جاهای دیدنی دزفول

دزفول از تاریخی‌ترین شهرهای جهان محسوب می‌شود و در استان خوزستان قرار گرفته است. این شهر باستانی فرهنگ غنی، دیدنی های طبیعی و آثار تاریخی ارزشمندی دارد. طیف جاهای دیدنی دزفول آن‌قدر گسترده است که می‌تواند پاسخگوی هر سلیقه‌ای باشد. از طرفی عبور رودخانه دز از میان شهر، چشم‌اندازهای بی‌نظیری خلق کرده و این شهر را به یکی از جذاب‌ترین شهرهای ایران برای گردشگران تبدیل کرده است. در ادامه با تعدادی از مکان های دیدنی دزفول بیشتر آشنا خواهید شد.

آبشار شوی با حدود ۸۵ متر ارتفاع یکی از بزرگ‌ترین آبشارهای ایران است. این آبشار باشکوه، حدودا ۱۰۰ کیلومتر با دزفول فاصله دارد. مسیر رسیدن به این آبشار آن‌قدر جذاب و تماشایی است که از دیدن آن سیر نمی‌شوید و دوست دارید مسیرتان همین طور ادامه داشته باشد. آبشار شوی به‌عنوان یکی از مناطق دیدنی دزفول در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.

از جذاب‌ترین جاذبه های گردشگری دزفول می‌توان به آسیاب های آبی دزفول اشاره کرد؛ مجموعه‌ای از سازه‌های آبی در بستر رودخانه دز است که در گذشته به‌عنوان بند و آسیاب کاربرد داشته است و عمده قدمت آن‌ها به دوره تاریخی صفویه و قاجار برمی‌گردد. مصالحی نظیر قلوه سنگ رودخانه‌ای، آجر با ملات ساروج در ساخت این آسیاب‌ها استفاده شده است. بازمانده این آسیاب‌ها در سه بخش از رود دز قرار گرفته‌اند. بخش اول در بالادست در پارک ساحلی دز، بخش دوم در کنار پل جدید دزفول و بخش سوم در کنار پل تاریخی دزفول قرار دارند.

یعقوب لیث صفاری بنیانگذار سلسله صفاریان، اولین شهریار ایرانی است که زبان پارسی را برای نخستین بار ۲۰۰ سال پس از ورود اسلام به ایران دوباره به‌عنوان زبان رسمی ایران اعلام کرد. از آن پس در دربار هیچکس اجازه نداشت به زبانی جز پارسی سخن بگوید. او همچنین تلاش‌های زیادی برای رهاسازی بخش‌هایی از ایران از دست خلیفه عباسی کرد و در نهایت در سال ۱۶۵ هجری قمری در شهر جندی شاپور دزفول درگذشت. اکنون آرامگاه یعقوب لیث صفاری، بنایی چهار طاقی با گنبدی مخروطی شکل است که از جاهای دیدنی دزفول به شمار می‌رود و در روستای اسلام‌آباد در جاده ۱۲ کیلومتری جاده دزفول-شوشتر، نزدیک به محوطه باستانی جندی شاپور واقع شده است.

رود دز که یکی از زلال‌ترین رودخانه‌های ایران است، از زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته و پس از گذشتن از دزفول در شرق شوشتر به رودخانه کارون می‌پیوندد. آب زلال و تمیز و جاذبه‌های اطراف، رود دز را به یکی از جاذبه های گردشگری دزفول تبدیل کرده‌اند که سالانه گردشگران بسیاری را جذب خود می‌کند. درحاشیه رود دز تفریحگاه‌های ساحلی زیادی قرار گرفته که محبوب‌ترین آن‌ها تفریحگاه کله علی است که دارای امکانات رفاهی و تفریحی مناسبی برای گردشگران است.

دره کوه خرسون، دره‌ای شگفت‌انگیز و عجیب است که جزو اسرارآمیزترین جاهای دیدنی دزفول به شمار می‌رود و انگار از داخل فیلم‌های سینمایی بیرون آمده است. با برداشتن هر قدم در این دره اسرارآمیز جلوه‌های خارق‌العاده و متفاوتی در جلوی چشمانتان نمایان می‌شوند. گاه راه عبور در این دره آن‌قدر باریک می‌شود که تنها امکان عبور یک نفر وجود دارد.

دیواره‌های دو طرف گاهی در بالای سرتان به هم می‌رسند و تنها روزنه باریکی از بالا دیده می‌شود و حالت ترسناکی به آن می‌دهد. این دره دیدنی در آخر به رود دز منتهی می‌شود و از آنجا بوسیله قایق یا با شنا کردن می‌توانید خود را به خشکی برسانید. اگر به‌دنبال سفری ماجراجویانه و هیجان‌انگیز هستید کول خرسون بهترین گزینه است.

قدمت شهر باستانی چغامیش به حدود ۵۰ قرن پیش از میلاد به دوران پیش از اختراع خط بازمی‌گردد. در چغامیش بود که برای اولین بار در ایران خط و کتابت ظهور کرد. تپه‌های ارزشمند و باستانی چغامیش گنجینه تمدن‌های زیادی از جمله ساسانیان، پارتیان، عیلامیان است که در حال حاضر از مناطق دیدنی دزفول شمرده می‌شود و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

«علی صفوی» معروف به «سلطان علی سیاهپوش» یا «پیر رودبند»، نوه «شیخ صفی الدین اردبیلی» و پدربزرگ «شاه اسماعیل صفوی» است که در قدیم به دزفول سفر کرده و با انجام کراماتی مردم دزفول را به آیین تشیع دعوت کرده است. امروزه مزار او تبدیل به یکی از مکان‌های زیارتی و جاهای دیدنی دزفول شده است.

قلعه شاداب یکی از بزرگ‌ترین قلعه‌های طبیعی ایران در دل کوه است که ۱۰ کیلومتر طول و چهار کیلومتر عرض دارد و با بسیاری از بناهای دیگر که نام قلعه به خود دارند، متفاوت است. دیواره این قلعه در دوره چهارم زمین‌شناسی در اثر ریزش یک‌پارچه و عمودی دیواره‌های بنا و همچنین فرسایش ناشی از طغیان رودخانه به وجود آمده‌اند.

دریاچه شهیون مطمئنا یکی از زیباترین دریاچه‌هایی خواهد بود که در عمرتان در ایران و کل دنیا خواهید دید. این دریاچه فوق‌العاده دیدنی پشت دو کوه شاداب و تنگوان پدید آمده و یکی از خاص‌ترین مناطق دیدنی دزفول و چشم‌انداز بی‌نظیری را برای منطقه شهیون به ارمغان آورده است.

این دریاچه برای تفریحات و ورزش‌های آبی از قبیل قایقرانی، اسکی و شنا بسیار مناسب است. همچنین وجود چند جزیره کوچک و بزرگ که روی آن‌ها پوشش جنگلی انبوه دیده می‌شود، جلوه متحیرکننده‌ای به دریاچه بخشیده است.

خانه تاریخی سوزنگر یادگاری به‌جای مانده از دوران قاجاریه و یکی از مکان های دیدنی دزفول در محله قلعه است. بنای این خانه تاریخی از آجر ساخته شده است و معمار هنرمند و ماهر آن با تراشیدن آجرها در اندازه و شکل‌های مختلف ترکیبی بی‌نظیری خلق کرده است که شاید نمونه آن را کمتر دیده باشید.

بازار کهنه یا قدیم دزفول از چهار بخش بازار آهنگران، بازار بزازان، بازار خرده‌فروشان و بازار خراطان تشکیل شده است. در میان بازار، کاروانسرایی تاریخی قرار گرفته است که بسیار دیدنی است. همچنین قدیمی‌ترین بنای موجود در بازار بقعه شیخ اسماعیل قصر است که قدمت آن به قرن ششم هجری می‌رسد و یکی از جاهای دیدنی دزفول است.

«سید محمد سبز قبا» از اولاد«امام موسی ابن جعفر» است که آرامگاه او در مرکز شهر دزفول قرار دارد. اصل بنای بقعه سبز قبا متعلق به دوره تیموری و سلجوقی است که در عصر جدید به‌شکل جدید تغییر و توسعه یافته و گنبد زیبایی نیز برای آن ساخته شده است.

حمام کرناسیون یکی از بناهای دوره قاجاریه است که پس از بازسازی در سال ۱۳۸۵ به‌عنوان موزه مردم‌شناسی دزفول تغییر کاربری داده است و در آن می‌توان با انواع مشاغل قدیم در دزفول آشنا شد.

در جاده بین سردشت و شهیون در شمال شهر دزفول، دریاچه‌ای دل‌انگیز در پشت سد خاکی پالنگان قرار گرفته است و یکی از مناطق دیدنی دزفول برای طبیعت‌گردی محسوب می‌شود.

کت‌های دزفول خنک کننده‌های دست‌ساز انسان‌های کهن هستند که به‌صورت حفره‌های غار مانند در کنار رودخانه دزفول حفر شده‌اند. این کت‌ها از جاهای دیدنی دزفول در روزهای گرم سال برای فرار از گرمای خوزستان در جوار رود جاری و زلال دز است.

اگر به دزفول سفر کردید بازدید از روستای لیوس را از قلم نیندازید. این روستا از جمله روستاهای سنگی کشور است که هنوز با گذشت زمان بافت سنتی، معماری و آداب و رسوم گذشته خود را حفظ کرده است. معماری خانه و معابر روستا، کوه‌های دور و اطراف و رودخانه‌های پیرامون آن، منظره‌های خیره‌کننده‌ای به وجود آورده‌اند که چشم هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند.

صوفی احمد یکی از جاذبه های گردشگری دزفول است که در بخش شهیون قرار دارد. از دیدنی های این منطقه بکر و ناشناخته می‌توان به آرامگاه صوفی احمد که در دل درختان و کوه قرار گرفته، مناظر کم‌یاب و دست نخورده اشاره کرد. همچنین مجاورت با رود دز فرصت شنا، قایق‌سواری و ماهیگیری را نیز در این منطقه ممکن کرده است.

«حزقیل» از پیامبران«بنی اسرائیل» است که در روایات اسلامی نیز به او اشاره شده است. در قرآن نامی از او نیامده اما برخی از مفسران قرآن ادعا دارند که اشاره‌ای به او در در یکی از آیات سوره بقره شده است. مرقد این پیامبر بنایی ساده و آجری است که از حیاطی کوچک و ایوانی با طاق ساده تشکیل شده و از مکان های دیدنی دزفول است. در بالای بنا نیز گنبدی از نوع شش ترک دیده می‌شود.

در میان دامنه رشته‌کوه‌های زاگرس مشرف به دریاچه سد دز در ۴۶ کیلومتری شمال شهر دزفول روستایی زیبا و جذاب به نام پامنار قرار گرفته است. روستای پامنار، روستایی به وسعت ۵۷ هکتار است که به واسطه مناظر شگفت‌انگیز، پوشش جنگلی از درخت‌های سدر، چشمه‌سارهای فراوان، دره‌های حیرت‌آور، قلعه طبیعی شاداب و همین طور همجواری با دریاچه شهیون مورد توجه گردشگران بسیاری قرار گرفته و به یکی از جاذبه های گردشگری دزفول تبدیل شده است.

اگر به دزفول سفر کردید، حتما زمانی را برای بازدید از یکی از دیدنی‌ترین خانه‌های دزفول یعنی خانه تاریخی تیزنو اختصاص دهید. این خانه در محله قلعه بنا شده و نمونه کاملی از معماری خانه‌های دزفولی را به نمایش می‌گذارد. خانه تاریخی تیزنو یادگاری به‌جای مانده از دوران صفویه است که در زمان قاجار و پهلوی نیز تغییراتی در آن صورت گرفته است.

در سفرتان به دزفول اگر به‌دنبال جایی به دور از شلوغی و هیاهوی شهر، در جوار طبیعت بودید، پیشنهاد می‌کنیم به پارک جنگلی شقایق بروید. پارک جنگلی شقایق در محیطی بکر و زیبا واقع شده و از مناظر بی‌نظیری برخوردار است. این پارک همچنین از امکانات تفریحی و رفاهی نیز برخوردار است.

پل قدیم دزفول که از آن به‌عنوان قدیمی‌ترین پل جهان نام برده می‌شود، اصلی‌ترین جاذبه تاریخی شهر دزفول است. این پل دو منطقه غربی و شرقی را به هم متصل می‌کند. پل قدیم در گذشته یکی از راه‌های ارتباطی منطقه «جندی شاپور» و سرزمین «بین النهرین» بوده است و گفته می‌شود پس از پیروزی «شاپور اول ساسانی» بر «والرین»، امپراطور رم، به دستور وی و با به کار گیری اسرای رومی در سال ۲۶۳ میلادی بنا شده است و هنوز پس از گذشت چندین قرن از ساخت آن، به‌شکل تقریبی اولیه خود به‌جای مانده و زینت‌بخش دزفول و مایه مباهات سرزمین‌مان است.

مجتمع فرهنگی سینمایی دزفول از زیباترین جاذبه‌ های گردشگری شهر دزفول است. این مجتمع به‌دلیل رنگ و بوی معماری ایرانی و اسلامی، استفاده از آجرنماها و کاشی‌های لعابی در همه ساختمان، کاربرد بادگیرهای مدرن و استفاده از سقف‌های گنبدی جدید از سازه‌های ارزشمند و زیبای کشورمان است.

مجتمع فرهنگی سینمایی دزفول همچنین از سالن‌های مجزای نمایش، غرفه‌های متنوع، کارگاه فیلم‌سازی، سفال‌سازی، امکانات رفاهی و تفریحی، رستوران، چایخانه سنتی تشکیل شده است.

بقعه محمد بن جعفر طیار، یادگاری به‌جای مانده از دوره تیموریان است و یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی دزفول محسوب می‌شود که در فاصله پنج کیلومتری آن قرار گرفته است. جعفر طیار پسر عموی امام علی (ع) و داماد وی یعنی همسر «ام کلثوم» است. بقعه جعفر طیار از گنبدی ۱۲ ترک مزین به کاشی‌های سبز رنگ ساده و یکرنگ تشکیل شده و جلوه بسیار زیبایی دارد.

مسجد جامع دزفول در شمار مساجد اولیه دور اسلامی است که در قرن سوم هجری ساخته شده است. بنای مسجد جامع دزفول تحت‌تاثیر از اصول معماری «کاخ ایوان کرخه» است و شکل‌گیری کنونی آن به‌صورت چهار‌ ایوانی به اواسط دوره صفویه باز می‌گردد.

بقعه شاه‌رکن‌الدین در دل بافت قدیم شهر دزفول در نزدیکی خیابان طالقانی قرار گرفته است. صاحب این بقعه فرزند «بهاءالدین» معروف به «بابا رکن‌الدین‌ولی» یا «شاه‌رکن‌الدین» است که در قرن هشتم هجری عارف و زاهدی معروف بوده است. گفته می‌شود که شاه‌رکن‌الدین دارای کراماتی بوده و مورد احترام شهر و روستاهای اطراف بوده است. آرامگاه شاه‌رکن‌الدین دارای گنبدی آبی است که با کاشی‌کاری‌های زیبایی تزیین شده است. دو گلدسته آجری مزین به کاشی‌کاری نیز در جلوی درب ورودی قرار دارند.

مسجد و حمامی قدیمی، بعلاوه یک مدرسه علمیه قدیمی نیز در جوار این بقعه دیده می‌شوند. فضای سبز ناحیه اطراف آرامگاه آن را به نگیز سبز بافت قدیم دزفول تبدیل کرده است.

چال کندی نام دره‌ای است که آب خروجی از سد دز از آنجا می‌گذرد. دره چال کندی، با برخورداری از عمق بالای آب، دیواره‌های بلند در دو طرف و هوایی خنک و فضایی دل‌انگیز و آرامش‌بخش در تابستان، میان گردشگران و طبیعت‌گردان بسیار محبوب و همیشه یکی از مناطق دیدنی دزفول بوده است.

منبع عکس: سایت wikiloc.com (عکاس: امیر مرتضوی)

دره توبیرون یکی از دیدنی های شگفت‌انگیز و بکر دزفول در فصول گرم سال است. این دره به واسطه هزاران سال فرسایش آبی حاصل از بارندگی‌های فصلی در قسمت‌های بالاتر و سرازیر شدن آب‌ها در کوه و تپه‌ها به وجود آمده است. وجود انبوه درختان انگور، انجیر وحشی، برگ‌های شاووشان، آبشار‌ها و آب‌چکان‌ها، زیبایی فوق‌العاده‌ای به این دره بخشیده که هر بیننده‌ای را محو زیبایی‌های این ناحیه می‌کند.

این دره دارای دو آبشار است که از جذابیت‌های خاصی میان گردشگران برخوردار هستند. «تو» در لهجه دزفولی به معنی «تب (گرما)» و «توبیرون» به‌معنای مکانی که گرما را از تن می‌زداید است. در فصول گرم سال با وجود گرمای بالای ۴۰ درجه در شهر دزفول در این دره می‌توانید از دمای زیر ۳۰ درجه با بادی خنک و هوایی مطبوع و دلپذیر لذت ببرید.

نویسنده: شیدا خرمشاهی