کلیسای هوانس

کلیسای هوهانس مقدس یا کلیسای سن هوهانس یکی از کلیساهای ارامنه کاتولیک است که جزو جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقی محسوب می‌شود. کلیسای هوانس مراغه تنها کلیسای موجود در شهر مراغه است که در سال ۱۳۴۷ هجری شمسی با شماره ثبت ۷۶۶ به‌عنوان اثری ملی به ثبت رسید.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Andreas Mauersberger)

کلیسای هوانس که از جاهای دیدنی مراغه به شمار می‌رود، در خیابان امام خمینی (ره) واقع شده و تنها کلیسای موجود در شهر است.

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، مراغه،‌ خیابان امام خمینی (ره) (نمایش روی نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Andreas Mauersberger)

کلیسای هوانس مقدس یکی از کلیساهای ارامنه کاتولیک است و نام آن از اسم یوحنا، یکی از حواریون عیسی گرفته شده است که ارامنه به آن «هوانس» می‌گویند. بنای مذکور به‌شکل مستطیلی با نمای آجری است.

مرمت این کلیسا از حدود سال ۱۳۹۶ هجری شمسی آغاز شد و تا سال ۱۴۰۰ هجری شمسی بیش از ۱۰ میلیارد ریال برای آن هزینه شد. در سال ۱۴۰۰ قرار است که سه طاق در قسمت سرودخانه و همچنین پوشش کلیسا مرمت شود و بهسازی محوطه نیز در دستور کار قرار بگیرد.

منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: D modjtehedi)

کلیسای هوانس مراغه با ۲۵۸ مترمربع مساحت یکی از ۱۵ اثری است که در پنجمین همایش ملی شورای سیاست‌گذاری ثبت میراث فرهنگی، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: D modjtehedi)

پایه‌های اصلی کلیسای هوانس بسیار قدیمی است؛ اما ساختمان موجود در آن به اواخر قاجار و اوایل پهلوی می‌رسد. بنای اصلی کلیسا بارها بر اثر عوامل مختلف تخریب و بنای فعلی در سال ۱۲۱۹ هجری شمسی به ابتکار سردار سامسون خان و توسط معماران روسی و فرانسوی ساخته شد. کلیسای هوانس مراغه در دوره حکومت ایلخانیان مغول از موقعیت خاصی برخوردار بود؛ ولی در زمان حاضر این کلیسا به‌دلیل مهاجرت ارامنه به تهران و شهرهای دیگر، عملا بدون استفاده باقی مانده‌ است.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: امیرمهدی حسن‌زاده)

کلیسای هوانس از سه بخش تشکیل شده که شامل محل اسکان اسقف اعظم، مدرسه و محل روشن‌کردن شمع و عود است. این کلیسا برخلاف عرف رایج در کلیساسازی، پلان مربع‌القاعده دارد. مدخل این کلیسا در ضلع غربی و ورود به داخل آن از طریق درگاه زیر طاق گنبدی صورت می‌گیرد. سردر ورودی کلیسا دارای گنبد رک هرمی با روکش شیروانی است و ناقوس کلیسا نیز در این محل قرار دارد.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: D modjtehedi)

فضای اصلی کلیسا مستطیلی‌ شکل است که عبادتگاه یا محراب در ضلع شرقی آن واقع شده و مرکب از سه طاق‌‌نما با قوس جناغی است. طاق‌‌نمای میانی از دو طاق‌‌نمای طرفین بزرگ‌تر است و در داخل آن دو پنجره مستطیلی وجود دارد که با شیشه‌های الوان مزین شده‌اند. طاق‌‌نمای میانی دارای طاق جناغی و طاق‌ نماهای طرفین دارای گنبد کوچکی است. ایوان آجری بنا به‌وسیله دو راه‌پله به برج ناقوس کلیسا راه می‌یابد که به‌صورت ستاره‌ای ۱۶ ضلعی است و ۱۲ متر ارتفاع دارد.

در ضلع شمالی و جنوبی روی دیوارها و طاقچه‌ها، بخش‌های کم‌عمقی جهت عرضه عکس‌های یادبود تعبیه شده‌ است. نور داخل کلیسا از در ورودی و پنجره‌های کوچک ضلع شرقی، شمالی و جنوبی تامین می‌شود.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Andreas Mauersberger)

نویسنده: علی شمس محمدی/ بازنویسی: صدیقه شجاعی