- chevron_right کجارو
- chevron_right مجله گردشگری
- chevron_right اخبار
- chevron_right جاذبهها
- chevron_right راهنمای سفر
- افزودن مکان
بندر گناوه از زیباترین شهرهای ساحلی استان بوشهر است؛ شهری با بازارهای پررونق ساحلی و مشهور به «دبی ایران» که سالانه میزبان هزاران گردشگر به‌خصوص در فصول خنک سال است. جذابیت‌های بندر گناوه تنها به خرید محدود نمی‌شود. این بندر از یک سمت به دریا و نواحی ساحلی و از سوی دیگر به تپه‌های شنی و ماسه‌ای پوشیده از گیاهان و درختان سربه‌فلک‌کشیده منتهی می‌شود. بندر گناوه با طبیعتی سحرانگیز و انبوهی از صدف‌های دریایی به «معدن مروارید» نیز شهرت دارد. قدمت بندر گناوه به بیش از ۱۵۰۰ سال قبل بازمی‌گردد؛ دوره‌ای که جهانگردان و دریانوردان از راه‌های مختلف به این بندر وارد می‌شدند و از بازار گرم مبادلات، اقتصاد پویا، سواحل درخشان و مصاحبت با مردم مهمان‌نواز آن لذت می‌بردند.
بندر گناوه در ساحل خلیج فارس، میان شهرهای بوشهر و بندر دیلم قرار گرفته است. این شهر با بندر گناوه ۶۶ کیلومتر و با شهر بوشهر ۱۸۰ کیلومتر فاصله دارد. تماشای شنای دلفین‌ها در آب‌های نیلگون خلیج فارس، گوش دادن به صدای مرغان دریایی، پیاده‌روی در ساحل، خرید، تفریحات آبی و لذت بردن از آب و هوای پاک از محبوب‌ترین تفریحات گردشگران در بندر گناوه هستند. در این منطقه دیدنیهای فروانی از بناهای تاریخی گرفته تا تالاب و جاذبه‌های طبیعی وجود دارند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با برخی از جاهای دیدنی گناوه آشنا کنیم.
منبع عکس: seeiran.ir. عکاس: ناشناس
آثار باستانی کشف‌شده نظیر کوزه و سایر اشیاهای سفالی در تپه‌های باستانی گناوه نشان می‌دهند که قدمت این منطقه حداقل به ۱۵۰۰ سال قبل بازمی‌گردد؛ تپه‌هایی که در نقاط مختلف و در فاصله اندکی از روستا قرار دارند. در میان مشهورترین تپه‌های باستانی گناوه می‌توان به تپه شاه ناصری و تپه قلعه کلات اشاره کرد.
تپه تل تل در نزدیکی روستای شول، از توابع شهرستان سعدآباد در فاصله ۳۳ کیلومتری بندر گناوه با قدمتی از دوره‌های اولیه پس از اسلام، تپه گوری با قدمتی از دوره ساسانیان، تل چیتو در نزدیکی تپه تل تل و در روستای شول با قدمتی از دوره‌های پس از اسلام، تپه تل برافتو در روستای چاه بردی در فاصله پنج کیلومتری بندر گناوه با قدمتی از دوره‌های پس از اسلام و تپه تل مهد حیدر در نزدیکی روستای تل تل در فاصله ۱۵ کیلومتری بندر گناوه با قدمتی از دوره ساسانیان از دیگر تپه‌های باستانی گناوه هستند؛ مناطقی که همگی در فهرست اثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند و بازدید از آن‌ها به علاقه‌مندان به تاریخ توصیه می‌شود.
منبع عکس: seeiran.ir. عکاس: ناشناس
حسینیه خان با قدمتی از دوره قاجار از قدیمی‌ترین و زیباترین حسینیه های استان بوشهر در بندر ریگ شهرستان گناوه است؛ بنایی که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. این حسینیه ۲۰۰ سال قبل و در زمان خانعلی خان گپ، توسط زنی به نام حاجیه خورشید در منزل شخصی وی تاسیس شد. پس از حاجیه خورشید، خانعلی خان و بعدها حیدر خان و فرزندانش اله کرم خان، بانی و متولی حسینیه بوده‌اند؛ حسینیه‌ای که محل تصمیم‌گیری‌های سیاسی درباریان حکومت بوده است.
حسینیه خان دارای دو بخش اندورنی و بیرونی است. بخش اندرونی متشکل از دو طبقه است و در هر طبقه آن، دو اتاق به چشم می‌خورند که بین آن‌ها راهروهایی ساخته شده است. انتهای راهروها به ایوان‌هایی منتهی می‌شود که با ۱۴ ستون به زمین متصل هستند. در بخش بیرونی حسینیه نیز یک حیاط بزرگ با حوض آب کوچک در وسط حیاط به‌همراه درختان زیبا دیده می‌شود. معماری بنای حسینیه خان را می‌توان در کشورهای حوزه خلیج فارس و ساختمان‌های بافت قدیم شهر نیز مشاهده کرد. قدیمی‌ترین کتاب ریاض خوانی مربوط به ۲۵۰ سال پیش و چاپ بمبئی، آینه‌های نصب شده با قاب‌های چوبی در اتاق‌ها، گنجه‌های دیواری، گره‌چینی‌های پنجره‌ها و درها، حکاکی‌های روی ستون‌ها و دیوارها، کرکره‌ها و تزیینات چوبی از جاذبه‌های حسینیه خان هستند.
منبع عکس: gardeshgari۷۲۴.com. عکاس: ناشناس
امامزاده سلیمان بن علی (ع) در ابتدای جاده گناوه به دیلم از اماکن زیارتی شهرستان گناوه است. نسب این امامزاده را به امام چهارم شیعیان نسب می‌دهند. قدمت بنای امامزاده به دوره قاجاریه و صفویه بازمی‌گردد؛ البته گنبد آن با تزیینات کاشی‌کاری فیروزه‌ای در حدود ۷۰ سال پیش ساخته شده است. وسعت بقعه مستطیلی شکل امامزاده سلیمان بن علی (ع) با سبک معماری معابد هندی با تزیینات ۹۶ متر مربع است و در زمینی به مساحت ۲,۵۰۰ متر مربع قرار دارد.
گنبد امامزاده با سبک معماری گنبد دانیال نبی در شوش، گنبد امامزاده حسن (ع) در شهر امام حسن و گنبد امامزاده میرمحمد در خارک به‌صورت پلکانی با مقرنس‌کاری ساخته شده است. این گنبد ۴٫۷۵ متر ارتفاع دارد و شعاع آن دو متر است. نام امامزاده سلیمان بن علی (ع) در فهرست آثار ملی ایران شهرستان گناوه قرار دارد؛ بنایی که مردم منطه در روز عاشورا در آن جمع می‌شوند و به عزاداری می‌پردازند.
بی‌بی مریم یا بی مره از دیگر آثار تاریخی و جاهای دیدنی بندر گناوه است که در نقطه‌ای مرتفع در بخش غربی محله بابا علی شاه قرار دارد؛ مقبره‌ای کوچک و ساده که دیدن آن خالی از لطف نیست. امامزاده شاه صدرالدین نیز از دیگر اماکن زیارتی گناوه است که در جاده محمد صالحی قرار دارد.
منبع عکس: گوگل مپ. عکاس: وحید شریفی
بندر ریگ در فاصله ۱۷ کیلومتری جنوب شرقی بندر گناوه از جاذبه‌های کمتر شناخته شده جنوب کشور است؛ بندری با تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌هایی معتدل و دلپذیر که سواحلی زیبا و تمیز با نخل‌هایی بلند و طبیعتی خارق‌العاده دارد. قدمت بندر ریگ به دوره ایلامی‌ها بازمی‌گردد؛ البته پیشینه این شهر تا قبل از دوره حکومت صفویان بر ایران در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. طبق اسناد تاریخی بندر ریگ در دوره ایلامی در اوج شکوفایی خود بوده و در دوره زندیه رو به افول رفته است. روستاهای بندر ریگ در طول نوار ساحلی، آثار تاریخی از جمله حسینیه خان و بازارهای خرید به‌خصوص بازارهای خرید کالاهای خارجی و بازارچه‌های صنایع دستی از جمله جذابیت‌های بندر ریگ و دلیل سفر گردشگران به این منطقه هستند.
میرمهنا مشهورترین شخصیت تاریخی بندر ریگ است؛ فردی که به سلطه پرتغالی‌ها و هلندی‌ها بر جنوب کشور ایران پایان داد. بندر ریگ در گذشته‌های دور محلی برای تردد کشتی‌ها از نقاط مختلف جهان مانند زنگبار هندوستان و حتی کشورهای شرق دور مانند چین بود؛ بندری که همگان آن را با چشم‌اندازی زیبا از دکل‌های زیبای کشتی‌های بادبانی یاد می‌کردند؛ به همین دلیل نام آن را ریگ گذاشتند؛ واژه‌ای که در زبان پرتغالی به‌معنای «دکل کشتی» است.
جزیره میرمهنا در کرانه جنوبی بندر ریگ از دیگر دیدنیهای مشهور بندر گناوه است؛ جزیره‌ای غیر مسکونی که نام خود را از فردی شجاع و دلاور گرفته است؛ فردی که موفق شد استعمار پرتغالی‌ها، انگلیسی‌ها و هلندی‌ها بر جنوب را پایان دهد. میرمهنا (متولد ۱۱۱۴ هجری شمسی) حاکم عرب خلیج‌فارس در زمان زندیان و فرمانده لشکر ایرانیان در زمان جنگ با هلند بود.
جزیره میرمهنا با وجود چشم‌اندازهایی زیبا، قدمگاه حضرت علی (ع)، درخت کنار تنومندی به نام کنار میرمهنا، درختان انگور و انجیر مکانی مناسب برای گردش و تفریح به شمار می‌آید. همچنین قرار است تفرجگاه گردشگری میرمهنا نیز به وسعت ۱۰۰ هکتار به جاذبه‌های این منطقه افزوده شود.
منبع عکس: jazebeha.com. عکاس: ناشناس
ساحل شنی بندر گناوه از پرطرفدارترین دیدنیهای این منطقه است؛ ساحلی که تفریحات متعددی نظیر قایق‌سواری و تفریحات آبی و همچنین پیاده‌روی و تماشای طلوع و غروب خورشید در آن در دسترس است؛ به‌علاوه، هر ساله در تعطیلات نوروز جشنواره‌های متعددی نظیر مجسمه‌های شنی، بازی‌های بومی و غذاهای محلی در این منطقه برگزار می‌شوند.
تالاب حله از زیباترین جاذبه‌های طبیعی بندر گناوه در حاشیه خلیج فارس (۱۰ کیلومتری شمال شرقی بندر بوشهر) است؛ تالابی در منطقه حله و در محل تلاقی دو رودخانه دالکی و شاپور که از تالاب‌های مشهور جنوب کشور به شمار می‌آید. تالاب با ارتفاع دو تا هشت متر بالاتر از سطح دریا با مساحت ۲۰,۰۰۰ هکتار بخشی از منطقه حفاظت شده حله با مساحت ۴۴,۷۸۳ هکتار است. آب تالاب حله از رودخانه حله سرچشمه می‌گیرد و در نهایت به خلیج فارس می‌ریزد.
منبع عکس: mohitban۱۴۰۰.ir. عکاس: ناشناس
تالاب حله با وجود پوشش‌های متراکم گیاهی از جمله نیزارها به‌همراه درختچه‌های گز در مسیر رودخانه و در خود تالاب، دارای چشم‌انداز بسیار زیبایی است و تنوع زیستی بی‌نظیری در آن به چشم می‌خورد. این تالاب در فصول پاییز و زمستان میزبان پرندگان مهاجر بسیاری مانند سنگ چشم، سبزقبا، زنبور خورک، چکاوک، لیکو، سهره، بلبل خرما، سسک و انواع پرندگان شکاری مانند سارگپه، دلیجه، سنقر، عقاب و انواع اردک، مرغابی، حواصیل، سلیم، آبچلیک، گیلانشاه، تلیله، کاکایی و... است. هوبره و دراج نیز از پرندگانی هستند که به‌طور دائمی در این منطقه سکونت دارند.
متاسفانه تالاب حله مانند دیگر مناطق تالابی کشور با مشکلات فراوانی مانند تداوم خشک‌سالی‌ها، عدم تخصیص حقابه، عدم رهاسازی سهم آب زیست‌محیطی توسط ذی‌نفعان و سدهای بالادست، افزایش سطح زیر کشت و مصرف آب در حوضه آبریز، روش‌های نامناسب آبیاری و کشاورزی، شکار و صید غیرمجاز، تغییر کاربری اراضی، افزایش دام‌های چراکننده در محدوده تالاب به‌خصوص دام‌های سنگین، کاهش تنوع زیستی، ناهماهنگی بین بخشی در امور مربوط به مدیریت تالاب و تغییر مسیر رودخانه از شاخه اصلی و آلودگی آب ورودی تالاب به‌خصوص با هرزآب‌های کشاورزی روبه‌رو است؛ مشکلاتی که امید می‌رود به خشک شدن کامل تالاب منجر نشوند.
منبع عکس: خبرگزاری میزان. عکاس: ناشناس
رودخانه دره گیجک گناوه با ۳۲ کیلومتر طول یکی از رودخانه‌های فصلی بوشهر است. این رودخانه شمال بندر گناوه تا خلیج فارس و دریای عمان ادامه دارد. رودخانه دره گیجک از کوه سبز، در ۳۰ کیلومتری شمال بندر گناوه، سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از دهستان حیات داوود به خلیج فارس و دریای عمان می‌ریزد.
رودخانه دره گچی با طول ۲۲ کیلومتر یکی دیگر از رودهای فصلی استان بوشهر است. این رودخانه که از کوه پونه گز که در قسمت شمال شرقی گناوه قرار گرفته سرچشمه می‌گیرد، پس از رسیدن به حوالی روستای گاو سفید، به دو شاخه تقسیم می‌شود؛ شاخه شمالی آن به نام دره گچی با رودخانه دره گیجک مخلوط می‌شود و در ۶ کیلومتری جنوب شرقی بندر گناوه به خلیج فارس می‌ریزد و شاخه جنوبی آن به نام خردوانه، پس از عبور از کنار روستای پوزه گاه در ۳٫۵ کیلومتری جنوب شرقی بندر ریگ، وارد خلیج فارس می‌شود.
رودخانه «دره آبداری» با طول ۵۰ کيلومتر، رودخانه «دره گپ» با طول ۶۵ کيلومتر، رودخانه «چم ره ملک» با طول هشت کیلومتر، رودخانه «دره بون» با طول ۲۲ کیلومتر و رودخانه شورکلاچی با طول ۱۲ کیلومتر، دیگر رودهای فصلی گناوه هستند.
منبع عکس: tishineh.com. عکاس: ناشناس
مال قائد، دهکده‌ای گردشگری در فاصله ۵۰۰ متری شمال شهر گناوه است که با وجود طبیعت سرسبز، آثار باستانی، جاذبه‌های گردشگری، امکانات رفاهی و تفریحی فراوان و ساحل صخره‌ای، گردشگران بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند. دهکده مال قائد از شمال به باغ‌های سرسبز و خرم مرکبات و نخلستان و روستای قلعه حیدر، از جنوب به روستای مال خلیفه، سربست و شهر گناوه، از شرق به کوه و دشت گل‌های نرگس و مزارع گندم و جو و از سمت غرب به آب‌های خلیج فارس منتهی می‌شود و با بیش از چهار هزار نفر جمعیت، پرجمعیت‌ترین روستای شهرستان گناوه به شمار می‌آید.
دهکده مال قائد بر بلندی واقع شده و به همین، دلیل کاملا مشرف به شهر گناوه است. در گذشته مردم روستا و اهالی محله سرخور گناوه آب آشامیدنی خود را از چاه‌های روستای مال قائد (چاه‌های بارانی با آبی گوارا، شیرین و خنک) تامین می‌کردند. آب این روستا در گذشته به سایر روستاها و حتی شهر دیلم نیز برای فروش حمل می‌شده است.
از جاذبه‌های روستای مال قائد می‌توان به قلعه خان (ساخته شده به دست مراد خان حیات داوودی)، غار توی دیو در پنج کیلومتری شمال شرقی روستا، آتشکده باباکلو، چاه زکی‌خانی و پناهگاه صخره‌ای اشاره کرد. شرکت در جشنواره بزرگ غذاهای محلی و جشنواره مجسمه‌های شنی در ساحل مال قائد، از دیگر دلایل سفر گردشگران به این منطقه هستند.
منبع عکس: peigham.ir. عکاس: ناشناس
بازارها از جاذبه‌های اصلی بندر گناوه به شمار می‌آیند؛ زیرا اجناس در این منطقه با قیمت‌های ارزان‌تری به مشتریان ارائه می‌شوند. توجه داشته باشید که بیشتر محصولات عرضه شده در بازارهای گناوه، بدون گارانتی و ضمانت‌نامه هستند. در ادامه برخی از مشهورترین بازارهای گناوه را به شما معرفی می‌کنیم.
بازار اصلی، معروف‌ترین و شلوغ‌ترین بازار بندر گناوه است؛ بازاری که در آن دستفروشان، محصولات محلی را ارائه می‌کنند و در مغازه‌های آن می‌توانید هرچه را نیاز دارید، پیدا کنید. بازار ماهی فروشان در بلوار ملوان از دیگر بازارهای مشهور گناوه است. در این بازار می‌توان انواع ماهی‌های تازه صید شده نظیر ماهی جنوب، کوسه، خرچنگ و ماهی مرکب را خریداری کرد.
بازار سیف در میدان امام خمینی (مخصوص خرید لوازم‌خانگی) و بازار ته‌لنجی از دیگر بازارهای محبوب گناوه هستند. ته لنجی به کالاهایی گفته می‌شود که ملوانان جنوبی هر ۶ سال یک‌بار از کشورهای دیگر به ایران وارد می‌کنند و در بازارهای محلی به فروش می‌رسانند. از آنجا که این اجناس بعد از رسیدن به ساحل در ته لنج قرار می‌گیرند، نام آن‌ها را ته‌لنجی گذاشته‌اند. انواع پوشاک، لوازم بهداشتی، کیف، کفش، لوازم آرایشی، عطر و ادکلن، لوازم‌خانگی، مواد غذایی و غیره از بهترین برندهای خارجی از جمله اجناسی هستند که در بازار ته‌لنجی گناوه به فروش می‌رسند. بازار ته‌لنجی دیلم و بازار ته‌لنجی گناوه از معروف‌ترین بازارهای ته‌لنجی ایران هستند.
نویسنده: نگین توکلی
آثار ملی ایران 
میراث جهانی یونسکو