- chevron_right کجارو
- chevron_right مجله گردشگری
- chevron_right اخبار
- chevron_right جاذبهها
- chevron_right راهنمای سفر
- تبلیغات در کجارو
استان کردستان با جاذبههای متنوع تاریخی و طبیعی، یکی از مقاصد جذاب گردشگری است. در میان دیدنیهای گوناگون کردستان، آثار تاریخی جالبتوجهی جای گرفتهاند که از جمله آنها میتوان به سنگ نبشته اورامان یا کتیبه تنگی ور اشاره کرد. قدمت این کتیبه میخی به دوره امپراتوری آشور میرسد. با کجارو همراه باشید و بیشتر درباره سنگ نبشته اورامان بخوانید.
کتیبهها اغلب روی سنگ نوشته شدهاند و اسنادی مهم در مورد گذشته تاریخی و باستانی ایران محسوب میشوند. کتیبههای سنگی توانستهاند گوشههایی نادانسته و تاریک از تاریخ گذشته ایران را آشکار کنند. برخی از این کتیبهها، بهویژه کتیبههای میخی، در گذشته قابل خواندن نبودند و گذشتگان تنها بهعنوان آثاری تاریخی به آنها مینگریستند. در دوران معاصر با رمزگشایی خطوط میخی و دیگر خطوط باستانی ایران، کتیبههای میخی بسیاری در ایران خوانده و با متون مکتوب مختلف تطبیق داده شدند. از این طریق زوایایی نو از تاریخ گذشته ایران کشف و تاریخ باستانی ایران بازخوانی شد.
عکس از ویکیمدیا (عکاس: حسام درودگر)
یکی از این کتیبههای ارزشمند، سنگ نبشته اورامان است که بر فراز کوه زینانه قرار دارد و به کتیبه تنگی ور و سنگ نبشته میخی اورامانات نیز مشهور است. سابقه این کتیبه میخی به دوره امپراتوری آشور میرسد و از جاهای دیدنی کامیاران به شمار میرود. از کتیبه تنگی ور بهعنوان یادگاری از دوره حاکمیت آشور در منطقه شمال غرب ایران یاد میشود، یادگاری که قدمت آن به حدود هزاره اول قبل از میلاد، یعنی عصر آهن بازمیگردد. در این مکان علاوه بر کتیبه، نقشبرجستهای دیده میشود. برخی تصویر نقشبرجسته را از آن سارگون دوم و کتیبه را نیز متعلق به وی میدانند.
در حال حاضر حدود ۲۷ قرن از نگارش این کتیبه میگذرد و گذر زمان سبب شده است این اثر تاریخی در اثر ساییدگی، یخبندان و... دچار آسیب شود.
عکس از ایلنا (عکاس: نامشخص)
کتیبه زینانه اولین بار در سال ۱۳۴۷ شمسی توسط یک هیئت باستانشناسی به سرپرستی علی اکبر سرفراز مورد بررسی قرار گرفت. وی قدمت کتیبه را به هزاره دوم و اوایل هزاره اول قبل از میلاد و مربوط به امپراتوری آشور دانست.
عکس از ویکیمدیا (عکاس: حسام درودگر)
اولین مقاله به زبان انگلیسی در رابطه با سنگ نبشته اورامان با عنوان «کتیبه سارگون دوم، کتیبه تنگی ور» به قلم گرانت فریم، استاد آشورشناسی در مجله شرق، چاپ شد که جامعترین مطالعه در مورد این کتیبه است. این کتیبه و نقش برجسته با دو کتیبه دیگر مربوط به زمان سارگون دوم در قبرس و کرمانشاه، قابل مقایسه هستند و موارد مشترک بسیاری دارند.
سنگ نبشته اورامان در بین روستاهای تنگی ور و یوزیدر، روی کوه زینانه قرار دارد. این کوه تقریبا ۵۰۰ متری شمال غرب روستای تنگی ور واقع شده است و ۴۵ کیلومتر با کامیاران فاصله دارد. این منطقه دارای اهمیتی بسیار از لحاظ گردشگری است؛ زیرا علاوه بر قرارگیری کتیبه و نقشبرجسته، درهای سرسبز و جنگلی زیبا را در خود جای داده است. در این دره چشمههای دایمی واقع شدهاند. همچنین آبشارهای طبیعی فراوان از جمله آبشار دره تنگی ور از دیدنیترین جاذبههای گردشگری استان کردستان در این منطقه هستند.
به نظر میرسد در این محدوده قلعهای وجود داشته است که با منابع آبی فراوان، مدتی طولانی میتوانست در مقابل حملات مختلف مقاومت کند. روبهروی کتیبه در جانب دیگر دره شکافی وجود دارد که مردم منطقه آن را زینانه مینامند. زینانه بهمعنای زندان کوچک است و به احتمال بسیار زندان قلعه بوده است. در نزدیکی ورودی شمال غرب قلعه نیز سنگری از سنگ در مقابل معبری سخت قرار دارد که برای ورود به دژ از آن استفاده میشد.
نقشبرجسته تنگی ور به احتمال بسیار شخص پادشاه آشور است که ریشی پرپشت دارد و میتواند یکی از نمادهای ویژه حاکمان آشور نیز باشد. این نقش برجسته در تاقنمایی به ارتفاع ۱۲۰ و پهنای ۱۷۰ و عمق ۳۵ سانتیمتری در سال ۷۰۶ پیش از میلاد حجاری شده است. درون تاقنما نقشبرجسته یک انسان به چشم میخورد که ۱۵۰ سانتیمتر طول و ۳۵ سانتیمتر عرض دارد. نقش انسانی اثر بهصورت نیمرخ در لباس شاهی است که کلاهی استوانهای بر سر و شلاقی در دست دارد. پای راست آن در جلو و پای چپ در عقب قرار گرفته و دست راستش به طرف بالا بلند شده است. دست چپ نیز روی شکم قرار داده شده است.
عکس از ویکیمدیا (عکاس: حسام درودگر)
این کتیبه به زبان آشوری باستان و خط میخی نگاشته شده است، ابعادی معادل ۱۲۰ در ۱۲۰ سانتیمتر دارد و دربر گیرنده ۵۰ سطر است. در متن کتیبه، پس از ستایش خدایان آشوری مثل مردوخ، نابو، سین، شمش و ایشتار، به شرح پیروزیهای آشوریان پرداخته میشود و در ادامه به نقاط مختلف شهرها، روستاها و مناطقی که در این جنگ تصرف و ویران شدند، اشاره میشود. با دقت در متن متوجه میشویم، محتوای کتیبه در پنج بخش تنظیم شده است:
عکس از سایت میردوک (عکاس: نامشخص)
با توجه به کوهستانی بودن منطقه، بهترین زمان برای سفر به تنگی ور و بازدید از سنگ نبشته اورامان، فصول گرمتر سال است. بازدید از این مکان هزینهای در بر ندارد و رایگان است. در نظر داشته باشید که بهدلیل قرارگیری سنگ نبشته و نقشبرجسته روی بدنه کوه، در صورت تمایل به بررسی نزدیک سنگنوشته، باید همراه با راهنما و مجهز به تجهیزات باشید.
نویسنده: زهرا آذرنیوش