بهبهان

بهبهان شهری تاریخی در جنوب غربی ایران است. شهر بهبهان مرکز شهرستان بهبهان در جنوب شرقی استان خوزستاناست. شهرستان بهبهان از شمال و شمال شرقی به دهدشت از شرق به شهرستان گچساران، از جنوب به شهرستان گناوه، از جنوب غربی و غرب به شهرستان ماهشهر و از شمال غربی و شمال به شهرستان رامهرمز محدود شده است. آب و هوای بهبهان، آب و هوای نیمه بیابانی یا کوهپایه‌ای است. مردم بهبهان فارسی را به گویش بهبهانی صحبت می‌کنند که گونه‌ای کهن از سخن گفتن پارسی است و شباهت‌هایی دستوری با گویش مردم بخشهایی از استان فارس و همچنین بخشهایی از استان بوشهر دارد. 

اراضی شهرستان بهبهان را کوه‌های نه چندان بلندی پوشانیده است. رودخانه‌‌های مارون (طاب)، خیرآباد و زهره این شهرستان را مشروب می‌کنند. هوای آن گرم است و از نظر بارندگی جزء نواحی خشک به شمار می‌آید. وزش بادهای خشک و سوزان شمال و بادهای مرطوب جنوب در تابستان موجب هوای شرجی این شهر می‌شوند. گندم، جو، کنجد و خرما از تولیدات عمده کشاورزی شهر بهبهان هستند. بر طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت ساکن در این شهرستان ۱۰۷٬۴۱۲ نفر بوده است. امروزه جمعیت بهبهان ترکیبی است از پارسی‌تبارهای بهبهانی، قوم لر و نیز اقلیتی از مهاجرین عرب. مردم این شهر به گویش بهبهانی تکلم می‌کنند.

ارجان نامی است کهن که به منطقه بهبهان اطلاق می‌شود. پس از ویرانی در قرن ۷ هجری قمری یک قرن نامی از آن نبوده و سپس بهبهان کنونی که ظاهراً اهالی ارجان بدان شهر کوچ کرده‌اند جایگزین آن شده است.

اشیایی که در کشفیات باستان‌شناسی سال ۱۳۶۱ به دست آمد تاریخ بهبهان را تا هزاره دوم پیش از میلاد به عقب ‌برده است. این حلقه طلایی معروف به حلقه قدرت با بیش از ۳۰۰۰ سال قدمت، یکی از آثار ارزشمند، از تمدن عیلامیان در کشور محسوب می‌شود. قدمت این اثر باستانی، ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد تخمین زده شده است. وزن این حلقه ۲۳۷ گرم طلای خالص است.

 به نظر می‌رسد بهبهان در ابتدا «به بران» به معنای بهتر از بران بوده که کم‌کم بر اثر سهولت در بیان و آسانی کلام به «بهبهان» تبدیل شده است.

شهرستان بهبهان به دو بخش جدید و قدیم تقسیم می‌شود. از محله‌های قدیمی می‌توان مسجد بردی، پهلوانان، ویس، سادات، میرزاها، کاروانسرا، گچپزان، شاه‌فضل، بوعلی‌ها، لب‌آب، درویشا، سبزپوشان، باقرخان، محسنی‌ها، معمارها، ملاهان، گودکلو، گود بقال، میدان‌ خراسانی‌ها، آقا پیر حیدر، بازار نو، محله پر، آهنگرها و... را نام برد.

محله‌های جدید شهر چمنک، شهر نو، ذوالفقاری، فلکه بید بلند و پل قائم هستند.

بهبهان مرکز تولید گل نرگس در جنوب کشور است، گل‌دهی نرگس از نیمه دوم سال آغاز می‌شود و تا پایان بهمن و گاهی نیز نیمه اول اسفند ادامه می‌یابد.

 صنایعی همچون مسگری، ورشوسازی، ساخت قلیان، ظروف سفالی، عبابافی، نمدمالی، لحاف‌دوزی، تولید کلاه نمدی، گیوه و... که در حال حاضر تنها عبابافی، نمدمالی، لحاف‌دوزی و گیوه‌دوزی همچنان به حیات خود ادامه می‌دهند.

پیشینه عبابافی در بهبهان به هزار سال قبل باز می‌گردد. عبای تولیدی بهبهان در سال‌های گذشته از طریق خلیج فارس و با لنج و کشتی به بحرین فرستاده می‌شد.

مردم بهبهان فارسی را به گویش بهبهانی صحبت می‌کنند.

اماکن تاریخی بهبهان عبارتند از: دیوار و خندق اطراف شهر، مسجد جامع و راسته بازار، بقعه بشیر نذیر، گور مکشوفه کتین هوتران، مجموعه بکان، پل خیری مح خان، قلعه مدرسه، آتشکده چهار طاق، کتیبه تنگ تکاب، برج‌های رضا خانی، کتیبه تنگ سروک.

از زیبایی‌های طبیعی این شهر هم می‌توان به باغستان‌های زیبای منصوریه، روستای تنگ‎بن، منطقه تنگ‎تکاب، کوه خائیز، دره گرمابه، تنگ سروک و باغ بهو پارک جنگلی ارجان (جاده سیمان ـ نرگس‌زار) پارک ساحلی خارستان (جاده اهواز) پارک ساحلی شبدری (جاده اهواز در کنار پل مارون) از جمله مراکز تفریحی غیرطبیعی است که در سال‌های اخیر در این شهرستان احداث شده است.اشاره کرد که هر سال گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کنند.

وجود زمین‌های حاصل خیز برای کشاورزی، پتانسیل کامل منطقه برای دامداری، غنی بودن از لحاظ معادن و منابع زیرزمینی و شکوفایی صنایع اعم از صنایع دستی و ماشینی سبک و سنگین، بازرگانی این منطقه را رونق بسیار داه است.

بهبهان،‌ بهشتی کوچک است با آثار تاریخی و طبیعی فراوان. شهری پر گل که نرگس شهلایش معروف است و در فصل بهار،‌ شقایق‌ها دامنه کوه‌هایش را رنگین می‌کنند.