موزهای که تاریخ بردگی را به تصویر کشیده است!
در حومه «لواندا» (Luanda)، پایتخت آنگولا، موزهای کوچک در عمارتی چند صد ساله قرار گرفته که زمانی مرکز یکی از بزرگترین تراژدیهای انسانی بوده است. لواندا کانون تجارت برده در اقیانوس اطلس بود و امروز «موزه ملی بردهداری» (Museu Nacional da Escravatura) در تلاش است تا به مکانی برای آگاهسازی نوادگان بردهها تبدیل شود؛ جایی نه فقط برای آموختن تاریخ، که برای جستوجو در بایگانیهایی که شاید ریشههایشان را آشکار کند. (CNN)
موزه ملی بردهداری در ملک سابق یک مهاجر پرتغالی، برپا شده است؛ مردی که آنقدر انسان به بردگی گرفت که گفته میشود برای این کار تقدیرنامهای هم دریافت کرد. تخمین زده میشود که از قرن پانزدهم تا سال ۱۸۶۷، حدود ۱۲٫۵ میلیون آفریقایی به آن سوی اقیانوس اطلس منتقل شدند و محققان معتقدند تقریبا نیمی از آنها، حدود ۴۵ درصد، از منطقهای آمدهاند که امروز آنگولای مدرن را تشکیل میدهد.
کلیسایی برای سرقت هویت
شاید تکاندهندهترین بخش موزه، کلیسای کاتولیک کوچکی باشد که در این ملک قرار داشت. صلیب چوبی و یک حوضچه غسل تعمید، یادگارهای آن دوران هستند. این حوضچه ابزاری بود تا استعمارگران پرتغالی، هویت آنگولاییهای به بردگی گرفتهشده را از آنها بگیرند. آنها را پیش از سوار کردن به کشتی، به زور غسل تعمید میدادند و نام آنان را عوض میکردند.
در کنار کلیسا، ابزارهای وحشیانه به زنجیر کشیدن انسانها به نمایش گذاشته شده است که شامل تفنگها، غل و زنجیر و دستبندهای آهنی میشود. نقاشیهای آن دوره، بردهدارانی را نشان میدهد که با تختههای میخدار بر کف دست آنگولاییها میکوبند. حتی الکل نیز ابزاری برای به انقیاد درآوردن آنها بود تا در حالت ناهشیار، کنترلشان آسانتر شود و بتوان آنها را مانند کالا در انبارهای کشتی روی هم انباشت.
روایتی فراتر از قربانی بودن
موزه ملی بردهداری یک ویژگی منحصربهفرد دارد و داستان آنگولاییها را تنها در قامت قربانی روایت نمیکند. بخشی از نمایشگاهها به مقاومت طولانی و سرسختانه در برابر بردگی و استعمار اختصاص یافته است. سلاحهای مورد استفاده آنگولاییها، از تیرهای سمی گرفته تا تفنگهایی که در ازای محصولات محلی تهیه میکردند، نشان میدهد که آنها برای آزادی خود جنگیدند.
تلاش برای بازیابی حافظه تاریخی
امروز، مدیران موزه با همکاری محققانی از ایالات متحده و برزیل، رویای بزرگتری در سر دارند و آن، دیجیتالی کردن بایگانیهای لواندا است تا هر کسی در هر کجای دنیا، بتواند به دنبال ریشههای خود بگردد. هرچند نامهای آفریقایی هرگز ثبت نشد، اسناد نشان میدهند که افراد به کجا و با کدام کشتی برده شدهاند و این میتواند سرنخهایی از گذشته پنهان آنها ارائه دهد.
پروژه بایگانی دیجیتالی با چالشهای بزرگی، از جمله کمبود بودجه و شرایط نامناسب نگهداری اسناد، روبهرو است. با این حال، آنها امیدوارند با جمعآوری کمکهای مالی، این گنجینه تاریخی را برای نسلهای آینده حفظ کنند.
نظر شما درباره تلاش برای حفظ چنین تاریخهای تلخی چیست؟ از دیدگاه خود با ما و سایر کاربران کجارو بگویید.
منبع عکس کاور: Wikimedia Commons | عکاس: U.S. Secretary of Defense
