جمهوریهای بینام و نشان؛ کشورهایی که وجود ندارند!
سرزمینهایی وجود دارند که با توجه به موازین سیاسی و بینالمللی، در تعریف رسمی یک «کشور» نمیگنجند. فهرستی که در ادامه خواهید خواند، محدود به مناطقی است که نه عضو سازمان ملل متحد هستند و نه حتی جایگاه ناظر در این سازمان دارند. این فهرست همچنین شامل سرزمینهایی میشود که هیچ کشوری آنها را به رسمیت نمیشناسد یا هیچ کشوری در جهان استقلال آن را تایید نکرده است (Love Exploring).
جمهوری دموکراتیک عربی صحرا
«جمهوری دموکراتیک عربی صحرا» (Sahrawi Arab Democratic Republic) سال ۱۹۷۶ میلادی در ساحل شمالغربی قاره آفریقا اعلام موجودیت کرد. تلاشهای این جمهوری برای بهرسمیت شناختهشدن بهعنوان یک کشور مستقل، همواره با مانع مواجه شده است. این بخش از صحرای غربی آفریقا پیشتر مستعمره اسپانیا بود و پس از خروج اسپانیا، مراکش آن را به خاک خود ملحق کرد.
جمهوری دموکراتیک عربی صحرا از سال ۱۹۶۳ میلادی در فهرست سرزمینهای غیرخودگردان سازمان ملل ثبت شده و جمعیتی حدود ۶۱۲,۰۰۰ نفر دارد. استقلال این سرزمین در مقاطعی از سوی برخی کشورها مورد پذیرش قرار گرفت؛ اما هنوز بهطور رسمی بهعنوان کشوری مستقل شناخته نمیشود. این منطقه با کمربندی از مینهای زمینی و استحکامات نظامی، از بخش شرقی جدا شده است.
ترانسنیستریا
«جمهوری مولداوی پریدنستروی» (Pridnestrovian Moldavian Republic) که بیشتر با نام «ترانسنیستریا» (Transnistria) شناخته میشود، در سال ۱۹۹۰، درست پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، اعلام استقلال کرد. با این حال، تنها دو کشور غیرعضو سازمان ملل، «آبخازیا» و «اوستیای جنوبی» آن را به رسمیت شناختهاند. با وجود این، ترانسنیستریا رئیسجمهوری، قوانین و ساختار حکومتی خود را دارد.
این منطقه کوچک و محصور در خشکی که وابستگی زیادی به کمکهای مالی روسیه دارد، با اوکراین و جمهوری مولداوی هممرز است؛ هرچند جامعه بینالمللی آن را بخشی از مولداوی میداند. تلاش برای استقلال از زمانی آغاز شد که مولداوی در دهه ۱۹۸۰ از شوروی فاصله گرفت و طرح ممنوعیت زبان روسی نقطه اوج اختلافها بود.
قبرس شمالی
تنها ترکیه است که «جمهوری ترک قبرس شمالی» (Turkish Republic of Northern Cyprus) را به رسمیت میشناسد؛ منطقهای که بخش شمالشرقی جزیره مدیترانهای قبرس را در بر میگیرد. قبرس زمانی مستعمره بریتانیا بود و در سال ۱۹۶۰ استقلال یافت. پس از آن، تنش میان اکثریت یونانیتبار و اقلیت ترکتبار شدت گرفت. در سال ۱۹۷۴، نیروهای ترکیه به قبرس حمله کرده و یک سال بعد در بخش شمالی جزیره دولتی را تشکیل دادند. در سال ۱۹۸۳ استقلال جمهوری ترکتبار قبرس شمالی اعلام شد؛ اما شورای امنیت سازمان ملل با صدور قطعنامه ۵۴۱ آن را بیاعتبار دانست.
جمهوری آبخازیا
«آبخازیا» (Abkhaziya) منطقهای در شمالغربی گرجستان است که در سال ۱۹۹۹، چند سال پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، اعلام استقلال کرد. تنها تعداد اندکی از کشورهای عضو سازمان ملل این سرزمین را بهعنوان جمهوری خودمختار به رسمیت شناختهاند؛ اما روسیه از مهمترین آنهاست که علاوه بر بهرسمیت شناختن، حضور نظامی نیز در آبخازیا دارد. روسیه نخستین کشوری بود که در سال ۲۰۰۸، درست پس از جنگ با گرجستان، آبخازیا را به رسمیت شناخت. دیگر کشورهایی که آبخازیا را به رسمیت شناختهاند شامل نیکاراگوئه، ونزوئلا، نائورو و سوریه هستند.
آبخازیا که جمعیتی حدود ۲۴۴,۰۰۰ نفر دارد، در امتداد بخش شرقی دریای سیاه واقع شده و چشمانداز متنوعی از سواحل، رودخانهها، تپهها و بخشهایی از رشتهکوههای قفقاز را در بر میگیرد.
جمهوری اوستیای جنوبی
«اوستیای جنوبی» (South Ossetia) در مرزهای گرجستان قرار دارد و در سال ۱۹۹۲، اندکی پس از فروپاشی شوروی، استقلال خود را اعلام کرد. این جمهوری خودمختار نیز مانند آبخازیا از سوی تعداد کمی از کشورهای عضو سازمان ملل از جمله روسیه، به رسمیت شناخته شده است.
تنشهای استقلال اوستیای جنوبی در اواخر دهه ۱۹۸۰ آغاز شد؛ زمانی که جنبشهای جداییطلب بهدنبال استقلال از گرجستان و اتحاد با اوستیای شمالی و آلانیا (در روسیه) بودند. پس از استقلال گرجستان در سال ۱۹۹۱، درگیریهای شدیدی میان نیروهای اوستیا و گرجستان رخ داد. یک سال بعد آتشبس برقرار شد و استقلال اوستیای جنوبی با تصویب قانون اساسی و برگزاری انتخابات ریاستجمهوری در سال ۱۹۹۶ رسمیت یافت.
جمهوری سومالیلند
«جمهوری سومالیلند» (Republic of Somaliland) در سال ۱۹۹۱ میلادی از سومالی در شرق آفریقا اعلام استقلال کرد؛ اما هیچ کشوری آن را بهعنوان کشور مستقل به رسمیت نشناخته است. در واقع سومالیلند هیچ حمایتی از جوامع بینالمللی دریافت نمیکند؛ با این وجود، پول رایج، قوانین و نهادهای سیاسی خود را دارد.
سومالیلند در شاخ آفریقا و در ساحل جنوبی خلیج عدن قرار دارد و با جیبوتی و اتیوپی هممرز است. نام سومالیلند پیشتر برای منطقهای به کار میرفت که امروزه سومالی و جیبوتی را شامل میشود. این جمهوری پس از جنگ داخلی دهه ۱۹۸۰ سومالی و سقوط دولت، در سال ۱۹۹۱ تشکیل شد.
جمهوری کوزوو
«کوزوو» (Republic of Kosovo) در سال ۲۰۰۸ از صربستان اعلام استقلال کرد. استقلالخواهی این سرزمین چند سال پس از جنگ داخلی و سرکوبهای گسترده به دست دولت وقت صربستان آغاز شد. جایگاه جمهوری کوزوو نسبت به بسیاری از مناطق جداییطلب مستحکمتر است؛ چراکه بیش از نیمی از کشورهای عضو سازمان ملل، از جمله آمریکا، کانادا و بیشتر کشورهای اروپایی، آن را به رسمیت شناختهاند. با این حال، کوزوو هنوز عضو سازمان ملل نیست؛ زیرا کشورهایی مانند روسیه و صربستان مخالف این امر هستند.
اطلاعات این مقاله برای شما مفید بود؟ آیا سرزمین دیگری را میشناسید که ادعای استقلال یا خودمختاری داشته باشد؟ نظر و دانستههای خود را با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
منبع عکس کاور: Georgian Journal | عکاس: نامشخص (جمهوری آبخازیا)