جاهای دیدنی بندر عباس

بندرعباس که در گذشته با نام بندر گمبرون شناخته می‌شد، یکی از مراکز مهم فعالیت‌های تجاری و اقتصادی در کشور است. از این رو افراد زیادی به منظور موضوعات کاری به این شهر مهاجرت می‌کنند؛ اما آیا تا به حال در مورد سفر به بندرعباس و بازدید از جاذبه‌های گردشگری آن فکر کرده‌اید؟ شاید به جاذبه‌های گردشگری بندرعباس کمتر پرداخته شده و اکثر ما نمی‌دانیم چه بناها و جاذبه‌هایی در این دل این شهر نهفته است. در ادامه همراه ما باشید تا برخی از جاهای دیدنی بندرعباس را معرفی کنیم.

معبد هندوها که با نام پرستشگاه بت گوران نیز شناخته می‌شود، یکی از مکان های دیدنی بندرعباس است که در خیابان امام خمینی این شهر، روبه روی بازار روز قرار دارد. این معبد در سال ۱۲۱۰ هجری قمری، در دوران حکومت محمدحسن خان اسعدالملک (حاکم وقت بندرعباس) از محل جمع‌آوری هدایای هندوها توسط تاجران هندی ساخته شده است. از سال ۱۳۰۰ شمسی تا ۱۳۴۴، برخی از هندوها در بندرعباس سکوت داشته و تجارت می‌کردند. این معبد برای نیازهای آن‌ها ساخته شد و آن را می‌توان یکی از نقاط مهم ارتباط فرهنگی و هنری بین ایران و هند برشمرد.

این بنا با تمامی بناهای تاریخی بندرعباس تفاوت دارد و در همان ابتدا نظر هر گردشگری را به خود جلب می‌کند. طرح ساختمان معبد هندوها کاملا از پرستشگاه‌های هندی الهام گرفته شده و از لاشه سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ‌های مرجانی خاک و گچ‌های ضخیم ماده و گچ لویی ساخته شده است. در سال ۱۳۷۷ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره ۱۹۹۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

چشمه آبگرم گنو در کوه گنو، در فاصله ۳۵ کیلومتری از شمال بندرعباس قرار دارد. این چشمه و بخش‌های اطراف آن مکانی مناسب برای استراحت و تفریح خانواده‌ها است. این منطقه چون در میان کوه‌ها قرار گرفته است، آب و هوای معتدل‌تری نسبت به بندرعباس و دیگر شهرهای استان هرمزگان دارد و به همین علت از جاهای گردشگری بندرعباس به شمار می‌رود. همچنین کوه گنو که ارتفاع ۲,۳۴۷ متری دارد، مانع از عبور بخارات آب دریا می‌شود و این امر سبب شده است تا استان هرمزگان همواره رطوبت و شرجی بالایی داشته باشد.

آبگرم گنو حاوی هیدروژن سلفوره و کلر است و دمای بالای آب نیز سبب شده که فقط گیاهان و حیوانات کمی در آن زندگی کنند. با این حال نوعی ماهی خاص به نام «آوینیوس گینویس» در این چشمه آبگرم یافت می‌شود که جز اینجا، هیچ کجای دیگر نمی‌توانید پیدا کنید. این ماهی بسیار کوچک و سریع است و در جریان تند آبگرم گنو نمی‌توان آن را مشاهده کرد. مهرخوش، بادام وندلیو و پامچال صخره‌ای گیاهانی هستند که در این منطقه از ایران می‌رویند.

عمارت کلاه‌فرنگی بندرعباس در بخش مرکزی این شهر قرار دارد و در گذشته گمرک و محل تجارتخانه داخلی و خارجی بود. قدمت این بنای تاریخی به دوران حکومت صفویان بازمی‌گردد. این عمارت چون به شکل معماری اروپایی آن دوره ساخته شده است، مانند بسیاری از عمارات و بناهای دوران قاجار، با عنوان «عمارت کلاه‌فرنگی» نامیده می‌شود. عمارت کلاه فرنگی بندرعباس در نزدیکی اسکله‌ قدیمی این شهر، در بلوار طالقانی قرار دارد و یکی دیگر از جاذبه های بندرعباس است.

حمام گله‌داری در بخش مرکزی بندرعباس قرار دارد و در گذشته یک حمام عمومی بود. این حمام تنها حمام قدیمی بندرعباس است که از گذشتگان به یادگار مانده است. قدمت حمام گله‌داری به اواخر قرن ۱۳ هجری قمری برمی‌گردد و امروزه آن را به موزه مردم‌شناسی تبدیل کرده‌اند تا به یکی از جاهای دیدنی بندرعباس تبدیل شود. در زمان قاجار، این حمام از سوی مسجد گله‌داری وقف شد و تجارت خانه‌ حاج شیخ احمد گله‌داری واقف آن بود.

این حمام دو بار مرمت شده است. حمام گله‌داری در حاشیه خلیج فارس، در بلوار ساحلی شهر قرار دارد؛ بستر این منطقه رسی است که قابلیت نفوذپذیری آن به علت اشباع شدن از آب دریا بسیار زیاد است. سنگ‌های دریایی، اسفنجی و ساروج محلی و گچ دستکوب مصالح مورد استفاده در ساخت این حمام است. معماری حمام گله‌داری مثل دیگر حمام‌های نواحی کویری، دارای فضای بینه، سربینه، گرمخانه و خزینه است. در سقف حمام نیز پنج گنبد بزرگ و کوچک به چشم می‌خورد.

محله باستانی سورو در غرب شهر بندرعباس قرار دارد. در کتب تاریخی هرجا نامی از بندر گمبرون (بندرعباس) آمده، نامی از سورو هم برده شده و نام سورو با تاریخ این خطه گره خورده است. به همین علت این محله تاریخی یکی از مکان های دیدنی بندرعباس است. محله قدیمی سورو در شمال محله‌ سوروی فعلی قرار دارد و در گذشته نخلستان‌های وسیعی داشت و درختان دیگری مثل کنار، کرت، کهور، گز و خرگ در آن وجود داشت.

از این محله سکه‌های متعددی مربوط به دوره‌های مختلف خصوصا دوران ساسانی، صفویه و قاجاریه به دست آمده است. این سکه‌ها امروزه در موزه بندعباس نگه داشته می‌شوند. محققان از این سکه‌های کشف شده حدس می‌زنند که ملوک هرمز (حکومتی پادشاهی در خلیج فارس بود که از قرن سوم تا قرن دهم هجری در طول تنگه هرمز حکومت می‌کردند) ضرابخانه داشتند و علاوه بر سکه‌های مس و نقره، مسکوکات طلا هم ضرب می‌کردند.

موزه مردم‌شناسی خلیج فارس یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های مردم‌شناسی در جنوب کشور است که در محوطه تاریخی برکه‌های باران ساخته است. این موزه در سه طبقه و با زیربنای ۲,۴۰۰ متر مربع، در اسفند سال ۱۳۸۶ شمسی افتتاح شد. معماری ساختمان موزه یکی از ارزشمندترین نمونه‌های معماری در جنوب ایران بوده و از معماری سنتی هرمزگان ریشه گرفته است. در این ساخت این بنا خلاقیت به کار گرفته شده و ارزش‌های هنری، معماری و فرهنگی منطقه‌ای کاملا در آن حفظ شده است تا این مکان به یکی از جاهای گردشگری بندرعباس بدل شود.

منطقه حفاظت شده گنو در شمال بندرعباس قرار دارد که آب و هوای آن بسیار مطبوع بوده و سرزمینی کوهستانی است. آب و هوای این منطقه تفاوت زیادی با مناطق اطراف آن دارد و می‌تواند پاسخ خوبی برای این پرسش باشد که اطراف بندرعباس کجا بریم؛ چراکه می‌توانید در این منطقه هوای معتدلی را تجربه کنید. این منطقه حدود ۲۷,۵۰۰ هکتار مساحت دارد و ارتفاعش نیز از ۵۰ تا ۲۰,۳۷۴ متر متغیر است. از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۴ شمسی به منطقه حفاظت شده تبدیل شد؛ اما به دلیل غنای طبیعی از سال ۱۳۵۴، آن را به عنوان پارک ملی معرفی کردند. منطقه حفاظت شده گنو همچنین یکی از ۹ ذخیره‌گاه زیست‌کره در ایران است.

منطقه حفاظت شده گنو تنوع گیاهی و جانوری زیادی دارد و کوه‌ها و دره‌ها زیبایی آن را دوچندان کرده است. در این منطقه می‌توانید درختان انگور، سیب، زردآلو، انار، انجیر، نارنگی، لیموترش، نارنج، انبه و خرما ببینید. از حیواناتی که در این منطقه زندگی می‌کنند، می‌توان به پلنگ، کفتار، گرگ، شغال، قوچ، میش، بز و آهو اشاره کرد. بلندترین قله‌های کوه گنو، نصیری و بازگرد نام دارد که پوشیده از انواع درختان جنگلی و بوته‌های دارویی است.

بندرعباس شهری است که شهروندان سنی زیادی دارد. مسجد جامع اهل سنت این شهر که از جاذبه های بندرعباس شمرده می‌شود، در سال ۱۱۷۵ هجری قمری ساخته شده و «زین‌العابدین ابوالقاسم اوزی» بانی احداث آن بود. با رشد جمعیت، افزایش نیاز و همچنین به دلیل فرسودگی، این مسجد بارها مرمت شده است. هنر کاشی‌کاری به کار رفته در محراب مسجد بسیار چشم‌گیر و زیبا است. شبستان مسجد در دو طبقه ساخته شده است و ۲۰ درب بزرگ دارد که به ایوان‌های شمالی، جنوبی و شرقی مسجد باز می‌شوند.

مسجد جامع بندرعباس با نام «مسجد جامع دلگشا» نیز شناخته می‌شود و در نبش بلوار طالقانی و خیابان مسجد جامع قرار دارد. این مسجد یکی از قدیمی‌ترین مساجد این شهر است که شامل شبستان (دو قسمت قدیمی و الحاقی) می‌شود.

آب انبارهای برکه باران یا همان مجموعه برکه‌های باران، شامل پنج برکه یا آب‌انبار است که در خیابان ۲۲ بهمن بندرعباس قرار دارد. مجموعه برکه‌های باران گنبدهای موزون و منحصربه فردی دارد که از جاهای دیدنی بندرعباس هستند. این آب‌انبارها از مصالحی مثل سنگ و ملات ساروج ساخته شده است. این برکه‌ها چهار دهانه اصلی برای ذخیره آب دارد که آب مورد نیاز شهر را تامین می‌کردند. امروزه یکی از برکه‌های باران را به آمفی تئاتر تبدیل کرده‌اند.

مسجد ناصری یکی از جاذبه های بندرعباس و از مساجد تاریخی این شهر است که قدمت آن به دوران قاجار می‌رسد. معماری آن از معماری سنتی جنوب الهام گرفته است. این مسجد در سال ۱۳۰۴ شمسی توسط «محمدعلی ناصری حیدرآبادی» بنا شد. برای ساخت سقف مسجد ناصری از نوعی چوب مخصوص به نام چوب صندل استفاده شده که از هند آورده بودند. از دیگر تزئینات خاص مجسد می‌توان به گچ‌بری‌های آن اشاره کرد.

موزه آب یکی از موزه‌ های بندرعباس است که در بلوار امام خمینی قرار دارد. قدمت بنای این موزه به دوران صفویه بازمی‌گردد و امروزه به شکل بسیار زیبایی بازسازی شده است. با گشت و گذار در این موزه می‌توانید شناخت خوبی نسبت به آثار و ابنیه تاریخی در زمینه‌های مختلف مربوط به آب به دست آورید.

با راه‌اندازی این موزه تلاش بشر در حفر چاه‌های آب و قنات به نمایش گذاشته شده است تا آن‌ها را به مردم بشناسانند و از میراث قدیمی اشیای مربوط به آب و حفر آن به خوبی حفاظت می‌شود. در موزه آب اشیایی مثل انواع کوزه، انواع خمره آب (کروش)، خمره‌های سنگی (موو)، پایه مشک (مشک تروز) و عکس‌هایی از ظروف آب و گاوچاه و چاه چرخ گاوی به نمایش گذاشته شده است؛ بنابراین نباید فرصت بازدید از این موزه که یکی از معروف‌ترین مکان های دیدنی بندرعباس است را از دست داد.

امامزاده شاه محمد تقی (ع) یکی از اماکن مذهبی و مقدس در شهر بندرعباس است. مردم اعتقاد و ارادت خاصی به این امامزاده دارند. در گذشته افرادی که از پاکستان و بنگلادش به زیارت امام رضا (ع) در مشهد می‌رفتند، ابتدا برای عرض ارادت و زیارت به این امامزاده می‌آمدند و سپس عازم مشهد می‌شدند.

این امامزاده در بلوار آیت‌ الله طالقانی، خیابان شهید بهشتی قرار دارد و از معروف‌ترین جاهای دیدنی بندرعباس است. سقف و مناره‌های میناکاری شده‌ امامزاده به همراه شیشه‌های رنگی پنجره‌ها، زیبایی خاصی به آن بخشیده‌اند و احساس آرامش را به زائران القا می‌کنند.

نویسنده: مینا رهبری