قمار مرگبار فرعون؛ تصمیمی که نقشه خاورمیانه را تغییر داد!
در قرن پانزدهم پیش از میلاد، سراسر سرزمین «شام» (Levant) دستخوش ناآرامی شد. مرگ ملکه «حتشپسوت» (Hatshepsut) پس از ۲۲ سال حکومت، خلا قدرتی ایجاد کرد و «تحوتموس» سوم به تنهایی وارث تاجوتخت شد. ائتلافی از دولتشهرهای کنعانی، این تغییر قدرت را فرصتی برای شورش دیدند. کانون این درگیری شهر مگیدو (Megiddo) بود و این نبرد نخستین آزمون جدی برای فرعون جوان بود. (National Geographic)
تحوتموس نیروهایش را حرکت داد تا با دشمن قدرتمندش روبهرو شود. پیمودن مسیر حدود ۲۰۱ کیلومتری، ۱۰ روز طول کشید که نشاندهنده سرعت بالای ارتش (۲۰ کیلومتر در روز) بود. سه مسیر برای حمله به دشمن وجود داشت.
ژنرالها با التماس از فرعون خواستند که ارتش را به گذرگاه خطرناک آرونا نبرد؛ اما تحوتموس که مصمم بود، جسارت خود را به دشمن نشان دهد، گفت: «شخص من از همین جاده آرونا لشکرکشی خواهد کرد!». او همچنین دستور داد که خودش شخصا در پیشانی ارتش حرکت کند تا کسی جلوتر از شاه در خطر قرار نگیرد.
مسیر انتخابی حدود ۱۳ کیلومتر طول داشت و در برخی نقاط چنان باریک میشد (حدود ۹ متر) که سربازان باید پشت سر هم حرکت میکردند. دیوارههای شیبدار گذرگاه، آنجا را به مکان ایدئالی برای کمین تبدیل کرده بود.
با این حال، دشمن که تصور میکرد مصریان هرگز چنین ریسکی نمیکنند، نیروهایش را در دو جاده امن دیگر مستقر کرده بود. استراتژی توتموس جواب داد و ارتش مصر در عرض یک روز بدون هیچ درگیری از گذرگاه عبور کرد و ناگهان درست بیخ گوش دشمن ظاهر و باعث بهت و حیرت نیروهای مستقر در مگیدو شد.
سپیدهدم روز بعد، ارتش مصر به سه یگان تقسیم شد و با آرایشی هلالیشکل حمله را آغاز کرد. این مانور تهاجمی و حضور ناگهانی فرعون، وحشت را در دل جنگجویان دشمن انداخت. بسیاری از آنها اردوگاه، اسبها و ارابههای طلا و نقره خود را رها کردند و سراسیمه به سمت شهر فرار کردند.
هرجومرج چنان بود که مدافعان شهر دروازههای مگیدو را بسته بودند تا دشمن وارد نشود. سربازان و فرماندهان فراری مجبور شدند لباسهای خود را به هم گره بزنند تا مردم از بالای دیوارها آنها را به داخل شهر بالا بکشند.
وقتی سربازان مصری مشغول غارت اردوگاه دشمن شدند، فرصت فتح فوری از دست رفت. مصریان مجبور شدند شهر را محاصره کنند و با استفاده از درختان منطقه، دور شهر استحکامات ساختند.
تحوتموس بر اهمیت این محاصره تاکید داشت و میگفت: «تسخیر مگیدو، تسخیر هزار شهر است.» سرانجام پس از هفت ماه محاصره، قحطی شهر را به زانو درآورد و مگیدو تسلیم شد.
اسناد تاریخی لیست دقیقی از غنایم این نبرد را حفظ کردهاند. علاوه بر ۸۳ کشته و ۳۴۰ اسیر که احتمالا فقط شامل اشراف و فرماندهان است، ارتش مصر غنایم عظیمی به دست آورد:
- ۲٬۰۴۱ اسب.
- ۹۲۴ ارابه (شامل ارابههای طلاکاری).
- ۲۰۰ دست زره
- ۵۰۲ کمان ترکیبی گرانبها
این پیروزی کنترل فرعون را بر منطقهای که امروز فلسطین نامیده میشود، تثبیت کرد. یکی از پیامدهای فرهنگی این نبرد، شهرت یافتن ژنرال «جهوتی» (Djehuty) بود که فرماندار مناطق فتح شده شد.
او بعدها قهرمان داستان کهن «فتح یافا» (The Taking of Joppa) شد که در آن جهوتی سربازانش را درون سبدها پنهان میکند تا وارد شهر شوند. این داستان قرنها پیش از حماسه «اسب تروآ» و داستان «علیبابا و چهل دزد» وجود داشته و احتمالا منبع الهام آنها بوده است.
نبرد مگیدو قلمرو مصر را گسترش داد؛ علاوه بر این، این نقطه عطف بزرگ اولین موفقیت انفرادی یکی از بزرگترین رهبران نظامی تاریخ مصر باستان را نیز رقم زد.
کدام بخش از این روایت تاریخی برای شما شگفتانگیزتر بود؟ نظرات خود را با ما و خوانندگان دیگر کجارو در میان بگذارید.
منبع عکس کاور: هوش مصنوعی
