گرفتهشده است و در اغلب بخشهای جهان هم کلیساهای زیادی با این نام وجود دارند. البته بهدلیل اینکه کلیسای سن استپانوس در فاصله زیادی از شهر و در یک مکان متروکه قرار دارد، مردم محلی به آن «خارابا کلیسا» یا همان «کلیسای خرابه» هم میگویند. استپانوس در زبان ارمنی همان استفان است و سنتاستفان اولین شهید در راه مسیحیت بهحساب میآيد که در سال ۳۶ میلادی توسط یهودیان سنگسار شد.
اطلاعات مختلفی در رابطه بازمان تأسیس این بنا وجود دارد. برخی بر این باور هستند که کلیسای سناستپانوس در اوایل دوران مسیحیت تأسیسشده است و برخی دیگر همزمان ساخت آن را مربوط به صفویه میدانند؛ اما باید توجه داشت که شیوه معماری، مصالح و تزیینات داخلی، همگی شبیه به کلیسایی نظیر طاطائوس (مربوط به قرن چهارم تا ششم) هستند و البته مدتی بعد معماری این کلیسا به شیوه معماری ارمنی شهرت پیدا کرد.
کاروانسرای خواجه نظر
- نشانی: آذربایجان شرقی، جلفا، جاده کلیسای سن استپانوس
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید: یک ساعت
- فاصله با جاذبه قبلی:۱۶ دقیقه با خودرو
کاروانسرای خواجه نظر جلفا در کنار رود ارس و در جاده کلیسای سنت استپانوس قرار دارد. این کاروانسرا یکی از ۹۹۹ کاروانسرای ساختهشده در دوره صفوی است که معماری متفاوتی نسبت به دیگر کاروانسراهای آن دوره دارد. کاروانسراهای دوره صفوی در سطح کشور بهطورمعمول دارای پلانهای مدور، چندضلعی، دو ایوانی با تالار ستون دارد و چهار ایوانی بودهاند اما تعدادی از کاروانسراها از جمله کاروانسرای خواجه نظر جلفا دارای پلانهایی متفاوت با این الگو هستند.
بهطوری که این بنا، پلانی مستطیل شکل دارد و دارای پوششهای گنبدی شکل با طاق جناقی است که از داخل آن، راهروهایی جهت دسترسی به اتاقها وجود دارد. همچنین طول بنای این کاروانسرا دو برابر عرض آن است. این کاروانسرا دارای حیاط مرکزی است که سه ایوان در سه طرف این حیاط به چشم میخورد. بنا در سه ضلع حیاط چرخیده و از سنگتراش و آجر ساختهشده است.
پس از بازدید از کلیسای سن استپانوس و کاروانسرای خواجه نظر، ساعت ۱۲:۳۰ است.
پیشنهاد ناهار
بهتر است ناهار را در رستوران کاروانسرای خواجه نظر جلفا میل کنید و سپس بهسمت مرکز شهر حرکت کنید.
دو ساعت را بهصرف ناهار و استراحت اختصاص میدهیم و ساعت ۲:۳۰ دقیقه عصر بهسمت شهر مرند و سپس ماکو حرکت میکنیم.
فاصله میان جلفا تا ماکو، ۱۹۱ کیلومتر است که دو ساعت و ۴۲ دقیقه طول میکشد. زمانی که به ماکو میرسید ساعت ۵:۳۰ دقیقه است و بهدلیل خستگی راه بهتر است به محل اقامت خود یا هتل رفته و صبح به گردش در ماکو بپردازید.
پیشنهاد کجارو برای اقامت، هتل مهمانسرا جهانگردی ماکو است.
گردش در شهر
روز اول
گردش در ماکو را از ساعت هشت صبح با بازدید از کاخ و موزه باغچه جوق آغاز میکنیم که در ۶ کیلومتری مرکز شهر ماکو قرار دارد.
کاخ و موزه باغچه جوق
- نشانی: آذربایجان غربی، شش کیلومتری ماکو، روستای باغچهجوق
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید: یک ساعت
کاخ و موزه باغچهجوق درگذشته مقر حکومت سردار ماکو بوده و در ۶ کیلومتری شهر ماکو واقعشده است. ساخت بندرهای زمان پاشاخان آغاز و در دوره اقبالالسلطنه به پایان رسیده است و بهمدت ۳۰ سال تزیینات داخلی سالنهای هفتگانه آن انجام پذیرفته است. مجموعه کاخ در میان باغ مشجر بزرگی با درختان کهن گوناگون به وسعت یازده هکتار قرارگرفته است. امروزه این محل بهعلت ویژگیهای معماری و هنری بهکاررفته در آن تبدیل به موزهای شده که همهروزه گردشگران از آن بازدید به عمل میآورند.
عمارت کلاهفرنگی ماکو
- نشانی: آذربایجان غربی، ماکو، قسمت شرقی خیابان امام
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید:۳۰ دقیقه
- فاصله با جاذبه قبلی:۱۰ دقیقه با خودرو
عمارت کلاهفرنگی ماکو در قسمت شرقی خیابان امام این شهر واقعشده است. بخش بزرگی از این عمارت متعلق به «علیقلی خان بیات ماکوئی» بوده است و قدمت آن به اواخر حکومت قاجار میرسد. گچبری، آینهکاری و شیشههای رنگی ارسی این بنای زیبا، شباهت بسیاری با تالار آینه در کاخ گلستان دارد.
دو جاذبه بعدی که قصد بازدید از آنها راداریم در منطقه قلعه جوق است که با مرکز شهر ماکو ۱۲ دقیقه فاصله دارد.
آبشار قلعه جوق
- نشانی: آذربایجان غربی، ماکو
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید: یک ساعت
- فاصله با جاذبه قبلی:۱۲ دقیقه با خودرو
آبشار قلعه جوق در پنج کیلومتری جنوب غرب ماکو در حاشیه روستای قلعه جوق در میانکوههای زیبای این منطقه جای گرفته است. ارتفاع این آبشار نزدیک به هشتاد متر است و مقدار آب آن زیاد نیست اما شکل قرارگیری آن بسیار زیبا است و فضای اطراف آن کاملاً بکر و طبیعی باقیمانده است.
در بازدید از آبشار قلعه جوق و روستای زیبای قلعه جوق، از پل قلعه جوق هم دیدن کنید. این پل یکی از آثار ملی به ثبت رسیده در ایران است که در جنوب ماکو روی رودخانه زنگمار قرار دارد. قدمت این پل زیبا به دوران صفویه میرسید و درگذشته ارتباط ساکنان قلعه جوق با ماکو را فراهم میساخته است.
دخمه سنگی فرهاد
- نشانی: آذربایجان غربی، ماکو، جنب روستای سنگر، دخمه سنگی فرهاد
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید: یک ساعت
- فاصله با جاذبه قبلی:۱۵ دقیقه با خودرو
دخمه سنگی فرهاد یا بام فرهاد در هفت کیلومتری غرب شهر ماکو در مجاورت روستای سنگر واقعشده است. این اثر تاریخی از آثار مربوط به اقوام «اورارتو» در قرن هشتم پیش از میلاد بوده است. دخمه فرهاد دارای دو اتاق تودرتو است که در دل کوه و درون صخرهای بزرگ تراشیده شدهاند و با راهپلهای سنگی به کوه متصل میشوند.
پس از بازدید از دخمه سنگی فرهاد ساعت ۱۲ است، بهتر است قبل از ادامه بازدید، ناهار را در مرکز شهر ماکو میل کنید.
پیشنهاد ناهار
پیشنهاد ما برای صرف ناهار، رستوران کامران، رستوران همتی و رستوران نوری در مرکز شهر ماکو است.
دو ساعت را بهصرف ناهار و استراحت اختصاص میدهیم و ساعت ۲ ظهر بازدید را از سر میگیریم.
مقصد بعدی کمی دورتر از جاذبههای یادشده است ولی طبیعت این منطقه بهاندازهای زیباست که ارزشش را دارد. این مقصد کلیسای مریم مقدس است که در فاصله ۳۴ کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد و برای رسیدن به آن باید ۴۳ دقیقه رانندگی کرد. زمانی که با این کلیسا میرسید ساعت ۲:۴۵ دقیقه است.
کلیسای مریم مقدس (کلیسای زور زور)
- نشانی: آذربایجان غربی، ۲۰ کیلومتری ماکو
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید: یک ساعت
- فاصله با مرکز شهر ماکو:۴۳ دقیقه با خودرو
کلیسای زور زور، کلیسایی قدیمی و متعلق به اوایل قرن ۱۴ میلادی در ۲۰ کیلومتری شهرستان ماکو واقع در استان آذربایجان غربی قرار دارد. گفته میشود که این بنای کهن به همت «ذکریا» از اسقفان اعظم کلیسای «تاتائوس مقدس» و با الگوبرداری از طرح صلیب ساختهشده است.
سد و دریاچه بارون
- نشانی: آذربایجان غربی،۲۰ کیلومتری ماکو
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید: دو ساعت
- فاصله با جاذبه قبلی: ۵ دقیقه با خودرو
دریاچه سد بارون یکی از بزرگترین سدهای آذربایجان غربی در ۱۲ کیلومتری جنوب شهرستان ماکو روی رودخانه زنگمار در نزدیکی روستای بارون است. دریاچه پشت این سد از مناظر زیبایی برخوردار و مناسب ماهیگیری است. قرارگیری این سد در کنار کلیسای زور زور سالانه گردشگران زیادی را جذب آن میکند.
پس از بازدید از جاذبههای یادشده، ساعت ۶ عصر است و بهتر است به محل اقامت خود رفته و استراحت کنید.
روز دوم
گردش در روز دوم را در ساعت هشت صبح با بازدید از روستای تاریخی و گردشگری رند آغاز میکنیم. این روستا ۲۸ کیلومتر از مرکز شهر ماکو فاصله دارد. اگر در ساعت هشت از مرکز شهر بهسمت روستا حرکت کنید، ساعت ۸:۳۰ به مقصد میرسید.
روستای گردشگری رند
- نشانی: آذربایجان غربی، ماکو، روستای گردشگری رند
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید:۳ ساعت
روستای گردشگری رند در ۱۵ کیلومتری منطقه آزاد تجاری و صنعتی ماکو واقعشده است. این روستای سرسبز و زیبا در دامنه کوه قرار دارد و وجود چشمههای جوشان آبمعدنی، به این روستا شهرت فراوانی بخشیده است. روستای رند در سال ۱۳۹۳ از سوی مسئولان منطقه آزاد ماکو بهعنوان روستای نمونه گردشگری منطقه آزاد تجاری و صنعتی ماکو انتخاب شد.
از چشمههای این روستا باید به چشمههای بولاغی، قمیشلی بولاغ، جیللی بولاغ، گول اویز و کربلایی نظر بولاغ اشارهکنیم که در ارتفاعات شمال روستا قرار دارند. روستای رند در زمستان هوایی سرد و در تابستان هوایی معتدل دارد، مردم رند روزگار خود را از کشاورزی و دامپروری میگذرانند. روستا در سالهای اخیر توسعه زیادی پیداکرده است و برای پذیرایی از توریستها مجهز شده است. در این روستا علاوه بر جاذبههای طبیعی میتوانید از باغ پرندگان، پیست اسکی و صخرهنوردی استفاده کنید. درصورتیکه از آبوهوای روستا خوشتان آمد دوست داشتید بیشتر در آنوقت بگذرانید، از مهمانسراهای مخصوص گردشگران استفاده کنید.
پس از بازدید روستای گردشگری رند، ساعت ۱۲ است. بهتر است به مرکز شهر برگشته و ناهار میل کنید پس از صرف ناهار به بازار بزرگ منطقه مرزی ماکو رفته.
پیشنهاد ناهار
پیشنهاد ما برای ناهار، رستوران تخت طاووس است که در فاصله ۱۴ کیلومتری از روستای رند قرار دارد. برای رسیدن به رستوران باید ۱۲ دقیقه رانندگی کنید.
پس از اختصاص دادن ۲ ساعت به ناهار و استراحت، ساعت ۲ ظهر بازدید را از سر میگیریم و بهسمت بازار بزرگ منطقه مرزی میرویم.
بازار بزرگ مرزی منطقه آزاد ماکو
- نشانی: استان آذربایجان غربی، بازارچه مرزی منطقه آزاد ماکو
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدتزمان بازدید: سه ساعت
بازار بزرگ مرزی منطقه آزاد ماکو در پنج کیلومتری جاده ماکو به بازرگان در سمت چپ جاده قرار دارد. حدود پانصد باب مغازه با برندهای برتر ترکیه، انواع مواد غذایی، پوشاک و لوازمخانگی در این بازار قرار دارد. قیمت مناسب اجناس این بازار نسبت به نقاط دیگر کشور، گردشگران زیادی را مجذوب میکند.
دو بازار مرزی ساری سو و صنم بلاغی پلدشت هم از بازارهای مرزی محبوب این منطقه هستند که در صورت تمایل میتوانید بازدید از این بازارها را جایگزین بازدید از بازار بزرگ منطقه مرزی کنید. ولی باید به این مسئله توجه داشته باشید که دو بازار مرزی ذکرشده از بازار بزرگ مرزی دورتر هستند و در صورت تمایل تنها زمان بازدید از یک بازار رادارید.
پس از بازدید از بازارهای مرزی ساعت حدود پنج است و بهتر است قبل از تاریکی هوا راه بازگشت را در پیش بگیرید.
برنامه سفر به ماکو را همین جا به پایان میرسانیم، بازدید از بازارهای مرزی بسیار هیجانانگیز است و بدون شک همه ما ایرانیها علاقه داریم تا ساعاتی بیشتر را در بازار سپری کنیم.
دیدگاه