بجنورد مرکز استان خراسان شمالی و در شمال شرق ایران است. «بُژنُرد» کلمه‌ای است که در لهجه شمال خراسان تلفظ می‌شود. این شهر با مساحت ۳۶ کیلومتر مربع به عنوان چهل و چهارمین شهر کشور محسوب می‌شود؛ چرا که از جمله شهرهای بزرگ خراسان و چهل و چهارمین شهر کشور به‌شمار می‌آید.
بجنورد مرکز استان خراسان شمالی در شمال شرق ایران در جنوب رشته‌کوه کپه‌داغ و شرق رشته‌کوه آلاداغ و شمال رشته‌کوه البرز قرار دارد این شهر از شمال با ترکمنستان و از شمال شرقی تا جنوب شرقی با شهرهای شیروان، اسفراین و از جنوب غربی تا شمال غربی با جاجرم، آشخانه و راز همسایه است.
شهرستان بجنورد بیشتر متشکل از مناطق کوهستانی و فلات‌های مرتفع است. در نواحی شهرستان بجنورد در تمام فصل زمستان سرما حاکم است و میانگین روزهای یخبندان سالیانه آن بیشتر از ۱۰۰ روز است. در این منطقه زمستان‌ها سرد و تابستان‌ها نسبتا گرم است که به همین خاطر دامنه تغییرات دما در گستره وسیعی قرار می‌گیرد.
نام این شهر، «بیژن‌گُرد» یا بیژن یورد در منابع قدیمی و فرهنگ‌های لغت آورده شده است و بیژن‌گرد (بجنورد) به معنی «ساخته بیژن» و «آبادشده به دست بیژن» است.
سمت بزرگی از ناحیه بجنورد به دوران میان‌سنگی هزارهٔ چهارم تا هزارهٔ اول پیش از میلاد تعلق دارد، در تشکیل زیست‌گاه‌های اولیه در پیرامون رودخانه اترک نقش مهمی را ایفا کرده است.
این منطقه، در دوران ماد و هخامنشی، قسمتی از ساتراپی پارت محسوب می‌شده و در این ناحیه از دوره اشکانی ۸ زیستگاه، در بخش راز و جرگلان، ۳ مورد در بخش مرکزی و نیز ۵ زیستگاه در شهرستان مانه و سملقان مورد شناسایی قرار گرفته‌اند. از آثار تاریخی دوره ساسانی، وجود بنای سنگی موسوم به آتشکده اسپاخو نقش و اهمیت خراسان شمالی را در این دوران روشن می‌نماید. همچنین منطقه بجنورد در صدر اسلام، با دیگر نقاط ایران ارتباط فرهنگی-اجتماعی عمیق داشته و متاثر از آن نواحی است.
با توجه به سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۲۲۸٬۹۳۱ نفر (در ۶۷٬۳۳۵ خانوار) بوده است.
مردمان بومی بجنورد و خراسان شمالی را فارس‌های بومی (تات‌ها) تشکیل می‌دهد که بیشتر در در بافت میانی شهر بجنورد و محلات جنوب شهر بجنورد زندگی می‌کنند. مردم خراسان شمالی به گویش‌های متفاوتی سخن می‌گویند از جمله فارسی-ترکی، فارسی -کردی، کرمانجی و فارسی.با استناد به دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی، بیشتر ساکنان بجنورد از اقوام کرد شادلو تشکیل شده است و اکثریت ساکنان بجنورد از نژاد فارس، کرمانج، ترک، ترکمن و تات هستند.
بجنورد شامل سوغاتی‌های فراوانی است همچون آب‌نبات، شکرپنیر، قره‌قروت، کشک، انگور کلادار یا رزاقی، خشکبار، کشمش و آجیل، هلو و سیب و لواشک اشاره کرد.
گلیم‌بافی، قالی و قالیچه ترکمن، پشتی ترکمن، زیورآلات، لباس محلی ترکمن، جاجیم، کلاه کرکی، چوخه، پارچه بافی سنتی، معرق، تذهیب و تشعیر و سازهای سنتی از صنایع‌دستی بجنورد هستند.
گردشگاه بابا امان، گردشگاه بش‌قارداش، عمارت مفخم، عمارت آیینه‌خانه مفخم، ، امامزاده سلطان سید عباس، حسینیه جاجرمی‌ها، کوشک باغ علی آباد، دریاچه سد شیرین دره، طبیعت باغ دره در ۱۰ کیلومتری بجنورد، بند خاکی عبدل‌آباد و خانه بانک ملی از دیدنی‌های بجنورد هستند که در سفر به بجنورد حتما باید از آنها دیدن کرد.
قروتو یا آب کشک یکی از غذاهای بومی و بسیار لذیذ بجنوردی‌ها است.
