معنی ضرب المثل فارسی؛ اگر پیش همه شرمنده ام، پیش دزد روسفیدم

در روزگان قدیم، مردی ثروتمند، جشن بزرگ و مجللی در باغی برگزار و تمام ثروتمندان و اشخاص مهم را دعوت کرد.

نوکران و خدمه مرد پولدار از مهمانان پذیرایی می‌کردند و مطربان و نوازندگان هم مشغول نواختن بودند و به زیبایی جشن می‌افزودند. در میان این شلوغی یکی از ندیمه‌ها به‌خاطر کسالت به دیوار تکیه داده بود و با کسی صحبت نمی‌کرد و فقط کفش‌های مهمانان را مرتب می‌کرد.

چند ساعتی از مهمانی نگذشته بود که سر و صدای یکی از اشراف‌زادگان بلند شد که می‌گفت ساعت با ارزشم نیست.! همه‌ی مهمانان نزدیک آن مرد جمع شدند و به او گفتند شاید ساعتت را در خانه جا گذاشته‌ای و شایدم در یک جایی که یادت نمی‌آید! شاید هم ساعتت رو دزدیده باشن!

آن مرد به دلیل ناپدید شدن ساعتش خیلی عصبانی شد و گفت، یقین دارم ساعتم همراه من بود و حتی همین یک ساعت قبل به آن نگاهی انداختم تا بدانم ساعت چند است.

مرد ثروتمند برای برهم نخوردن مهمانیش استرس زیادی داشت و برای حفظ آبرویش به تمام ندیمه‌هایش دستور دارد تمام باغ را بگردند تا ساعت را پیدا کنند.

آن شب همه برای پیدا کردن ساعت متحد شدند و میزبان به تعدادی از نوکرانش دستور داد جلوی درب ورودی باغ بایستند و هر کسی را که قصد خروج داشت، بگردند.

مهمانان به این فرمان اعتراض کردند و گفتند ما مردم شریف و آبر‌ومندی هستیم و دزدی کار ما نیست. ناگهان یکی از ثروتمندان رو به خدمتکاری کرد که کفش‌های مهمانان را جفت می‌کرد و گفت این دزد ساعت است. چون حرکاتش مشکوک است و من مطمئنم او ساعت را دزدیده است.

همه‌ی نگاه ها به سمت ندیمه‌ی بیچاره برگشت و خدمتگزاران میزبان، بلافاصله تمام لباس‌های او را در آوردند تا مطمئن شوند ساعت پیش او هست یا نه؟ نوکران چیزی از او پیدا نکردند و گفتند ساعت پیش او نیست و مطمئنا شخص دیگری آن را دزدیده است.

ندیمه اشک در چشمانش حلقه بسته بود و رو به مردی کرد که به او اتهام دزدی زده بود و گفت من گرچه پیش همه‌ی شما شرمنده‌ام، پیش دزد رو سفید هستم و او در میان شما ایستاده است و می‌داند که دزدی کار من نیست. مهمانان تعجب کردند چرا خدمتکار مستقیما با او حرف می‌زند! ناگهان مرد میزبان نزدیک او شد و گفت مرا ببخشید، ولی مجبورم برای حفظ آبروی خودم و مهمانان شما را برگردم. سپس جیب‌های او را گشت و ساعت را از کتش درآورد و به همه نشان داد.

مهمانان که متوجه شدند به نوکر میزبان تهمت زده‌اند، بسیار خجالت کشیدند و از او عذر‌خواهی کرده و حلالیت طلبیدند. از آن زمان تا به امروز، اگر به شخصی اتهامی بزنند و نتواند بی‌گناهیش را ثابت کند، ضرب‌المثل زیر را برایش به‌کار می‌برند:

اگر پیش همه شرمنده‌ام، پیش دزد روسفیدم.