پل کوچکی که تاریخ بریتانیا را تغییر داد

رد شدن از پل توئیزل (Twizel) فقط به اندازه‌ی یک چشم به هم زدن زمان می‌برد. این پل که از رودخانه‌ی تیل (River Till) در نورث آمبرلند می‌گذرد، پل سنگی کوچکی است که از یک طاق قوسی ظریف تشکیل شده است. در نگاه اول به نظر می‌رسد که این پل متعلق به قرن هجدهم است که دیوارهای پایین آن به این شکل بی‌همتا تزئین شده، اما در واقع این پل متعلق به دوران تئودور است و در اوایل سلطنت پادشاه هنری هشتم تکمیل شد.

این ظاهر بی‌نظیر باعث می‌شود که صحنه‌هایی را که در سال ۱۵۱۳ در نبرد میدان فلادن اتفاق افتاد و پل، شاهد همه‌ی آن‌ها بود را نتوانیم به راحتی باور کنیم؛ در همین جنگ بود که قطارهای باری ارتش انگلیس از روی پل گذشتند و هزاران سرباز به رودخانه زدند.

این پل در سال ۱۵۱۳، پل پیشرفته‌ای محسوب می‌شد

باور نکردنی است، در دورانی که بریتانیایی‌ها توانستند پل‌های خور فورث (Firth of Forth)، سورن (Severn) یا هامبر (Humber) را روی رودخانه‌هایی به همین نام منهدم کنند، این پل ۲۷ متری با ۴ متر پهنا که از روی یک رودخانه‌ی نسبتا کوچکی عبور می‌کرد، توانست روی نتیجه‌ی جنگ تاثیر بگذارد و در نتیجه، روابط بین دو کشور انگلستان و اسکاتلند را تا چندین نسل بعد از خودش تحت‌الشعاع خود قرار بدهد. در حقیقت اگر به نقشه نگاه کنید، این رودخانه مرز طبیعی دو کشور است.

نقشه‌ی نبرد فلادن، پل «توئیزل» در بالای نقشه رسم شده است

این پل از مدت‌ها پیش از چرخه‌ی حمل و نقلی خارج شده است و اکنون در شرایط عالی به سر می‌برد، حتی شاید آن نسبت به ۱۶ پل سنگی قرون وسطایی دیگری که در انگلستان باقی مانده‌اند، از وضعیت بهتری برخوردار باشد. قرار گرفتن آن در فهرست درجه یک تاریخی انگلستان بیانگر آن است که پل مذکور، احتمالا بزرگ‌ترین پل تک قوس به جا مانده از دوران قرون وسطی در انگلستان است و تا قرن هجدهم، وسیع‌ترین پل کشور محسوب می‌شد.

اما کلمه‌های بزرگ و وسیع، مفاهیمی نسبی هستند و مقیاس‌های انسانی هستند که پل‌های سنگی را جذاب می‌کنند. هر کسی که یک روز بهاری در روستای «دویدال» (Dovedale) قدم بزند و از پایه‌های سنگی کوتاه و کلفت پل سنگی پله‌ای شکلی که روی آب‌هایی خروشان بنا شده است بگذرد، این موضوع را درک می‌کند.

نمایی از رودخانه‌ی «تیل» (Till)

درست مثل پل دوون (Devon) در دارتمور (Dartmoor)، که آب‌های گل‌آلودی از زیر گذرگاه‌های سنگی که به «پل کلاپر» معروف هستند می‌گذرند (شاید اسم کلاپر از زبان آنگلوساکسون آمده باشد و به معنی سنگ‌های پله‌ای باشد، شاید هم ریشه‌ی آن به کلمه‌ی رومی «claperius» یا «شمع سنگی» برگردد) سنگ‌های به کار گرفته شده صخره‌های طبیعی به شکل صفحه‌های بزرگی هستند که در صخره‌های رسوبی تشکیل می‌شوند.

طولانی‌ترین پل کلاپر در شمال اکسمور (Exmoor) وجود دارد. پل «تار استپس» (Tarr Steps) که از رودخانه‌ی «بارل» (River Barle) می‌گذرد و دارای هفده طاق مستحکم است. این طاق‌ها باعث می‌شود تصور کنیم که این پل، خیلی بزرگ است، اما در حقیقت آن مثل یک قفسه‌ی کتاب به نظر می‌رسد که به شدت به یک طرف خم شده است. اولین بار زمانی از این پل اسم برده شد که پل توئیزل به تازگی بنا شده بود. ولی ظاهرا پل تار استپس، خیلی قدیمی‌تر است.

پل تار استپس که با هفده قوس، از روی رودخانه‌ی بارل عبور می‌کند

می‌توانم باز هم به همین روند ادامه بدهم: پل کلاترن (Clattern Bridge) در منطقه‌ی کینگستون (به همراه همهمه‌ی ناشی از سم حیوانات و قدم‌های انسان‌هایی که از آنجا می‌گذرند) مانند جزیره‌ای جا مانده از قرن دوازدهم است که در دنیای معماری پست مدرن امروز افسونگری می‌کند. یک روز آفتابی به آب‌های اطراف آن نگاه کنید و ماهی‌های قزل‌آلایی را ببینید که در آب‌های شفاف هاگزمیل (Hogsmill) بدون حرکت مانده‌اند و منتظر هستند تا مگس‌ها را شکار کنند.

یا پلی که در اسکاتلند و روی اقیانوس اطلس ساخته شده، ترکیبی زیبا ساخته‌ی رابرت مولن است که به خاطر فاصله‌هایی که بین پایه‌های آن ایجاد شده است، قایق‌ها می‌توانند به راحتی از زیر آن عبور کنند و اوبان (Oban) را به جزیره‌ی سیل (Seil) متصل می‌سازد.

پل کلاپتون

یا پل بسیار بزرگ «کلاپتون» (Clopton Bridge) که در سال ۱۴۸۴ میلادی روی رودخانه‌ای در «استراتفورد» ساخته شده و همتای قرن هجدهمی آن در «باث»، یعنی پل زیبای «پولتینی» (Pulteney Bridge) اثر رابرت آدام، به موازات مغازه‌های زیبایی ساخته شده است: هر دوی آن‌ها توسط شهروندان ثروتمند و آگاه بنا شده‌اند.

پل پولتینی

دفعه‌ی بعد که از این رودخانه می‌گذرید، قدیمی‌ترین و ساده‌ترین پل موجود را خواهید یافت. سنگ‌ها، راه‌هایی برای پیمودن هستند.

اگر تصمیم گرفتید که به خارج از شهر بروید:

پل توئیزل، در نزدیکی کورنهیل به سمت توئید، نورث آمبرلند، که درست در پایین رودخانه ساخته شده است، بهترین منظره‌هایی هستند که می‌توان از یک پل مدرن دید. می‌توانید یک دوچرخه اجاره کنید و نقشه‌های مربوط به آن را از اینترنت پیدا کنید.