جاهای دیدنی میرجاوه

میرجاوه یکی از شهرهای کوچک استان سیستان و بلوچستان ایران در ۷۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر زاهدان قرار گرفته است. میرجاوه تنها مرز قانونی در جنوب شرق کشور است که رفت‌وآمد سیاحان خارجی و داخلی از این معبر صورت می‌گیرد و از طریق راه‌آهن، ایران را به شبه قاره هند متصل می‌کند. یکی از قدیمی‌ترین گمرکات کشور، گمرک میرجاوه است که قدمت آن بیش از صد سال است که در آن صادرات و واردات صورت می‌گیرد.

میرجاوه (میرجاه) یعنی جای که محل زندگی میر است. منظور از میر در میربولان ریگی است که سپه سالار نادر شاه افشار بوده و از اجداد تیره نتوزهی طایفه ریگی است که با اندیشیدن ترفندی نظامی زمینه فتح هند و عبور لشکر ایران از گذرگاه بولان را فراهم کرد.

در کتاب اقوام مهاجر ایران زمین آمده است، چهار دسته از قوم میر از عربستان به جنوب شرق ایران کنونی مهاجرت کردند و مدتی در این محل سکونت ورزیدند به همین علت به آن میر جاوه می‌گویند؛ یعنی جایگاه میر، سپس دو دسته از آن‌ها در ایران کنونی مستقر و دو دسته دیگر به‌سمت شرق ایران کنونی رهسپار شدند.

مردم شهرستان میرجاوه از قومیت بلوچ و اهل سنت حنفی هستند. زبان مردم شهرستان میرجاوه بلوچی با لهجه سرحدی است. اغلب ازدواج‌ها درون‌گروهی و قومی است و مردم برای ریش‌سفیدان، معتمدین و بزرگان طوایف و علما دینی احترام زیادی قائل می‌شوند. درصد طلاق به‌دلیل تقبیح آن بسیار ناچیز است و معمولا بسیار به‌ندرت اتفاق می‌افتد. مردم پایبند سنت‌های قومی قبیله‌ای هستند و لباس محلی می‌پوشند.

محصولات شهرستان میرجاوه با توجه به تفاوت‌های اقلیمی در سه بخش آن متنوع هستند. در بخش ریگ ملک و مرکزی در بخش محصولات زراعی بیشتر گندم، جو، ذرت، یونجه و در بحث باغداری بیشتر نخل خرما وجود دارد، ولی در بخش لادیز با توجه به لطافت هوا در این بخش و وجود منابع آبی در کوهستان‌ها انواع و اقسام محصولات زراعی باغی به عمل می‌آید که عمده محصولات زراعی عبارت‌اند از گندم، جو، ذرت، یونجه، کلزا، پیاز، گوجه فرنگی، نخود، عدس، لوبیا و محصولات جالیزی.

در بحث باغداری تمام میوه‌های سردسیری و حتی خرما در بخش لادیز به عمل می‌آید که مواردی از آن عبارت‌اند از: زردآلو، آلو، هلو، شلیل، گردو، بادام، آلبالو، گیلاس، زرشک و انواع و اقسام میوه‌های دیگری مثل توت و شاه توت.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: امین مطلق)

این گورستان در روستای روپس دهستان تمین قرار دارد. در ۲۰ کیلومتری روستای تمین در دامنه ارتفاعات مشرف به روستا، حفره‌ای وجود دارد که در آن نمونه‌ای از گورستان‌های منحصربه‌فرد دوران اسلامی به نام گورستان هفتاد ملا قرار گرفته است. این گورستان با حدود ۵۰ مترمربع مساحت شامل مجموعه‌ای از صورت قبرهای پنج طبقه مصطبه‌ای شکل پلکانی با دیواری مخوف و سوراخ‌دار عمود بر روی آن‌ها است.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Kashif On bike)

هم‌زمان با احداث شبکه راه‌آهن از کویته به زاهدان نقطه مرزی میل ۷۲ به یکی از مبادی اصلی ورودی مسافر و ترانزیت کالا در شرق کشور مبدل و این امر موجب شکل‌گیری شهر میرجاوه و مجموعه‌ای از ساختمان‌های اداری، مسکونی، انتظامی و خدمات دیگر شد که ساختمان پست میرجاوه یکی از آن‌ها است، این ساختمان به سبک معماری خانه‌های چوبی با سقف شیروانی برای انجام مراسلات پستی در خیابان فرخی سیستانی و همجوار با ساختمان شهربانی ساخته شده است.

منبع عکس: سایت qudsonline.ir (عکاس: ناشناس)

این بنا و مجموعه سازه‌های مرتبط با آن سنگ‌پایه بنای شهر میرجاوه و زاهدان است. بنای مذکور در حاشیه خیابان فرخی میرجاوه واقع شده است.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Travelwithhamid)

پس از شروع به کار خط راه‌آهن کویته، زاهدان در نقطه مشترک دو کشور ایران و پاکستان شهر میرجاوه شکل گرفته و به‌تدریج با احداث مجموعه‌هایی از ساختمان‌های اداری و دولتی و شخصی گسترش یافته است. به‌منظور حفظ نظم و امنیت شهر نوپای میرجاوه این مرکز پلیس شهری راه‌اندازی شد.

قلعه لادیز در کنار سفلی، در ۱۷ کیلومتری جنوب غرب میرجاوه و در مسیر میرجاوه به تمین قرار گرفته است. ویژگی‌های این اثر استفاده از سنگ‌های درشت برای پی‌بندی بنا و ساختن دیوارهای خشتی روی این پی‌های سنگی است. از دیگر جاذبه‌های طبیعی این شهرستان رودخانه، غار و آبشار لادیز، باغ جون‌آباد را می‌توان نام برد.

منبع عکس: سایت mapio.net (عکاس: ناشناس)

معماری صخره‌ای تمین منحصر بوده و فقط در چند جای ایران چنین معماری دیده می‌شود. علاوه بر معماری، تمین دارای طبیعت زیبا و بکر است و همچون روستاهای اطراف مشهد و شاندیز سرسبزی و خرمی خاص و آب وهوای منحصربه‌فردی دارد و از جمله روستاهای دارای بافت تاریخی و هدف گردشگری استان است.

نویسنده: زهرا صالح‌نژاد