سبزوار، شهر زیبا و تاریخی در استان خراسان رضوی است، اگر از مسیر جادهای به مشهد سفرکرده باشید، بدون شک در مسیر به شهر سبزوار برخوردهاید. سبزوار دروازه خراسان است و در غرب استان خراسان رضوی به فاصله ۲۲۰ کیلومتری مشهد قرار دارد.
سبزوار را بیشتر بشناسید:
درباره سبزوار
عکس از ویکیمدیا (عکاس: حامد کوشکی)
سبزوار یکی از شهرهای تاریخی ایران است.این شهر سومین شهر پرجمعیت استان خراسان رضوی، وسعتی برابر با ۲۰.۶۲۸ کیلومتر مربع دارد. بلندترین نقطه سبزوار رشتهکوه جغتای است که ۲۹۲۴ متر ارتفاع دارد. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، سبزوار دارای سه بخش بهنامهای مرکزی، روداب و ششتمد است.
زبان بیشتر مردم سبزوار، فارسی است. گویش مردم سبزوار، گویش اصیل خراسانی با سرمنشأ فارسی دری است. گویش سبزواری با لهجههای خراسانی متفاوت است. قدمت برخی واژهها در گویش سبزوار به ایران باستان میرسد.
تاریخچه سبزوار
عکس از ویکیمدیا (عکاس: هادی دهقانپور)
اسم قدیمی سبزوار، «بیهق» است. در عصر ساسانی به این ناحیه «بیهه» یا بیهین یا بیهگ میگفتند، معنی این کلمه جایی نیکو یا بهترین ناحیه بود. بیهه یا سبزوار امروزی بر سر راه ابریشم قرار داشت و بهعنوان یکی از مراکز تمدنهای ایرانی پیش از اسلام در عصر اشکانی و ساسانی بود.
در تاریخ بیهق در رابطه با سبزوار آمده است:
و سبزوار شهری بزرگ شد با انواع درخت میوهدار و سایه بخش، پس مردمان آن را سابزوار نوشتند و گفتند سبزوار کجنات تجری من تحت الانهار.
عکس از ویکیمدیا (عکاس: آریا امیری)
در آخرین اسناد تاریخی، قدمت منطقه سبزوار،۶ هزار سال تخمین زدهشده بود، ولی با کشف یک ساطور متعلق به انسانهای ابزارساز، تمام حدس و گمانها بر هم زد و قدمت این منطقه به حدود ۱۲ هزار سال پیش تخمین زده شد. بر اساس بررسیهای علی آریایی و کلود سیبلت فرانسوی، حدود ۸۰ ساطور در این ناحیه کشف شد. در این بررسیها به این موضوع اشارهشده که قدیمیترین ردپای انسان ابزارساز در آسیای جنوب غربی در این محل شناساییشده است که قدمتی برابر با یکمیلیون و هشتصد هزار سال دارد.
بقایایی از آتشکده آذربرزین مهر در نزدیکی سبزوار پیداشده است. بیش از ۵۰۰ اثر تاریخی از هزاره سوم قبل از میلاد تاکنون در شهرستان سبزوار شناساییشده است که بیش از ۱۰۰ اثر آن به ثبت آثار ملی رسیده است.
آداب و رسوم مردم سبزوار
عکس از شهرآرا نیوز (عکاس: نامشخص)
مردم سبزوار برای پوشاک خود پارچهبافی میکردند، که این کار توسط دستگاهی بنام (فرت) انجام میشد. لباس محلی زنان سبزوار شامل بالاتنه و پایینتنه میشود، زنان سبزواری شلوار چیندار میپوشند و چارقد بر سر میکنند. در برخی مناطق روی چارقد، چادری هم میپوشند. کفش بانوان سبزواری گالش است. لباس محلی مردم این ناحیه شامل پیراهن، شلوار، بی تاوه، جلیقه، کلاه و پیراهن آستینکوتاه است. بی تاوه پارچه پشمی است که مردان دور مچ پای خود میبندند.
قدمت آیین کهن اسب چوبی در سبزوار، به دوره سربداران برمیگردد، این آیین در کشورهایی مثل ایران، ترکمنستان و تاجیکستان برگزار میشود.
صنایع دستی و سوغات سبزوار
عکس از وبسایت tabaye.ir (عکاس: نامشخص)
از جمله صنایع دستی سبزوار باید به قالیبافی، آهنگری، خراطی، نمدمالی و نخ تابی اشاره کرد. مهمترین سوغاتیهای سبزوار عبارتاند از کلوچه زنجبیلی و ادویههای مشهور سبزواری.
غذای محلی سبزوار
از مشهورترین غذاهای ایرانی باید به آوریج، کمه جوش، اشکنه، کماج، مسوه، دنی، کاچی، آش جوش بره، آش ماست، آش قوریتی، قلیه بادمجان، علف ماست اشاره کرد.
عکس از وبسایت chishi.ir (عکاس: نامشخص)
جاهای دیدنی سبزوار
از جمله جاذبههای تاریخی و جاهای دیدنی سبزوار باید به کاروانسراهای سبزوار، میل خسرو گرد، تپه باستانی سبزوار، باغ ملی، مسجد پامنار، مسجد جامع، خیابان بیهق، بازارهای سرپوشیده، موزه شهر، موزه مردمشناسی، مقبره اسرار مدرسه فخریه، آرامگاه حمید سبزواری، خانه امینالتجار، خانه جعفر زاده،مسجد جامع سبزوار از بناهای به جا مانده از سده هشتم هجری،مسجد خسروشیر، آرامگاه حاج ملاهادی سبزواری و آرامگاه بقراط اشاره کرد.
از جمله جاذبههای طبیعی سبزوار میتوان به پناهگاه حیاتوحش شیر احمد، منطقه شکارممنوع پروند، رودخانه ششتمد، رودخانه ریوند، رودخانه دلبر و آبشارهای بفره اشاره کرد.
عکسهای گالری از ویکیمدیا و گوگل مپ؛ عکاسان: آریا امیری، علی نیک فرجام، Ghalb-sabz
