خانه دکتر قاسم اهری

خانه دکتر قاسم خان اهری یکی از خانه‌های قدیمی شهر اهر و از جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقیاست که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد. این خانه به‌دلیل شخصیت سیاسی و مردمی صاحب آن از اهمیت خاصی برخوردار است. قاسم‌ اهری نخستین چشم پزشک ایرانی و از خیران مدرسه‌‌ساز و مسجدساز آذربایجان‌ شرقی و شهرستان اهر بود که با چهار دوره نمایندگی اهر در مجلس شورای ملی، محبوبیت ویژه‌ای بین مردم منطقه پیدا کرد. در حال حاضر اداره میراث فرهنگی اهر در این ساختمان قرار دارد.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: امیر یوسفیان اهری)

خانه دکتر قاسم اهری در خیابان حزب‌الله در اهر استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این خانه درست روبه‌روی پارک دکتر قاسم اهری واقع شده است.

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، اهر، خیابان حزب‌الله (نمایش روی نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: ناصر شاهی)

خانه دکتر قاسم خان اهری از جاهای دیدنی اهر است و تمامی شاخصه‌های معماری یک خانه قجری را در خود دارد. در سال‌‌های اخیر قسمت‌هایی از خانه آسیب دیده که توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان آذربایجان شرقی در دست مرمت و استحکام بخشی است. در حال حاضر اداره میراث فرهنگی‌، صنایع دستی و گردشگری و دبیرخانه دائمی ستاد سفر در این بنا مستقر شده است. شهرداری اهر در سال ۱۳۸۴ هجری شمسی اقدام به احداث پارکی به نام پارک دکتر قاسم اهری در مقابل این خانه کرد.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Amin Zanbaghi)

رئیس شورای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی استان، خانه دکتر قاسم خان اهری را به‌دلیل زیبایی، وسعت و ریزه‌کاری‌های به کار رفته در معماری در منطقه بی‌نظیر توصیف کرده است. خانه دکتر قاسم اهری به‌دلیل شخصیت و جایگاه سیاسی صاحب آن در دوره‌های گذشته شاهد حضور رضاخان، محمدرضا پهلوی و دکتر اقبال، نخست وزیر دولت وقت بوده است.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: توحید مهدی‌زاده)

سابقه خانه‌ تاریخی و زیبای قاسم اهری به دوره قاجار می‌رسد. این خانه زیبا همانند یک کوشک در داخل باغ بزرگی قرار دارد. خانه دکتر قاسم اهری که در دو طبقه ساخته شده است، پلانی مستطیلی شکل به ابعاد ۳۰ در ۱۳ متر دارد و مشتمل بر حیاط‌های اندرونی و بیرونی است که در حال حاضر اندرونی آن از بین رفته است.

منبع عکس: سایت جاذبه‌ها (عکاس: ناشناس)

خانه در طبقه همکف شامل تالاری چلیپا شکل، دو راهرو در دو طرف آن و چهار اتاق جانبی در دو طرف راهروها می‌شود. دو ردیف راه‌پله در انتهای راهروهای کنار تالار وجود دارد که طبقه همکف را به طبقه اول وصل می‌کند. این تالار که زیباترین بخش خانه به حساب می‌آید، پنجره‌های بزرگ ارسی و نورگیرهای زیبایی دارد. ضمن اینکه شومینه داخل آن با نقاشی تزیین شده است.

طبقه اول بنا از راهروهای جانبی، اتاق پشت تالار و یک اتاق در ضلع شرقی بنا تشکیل شده است. تالار دارای ارتفاع زیاد بوده و سقف بنا با شیروانی پوشیده شده است.

منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: ناشناس)

قاسم اهری فرزند ارشد حاجی حسن آقا در سال ۱۲۶۳ هجری شمسی در اهر چشم به جهان گشود. پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه به اروپا رفت و در رشته پزشکی موفق به اخذ درجه دکتری شد. قاسم‌ اهری از گروه نخستین چشم پزشک‌های ایرانی بود. وی در ‌مدت‌زمان سکونت خود در اهر، بیماران را به‌صورت رایگان معالجه می‌کرد. دکتر اهری در چهار دوره به‌عنوان نماینده اهر در مجلس شورای ملی انتخاب و در سال ۱۳۲۸ هجری شمسی در اولین دوره مجلس سنا به‌عنوان سناتور آذربایجان برگزیده شد.

قاسم اهری از خیران مدرسه‌ساز و مسجدساز معروف آذربایجان ‌شرقی محسوب می‌شود؛ به‌طوری که زمینی به مساحت ۴۰ هزار متر مربع در چایکنار شرقی اهر را به آموزش‌وپرورش اهدا کرد. همچنین ساختمان بزرگی را پس از احداث در اختیار سازمان هلال احمر قرار داد. فرزند وی دکتر حسن اهری نیز بنیانگذار مرکز طبی کودکان و اولین رئیس آن مرکز بود. دکتر اهری در سال ۱۳۴۵ هجری شمسی به‌ علت بیماری به تهران اعزام شد؛ اما همان روز دار فانی را وداع گفت و در اهر به خاک سپرده شد.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: ناصر شاهی)

• از آنجا که خانه دکتر قاسم اهری به‌عنوان محلی اداری استفاده می‌شود، امکان بازدید از داخل آن وجود ندارد.
• بسیاری از گردشگران از نمای بیرونی خانه اهری دیدن می‌کنند و سپس به پارک دکتر اهری سر می‌زنند که در روبه‌روی آن قرار دارد.

نویسنده: زهرا آذرنیوش/ بازنویسی: صدیقه شجاعی