كاخ صفی ‌آباد

بازدید از آثار تاریخی در شهرهای شمالی، برای بسیاری از ما عجیب است و سفر به شمال کشور برای ما ایرانی‌ها معادل رفتن به کنار دریا و بازدید از جنگل است و کمتر با بناهای تاریخی زیبای این ناحیه از کشور آشنایی داریم. یکی از زیباترین بناهای تاریخی استان مازندران و جاهای دیدنی بهشهر، کاخ صفی آباد است که به دستور شاه‌ عباس اول بنا شد. با کجارو همراه باشید.

جاهای دیدنی استان مازندران گستره وسیعی را در بر می‌گیرد؛ اما بیشترین دیدنی‌های آن شامل جاذبه‌های طبیعی می‌شود. با این همه در گوشه‌و‌کنار آن می‌توان آثار تاریخی کمتر شناخته‌شده‌ای را مشاهده کرد. کاخ صفی آباد یکی از این نمونه‌ها است. این کاخ که شامل کاخ و باغ بزرگی است، از یادگارهای به‌جامانده از دوران صفوی و سلطنت شاه عباس به شمار می‌آید. دلیل نام‌گذاری کاخ به صفی‌ آباد، علاقه شاه‌ عباس به فرزندش بود.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: رضا کرمی)

کاخ صفی آباد در ارتفاع ۶۵۰ متری از دریا قرار دارد و به‌راحتی می‌توان بندر ترکمن و بندر گز را از آن تماشا کرد. کاخ زیبای صفی آباد، ۷۰ سال پیش دچار آتش‌سوزی شد و در این آتش‌سوزی، بخش عمده‌ای از آثار داخل کاخ از بین رفت. بسیاری از آثار نیز در طول زمان به غارت رفته‌اند.

كاخ صفی ‌آباد در جنوب غرب بهشهر، بلوار هاشمی نژاد، خیابان طالقانی، جاده صفی آباد قرار دارد. (مشاهده روی نقشه)

کاخ صفی‌ آباد در زمان شاه صفی، فرزند شاه‌ عباس توسعه پیدا کرد و یکی از بناهای موردعلاقه شاه‌ عباس بود. این کاخ در حمله افغان‌ها آسیب شدیدی دید؛ ولی در دوره افشاریه به‌دست نادرشاه افشار تعمیر و بازسازی شد.

عکس کاخ صفی آباد قبل از بازسازی ۱۳۰۳/عکس از گوگل‌مپ (کاربر: April Lia)

رضاشاه در سال ۱۳۱۵ دستور تعمیر و بازسازی کاخ صفی آباد را ارسال کرد و در دوره پهلوی، این ساختمان جهت بهره‌برداری جاسوسان آمریکایی، در اختیار مستشاران آمریکایی بود. این مجموعه پس از انقلاب اسلامی ایران در اختیار وزارت اطلاعات قرار گرفت و تا سال ۱۳۸۴، تصمیمی برای آزادسازی حریم این باغ گرفته نشده بود. در دهه‌های پایانی ۱۳۰۰ رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، دستور آزادسازی مجموعه صفی آباد را صادر کرد و این محوطه بازسازی و ترمیم شد.

كاخ صفی ‌آباد در میان باغی به‌صورت مربع دارای ابعاد ۲۵ در ۲۵ قرار دارد و شامل دو طبقه می‌شود. ورودی کاخ در جبهه شمالی قرار دارد و برای ورود به کاخ باید از پنج پله بالا بروید. طبقه اول اتاق‌های متعددی دارد که دسترسی به آن‌ها از طریق راهرو و هشتی امکان‌پذیر است. طبقه دوم نیز مانند طبقه اول، اتاق‌های زیادی دارد. بر اساس برخی روایات نقاشی‌های دیواری زیبایی در این کاخ وجود داشته‌اند که به مرور زمان از بین رفته‌اند.

عکس از سایت funzi (عکاس: نامشخص)

فاصله میان کاخ صفی آباد تا باغ بهشهر، تونل زیرزمینی حفر شده است که در گذشته در شرایط ضروری از این تونل برای رفت و آمد استفاده می‌شد. فاصله کاخ صفی آباد تا دریا چیزی حدود ۱۶ کیلومتر است و از این تونل زیرزمینی برای جلوگیری از حمله دشمنان از راه دریای خزر نیز استفاده می‌شد.

چشمه پلنگ خیل، چشمه‌ای در نزدیکی کاخ صفی آباد است. در عصر صفوی، از آن با عنوان چشمه‌ای پر آب یاد شده که در آبادانی منطقه نقش بسزایی داشته است. آب این چشمه با استفاده از تنبوشه (لوله‌های سفالی) به داخل کاخ هدایت می‌شد و در طول تابستان فضای داخل کاخ را به‌خوبی خنک می‌کرد.

در حال حاضر (۱۴۰۰) امکان بازدید از کاخ صفی آباد وجود ندارد.

عکس از سایت jazebeha (عکاس: نامشخص)

نویسنده: فاطمه محمدی