ارومیه

ارومیه، کلان‌شهری زیبا در استان آذربایجان غربی است که علاوه بر طبیعت زیبا، آثار تاریخی فراوانی هم دارد. ارومیه بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰ با  ۶۶۷ هزار و ۴۹۹ نفر جمعیت، دهمین شهر پرجمعیت ایران و دومین شهر پرجمعیت منطقه شمال غرب ایران به شمار می‌آید.

این شه دارای اولین بیمارستان به شیوه نوین، نخستین مرکز آموزش پزشکی، اولین مدرسه به شیوه نوین، اولین شبکه تلویزیون محلی، اولین نشریه محلی در ایران، پایتخت والیبال ایران، دومین شهر پرترافیک ایران است.

ارتفاع ارومیه ۱۳۳۲ متر از آب‌های آزاد است. ارومیه در دشت ارومیه و درواقع ارومیه بین دریاچه ارومیه و دیواره کوه‌های غرب استان واقع‌شده است. هوای ارومیه در تابستان کمی گرم و در زمستان سرد است. 

دریاچه ارومیه، در ۲۰ کیلومتری شهر ارومیه قراردارد که بزرگ‌ترین دریاچه در خاورمیانه و دومین دریاچه آب‌شور بر روی کره زمین بود.و در معرض خطر نابودی قرار دارد.

این شهر به سبب موقعیت مناسب که در میان شاه‌راه ارتباطی قفقاز، میان‌رودان و آسیای صغیر قرار داشته درگذشته از مراکز تجاری منطقه به شمار می‌رفته و به دلیل موقعیت استراتژیک مهم این شهر، ۸ دروازه برای تامین امنیت آن در بیرون شهر قرار داشت.

اور در زبان آشوری به معنای شهر است و میه به معنای آب. ارومیه در زبان آشوری به معنای «شهر آب» است. نام این شهر در شروع دوره پهلوی به دلیل علاقه رضاشاه به این شهر به رضائیه تغییر یافت و بعد از انقلاب اسلامی دوباره ارومیه برگشت.

ارومیه را شهر ادیان، مذاهب و اقوام لقب داده‌اند.اکثریت مردم ارومیه را ترک‌های آذربایجانی و نیز اقلیتی از کردها، مسیحیان (آشوری و ارمنی) تشکیل می‌دهند.

ترک‌های ارومیه به زبان ترکی آذربایجانی که مشابه لهجه مردم تبریز است، صحبت می‌کنند. کردهای ارومیه به لهجه کرمانجی از زبان کردی وآشوری‌ها به زبان آشوری که گونه‌ای از آرامی شرقی است و ارمنی‌ها هم در میان خود به زبان ارمنی سخن می‌گویند.

 موسیقی عاشیقی دارای سبک متفاوت و منحصربه‌فردی است این هنر و فرهنگ آذربایجان پس از تلاش‌ها و رقابت استان‌های عاشیقی خیز به نام استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه در فهرست به شماره ۱۶۵ در میراث فرهنگی ناملموس کشور ثبت ملی شد.

لباس محلی ارومیه بانوان عشایری از پارچه‌های زیبا و رنگارنگ تهیه می‌شود که پیراهن گل‌دار و بلندی و پرچین که کراس نام دارد و جلیقه‌ای روی پیراهن گل‌دار خود به نام الک مشهور است می‌پوشنند که زیورآلاتی به آن دوخته‌شده است. استفاده  نوعی شال کمر روی پیراهن‌های خود به نام پشت‌بند و شلوار‌های رنگارنگ بلند تا مچ پا به در پا شهرت دارد و نوعی دستمال سردارند که شلمه نام دارد. در برخی ایل‌های این استان زنان کلاهی بر سر می‌گذارند که به تاس کلا مشهور است و دورتادور آن ریشه‌های رنگی دارند.

لباس محلی مردان ایلاتی هم نوعی زیرشلواری که درپا نام دارد و از پارچه سفید تهیه می‌شود. آن‌ها نوعی شلوار از روی درپا می‌پوشند که به شاله کیل معروف است و از زانو تا مچ پا تنگ است. پیراهن مردانه آن‌ها به کراس شهرت دارد و ستر نیز یک نوع کت پشمی مردانه است و دستمال سیاه ریشه‌داری که به دور کمر خود می‌بندند به نام پوشی معروف است.

 ارومیه بیش از ۳ هزار سال قدمت دارد. از این رو بناهای تاریخی بسیاری در این شهر قرار گرفته است.

از بناهای تاریخی ارومیه می‌توانیم به مسجد سردار، بازار تاریخی ارومیه، عمارت سه گنبد و مسجد جامع ارومیه ، عمارت شهرداری ارومیه و عمارت شهربانی ارومیه اشاره‌کنیم.

از غذاهای سنتی ارومیه می‌توان به دلمه برگ مو، کوفته، یتیمچه و آش‌های کشک (قاتیخ)، عیران و اماج، قاتیخ شورباسی، گوزلمه، یارماشورباسی و ارومیه خورش اشاره کرد.

نقل مهم‌ترین سوغات ارومیه است که در انواع بیدمشکی، گردویی، زعفرانی، پسته‌ای و بادامی عرضه می‌شود. از دیگر عرقیات ارومیه بادرنجبویه است. حلوای گردو و حلوای هویج از دیگر سوغاتی‌های ارومیه است. صنایع‌دستی چوبی و ریزه‌کاری و نازک‌کاری چوب از سوغاتی‌های ارومیه است.

به دلیل وجود خاک حاصلخیز و آب کافی، کشاورزی ارومیه بسیار پر رونق است و انگور و سیب از عمده محصولات کشاورزی این شهر هستند. گردو، تخمه آفتابگردان، هلو، زردآلو، شلیل، گیلاس و آلبالو از دیگر محصولات کشاورزی مرغوب این شهر هستند.