شاهکارهای خزانه جواهرات؛ درخشش افسانه‌ای الماس صورتی در تاریخ ایران
الماس دریای نور با وزنی حدود ۱۸۲ قیراط، قرن‌ها زینت‌بخش تاج‌وتخت پادشاهان ایرانی بوده و پیشینه‌ای پر رمز و راز از قلب تاریخ را در خود جای داده است.
دریای نور یکی از سرشناس‌ترین گوهرهای ایران و جهان از غنائم افسانه‌ای نادرشاه پس از حمله به هندوستان است. الماس‌های دریای نور و کوه نور دو المسال سرشناس جهانی بودند که پس از مرگ نادرشاه، سرنوشت‌های متفاوتی پیدا کردند. کوه نور به انگلستان رفت و هنوز در زمره جواهرات سلطنتی دربار انگستان است و دریای نور در ایران ماند و تبدیل به یکی از ارزشمندترین گوهرهای سلطنتی شد.
این الماس زمانی در اختیار آقا محمدخان قاجار بود و پس از آن زینت لباس فتحعلی شاه شد. محمد شاه و ناصرالدین شاه این الماس را بر بازو می‌بستند و مدتی نیز در دوره ناصرالدین شاه از نظرها دور بود و احتمالا در اتاق موزه کاخ گلستان قرار داشته است.
این الماس بعدتر روی کلاه مظفرالدین شاه در سفر فرنگ به عرصه عمومی برگشت و پس از آن نیز حتی در دوره پهلوی نیز هنگام تاج‌گذاری، زینب بخش مراسم بوده است.
«ژان باپتیست تاورنیه» در سال ۱۶۴۲ میلادی موفق شد از نزدیک نگاهی به الماسی بیندازد که احتمالا بعدها به الماس دریای نور و نور العین تبدیل شد. او این الماس بزرگ با وزن تقریبی ۲۴۲ قیراط (معادل ۴۸٫۴) را «الماس لوح بزرگ» نامید. این الماس بر تخت امپراتور مغول شاه جهان نصب شده بود. این طور به نظر می‌رسد که الماس دریای نور از معدن «گلوکندو» در هند استخراج شد و تا سال ۱۷۳۹ میلادی متعلق به امپراتور مغول بود.
«سلطان صاحبقران فتحعلی‌شاه قاجار ۱۲۴۴» عبارتی است که به دستور فتحعلی‌شاه در پشت این الماس تراشیده شده و به باور کارشناسان بر روی ارزش آن تاثیر گذاشته است.
دریای نور، الماسی برش‌خورده به رنگ صورتی کم‌رنگ و ابعاد ۴۱٫۴۰×۲۹٫۵۰×۱۲٫۱۵ میلی‌متر است که وزن تقریبی آن به ۱۸۶ قیراط می‌رسد. شفافیت الماس دریای نور به‌عنوان یک الماس گولکندا باید استثنایی باشد که «ادوین استریتر» آن را سنگی باشکوه از پاک‌ترین آب‌ها و درخشش بی‌همتا توصیف می‌کند. به نظر می‌رسد این الماس کاملا خالص و با شفافیت زیاد است که از ویژگی‌های بهترین الماس‌های گولکندا محسوب می‌شود.
