زن ۱۰ هزار ساله دوباره جان گرفت؛ بازسازی شگفت‌انگیز چهره پیش از تاریخ
پژوهشگران با کمک استخوان، ژن‌ها و ابزارهای باستانی، توانستند سیمای زنی شکارچی-گردآورنده را بازسازی کنند که حدود ۱۰,۵۰۰ سال پیش در منطقه‌ای زندگی می‌کرد که امروز بخشی از بلژیک است. او که در غاری بالای رود «موز» (Meuse River) به خاک سپرده شده بود، اکنون «موزان» (Mos’anne) نام دارد. داستان او تصویری تازه از نقطه عطفی در پیشاتاریخ اروپا ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد چگونه زیست‌شناسی و باستان‌شناسی می‌توانند پیش‌فرض‌های نادرست درباره انسان‌های اولیه را اصلاح کنند. (Earth)
کشف موزان؛ زنی از دوره میان سنگی
موزان در دوره میان‌سنگی می‌زیست؛ زمانی پس از آخرین عصر یخبندان که گروه‌های کوچک شکارچی-گردآورنده در پی فصل‌ها جابه‌جا می‌شدند. بقایای او در سال ۱۹۸۸ در غار «مارگو» (Margaux) کشف شد؛ همان جایی که بقایای چند زن بالغ دیگر نیز یافت شده بود. این تدفین‌ها به اوایل دوره «هولوسن» (Holocene) بازمی‌گردند؛ دوره‌ای که جنگل‌ها رو به گسترش و حیات‌وحش در حال تغییر بود.
بازسازی چهره موزان؛ پیشرفت فناوری سه‌بعدی
پژوهشگران جمجمه موزان را اسکن کردند و مدلی سه‌بعدی ساختند. سپس لایه‌های عضله، چربی و پوست را بر اساس میانگین‌های جمعیتی افزودند. دی‌ان‌ای باستانی او، از استخوان جمجمه استخراج شد و هنرمندان با تکیه بر داده‌های علمی جزئیات مو، رنگ پوست و خطوط چهره را بازسازی کردند.
نتایج نشان داد او چشمان آبی و پوستی با رنگ سبزه داشت؛ ترکیبی که تا پیش از این در یافته‌های مشابه دیده نشده بود. این امر نشان می‌دهد جمعیت شکارچی-گردآورندگان اروپای غربی از تنوع بیشتری برخوردار بودند و چهره‌ای یکدست و مشابه نداشته‌اند.
نتایج پژوهش تاکید می‌کند که رنگ پوست و ویژگی‌های ظاهری در اروپا هم‌زمان و یکسان تغییر نکرده است. موزان نشان می‌دهد که تنوع ژنتیکی و ظاهری هزاران سال پیش نیز وجود داشته و نباید روایت‌های ساده‌انگارانه را پذیرفت.
زندگی در دره موز؛ از آرایش تا رژیم غذایی
یافته‌های باستان‌شناسی از صدف‌ها، رنگ‌دانه‌ها، اردوگاه‌ها و ابزارهای سنگی پرده برداشت. شواهد نشان می‌دهد افراد آن زمان از نوعی خاک سرخ و زغال به‌عنوان وسایل آرایش استفاده می‌کردند و کوچ فصلی میان جنگل‌ها و رودخانه‌ها داشتند. تحلیل ایزوتوپ‌ها، بقایای ابزار و دانه‌های گرده می‌تواند اطلاعات دقیق‌تری از رژیم غذایی، محل زندگی و ساختار اجتماعی زنان غار مارگو ارائه دهد.
بازسازی اقلام همراه موزان شامل گردنبندی از دندان گوزن، بند چرمی رنگ‌شده و نقش‌های هندسی با زغال است. این جزئیات همگی بر پایه شواهد عینی ابزارها و بقایای همان منطقه شکل گرفتند و نشان‌دهنده پیوند میان زیبایی، آیین‌های تدفین و هویت اجتماعی هستند.
نظر شما درباره زندگی انسان پیشاتاریخ چیست؟ آیا می‌توان با تکیه بر شواهد علمی از تمامی رازهای اجداد شکارچی-گردآورنده انسان پرده برداشت؟ دیدگاه‌ها و دانسته‌های خود را با کجارو به اشتراک بگذارید.
منبع عکس کاور: Shutterstock | پدیدآورنده: Romas Vysniauskas (شکارچی-گردآورندگان اروپایی در عصر یخبندان)
