تنگ چک چک

تنگ‌ها از پدیده‌های طبیعی هستند که در گذشته به‌واسطه کمک به تامین منابع آبی و حفظ امنیت، مورد توجه بسیار قرار می‌گرفتند. تنگ چک‌ چک یکی از آثار طبیعی استان فارس است که جاذبه‌های تاریخی و باستانی فراوانی را در بر می‌گیرد. در ادامه به این جاذبه گردشگری خواهیم پرداخت.

• آدرس: استان فارس، شهرستان داراب، روستای رستاق، جنوب سرتنگ (مشاهده در نقشه)

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: محمد صفاریان مقدم

تنگ چک چک در حوالی روستای سرتنگ، از توابع بخش رستاق در شهرستان داراب استان فارس قرار دارد. بخش رستاق در جنوب شرقی رشته‌کوه‌های زاگرس واقع شده است.

برای دسترسی به تنگ چک چک، از داراب به‌سمت جنوب شرق حرکت کنید و از طریق آزادراه شیراز به بندرعباس، با طی مسافت ۶۸ کیلومتر به رستاق برسید؛ سپس پیاده‌روی را تا تنگ چک‌چک به‌سمت جنوب روستا آغاز کنید.

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: محمد صفاریان مقدم

تنگ چک چک از جاهای دیدنی داراب در روستای سرتنگ در جنوب رستاق است و طولی برابر با ۲۰ کیلومتر دارد. این تنگ را می‌توان به‌عنوان قدیمی‌ترین و تنها راه ارتباطی میان داراب و بندرعباس نام برد. دور این تنگ به‌وسیله کوه‌های مرتفع و گذرگاه‌های صعب‌العبور احاطه‌ شده است. این منطقه با نام مجموعه تنگ چک چک، در بیستم شهریور ۱۳۸۵ با شماره ۱۶۱۲۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

محوطه تاریخی چک چک شامل سایتی بزرگ و بناهای چهارطاقی می‌شود که در ۱۰۰ متری از یک‌دیگر واقع شده‌اند. یکی از چهارطاقی‌های گنبددار با نام قصر آینه یا قصر تنگ چک چک شهرت دارد. در ارتفاعات شمالی نیز یک برج نگهبانی دیده می‌شود که در ساخت آن از سنگ و گچ بهره برده‌اند. در شرق تنگ چک چک چشمه‌ای قرار دارد که آب از سقف آن به‌صورت قطره قطره می‌چکد و همین امر دلیل نام‌گذاری دره است.

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: محمد صفاریان مقدم

تنگ چاک‌چاک درگذشته نقش مهمی در مسائل امنیتی و دفاعی داشت. بازرگانان برای رسیدن به منطقه بندرعباس باید از این تنگ و دیوارهای سنگی بازرسی می‌گذشتند که در مسیر تنگ قرار داشت. امروز بقایایی از دیوارهای سنگی باقی مانده است؛ ولی بخش قابل‌‌توجهی از آن ویران‌ شده است. در مسیر ۲۰ کیلومتری تنگ آب‌انبارهایی وجود داشت که امروزه تنها دو آب‌انبار در این منطقه باقی مانده است.

با ورود ماشین‌ها به صنعت حمل‌ونقل، دیگر از حیوانات برای گذر از این تنگ استفاده نمی‌شد و در دهه ۱۳۴۰ خورشیدی با ساخته‌شدن راه ماشین‌رو، کم‌کم تنگ چک‌چک به فراموشی سپرده شد.

چهارطاقی‌هایی نیز در تنگ چک‌چک دیده می‌شود که قدمتی برابر با عصر ساسانیان دارند. قصر تنگ چک‌چک یکی از آنان است که در میان دره‌ای عمیق نظرها را جلب می‌کند.

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: محمد صفاریان مقدم

قصر آینه یا قصر دختر از جاهای دیدنی استان فارس محسوب می‌شود و بنایی چهارطاقی و گنبددار است که تنها یک ورودی در جانب شرقی دارد. در قسمت‌ داخلی بنا تاقچه‌های متعددی به چشم می‌خورد که همین امر احتمال مذهبی بودن بنا را تقویت می‌کند. از این بنا به‌عنوان بزرگ‌ترین چهارطاقی استان فارس یاد می‌شود. سه طرف بنا توسط کوه‌ها احاطه‌ می‌شود. در جانب غربی بنا، قسمتی از کوه تراشیده شده است که بر اساس روایات، آینه بزرگی در این بخش قرار داشت و نمایی کلی از بنا و راه‌های آن را نمایش می‌داد؛ البته برخی از باستان‌شناسان و متخصصان بر این باور هستند که در هیچ دوره تاریخی، آینه‌ای در دل کوه قرار نداشته است و تنها کوه به‌صورت صیقلی درآمده تا تصویر بخش شمالی به‌صورت واضح در کوه نقش ببندد. عده‌ای هم بر این باورند که کوه برای حک شدن نقش‌برجسته‌ای به‌صورت صیقلی درآمده بود؛ ولی این نقش‌برجسته هیچ‌وقت حک نشده است.

علت نام‌گذاری بنا به نام قصر دختر، روایات گوناگونی دارد. در برخی منابع به این موضوع اشاره‌ شده است که فرمانروای این قصر، دختری در عصر ساسانیان بود که در سوارکاری، تیراندازی و زیبایی شهره عام و خاص قرار داشت. این دختر از آینه بزرگ در دل کوه برای زیر نظر داشتن رفتار سربازان استفاده می‌کرد. متاسفانه در حال حاضر، این بنا به فراموشی سپرده شده و در حال تخریب است. سرعت تخریب به‌دلیل وجود رودخانه در این منطقه، بسیار سریع ارزیابی می‌شود.

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: محمد صفاریان مقدم

• بازدید از تنگ چک‌چک نیازمند پیاده‌روی طولانی و آمادگی جسمانی مناسب است.
• بهترین زمان بازدید از تنگ چک‌چک، از اواسط پاییز تا اواسط بهار است.
• تنگ چک‌چک بسیار سیل‌خیز است؛ بنابراین هنگام بارندگی از سفر به این منطقه خودداری کنید.
• منطقه تنگ چک‌چک فاقد هرگونه امکانات گردشگری است؛ بنابراین تمامی وسایل و تجهیزات طبیعت‌گردی را به‌همراه داشته باشید.
• هنگام بازدید از تنگ چک‌چک در حفظ طبیعت و آثار باستانی کوشا باشید.
• بازدید از تنگ چک‌چک رایگان است.

• آدرس: استان فارس، ۳۵ کیلومتری جاده داراب به شیراز (مشاهده روی نقشه)

تنگه رغز در بخش فسارود استان فارس، در ۳۰ کیلومتری شمال‌غربی شهر داراب و در نزدیکی روستای رغز قرار دارد. بهترین زمان سفر به تنگه رغز فصل بهار و تابستان است. حوضچه‌ها و آبشارهای متعدد از جمله جاذبه‌های تماشایی این تنگه هستند. جلیقه نجات، کلاه ایمنی، طناب، هشتی، کارابین (از ابزارهای کوهنوردی)، هارنس (صندلی صعود)، کفش مناسب و... از جمله تجهیزات موردنیاز برای سفر به تنگه رغز هستند.

• آدرس:استان فارس، شهر داراب، خیابان فیضیه، خیابان ۲۲ بهمن، محله بازار (مشاهده روی نقشه)

بر سر قدمت مسجد جامع داراب اختلاف نظر بسیاری وجود دارد؛ البته قوی‌ترین گمان حاکی از آن است که این بنا در دوره سلجوقی ساخته و در زمان شاه تهماسب مرمت شده است. شاخصه مهم این مسجد، چهار مناره ۱۱ ضلعی آن محسوب می‌شود. ساعات بازدید مسجد جامع داراب از ۹ صبح تا پنج بعدارظهر است.

نویسنده: فاطمه محمدی/ بازنویسی: پوریا محمدی پیوند