گردشگاه بش قارداش

گردشگاه بش قارداش از جاهای دیدنی بجنورد است و در هفت کیلومتری ‌آن، در ابتدای جاده بجنورد به اسفراین قرار دارد. این مجموعه با محوطه‌ای زیبا، درختان سر به فلک کشیده و استخرهای آب قدمتی دیرینه دارد. مکان تفریحی بش قارداش دارای ساختمان بقعه‌ای است که براساس نظر محققان فرم معماری آن در هیچ یک از آثار معماری ایران مشاهده نشده و صرفا به دست هنرمندان بجنوردی ساخته شده است. بش قارداش امروز از مناطق نمونه گردشگری و مهم و مجموعه‌ای است تاریخی- تفریحی که آب چشمه آن از معروف‌ترین آب‌های معدنی شرق کشور به شمار می‌رود. آب چشمه بش قارداش در آبشناسی پزشکی جهت درمان بیماریهای تغذیه‌ای، اشکالات کبدی، صفرایی و ناراحتی‌های دستگاه ادراری اهمیت خاصی دارد. این اثر در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۴۵۷۵ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پیش از اسلام، در زمان اشکانیان و ساسانیان، در این محل عبادتگاه پیشوایان دین زرتشتی قرار داشته است. به سبب اقامت دائمی مُغان (بزرگان دین زرتشتی)، به «چهار مغان» شهرت یافت. طبق مدارک موجود آب چشمه به چهرمغان یا چرمغان موسوم بوده که هم‌اکنون نیز به این نام معروف است. نام «بش قارداش» بر اساس داستان تاریخی است که در بین مردم شهر رواج دارد. طبق این افسانه، در روزگاران قدیم پنج برادر در شهر بجنورد زندگی می‌کردند که به دلیل مخالفت با ظلم و ستم حکمران، تحت تعقیب مأموران قرار می‌گیرند. آن‌ها می‌گریزند و مأموران نیز آن‌ها را تا این مکان تعقیب می‌کنند. پنج برادر از خدا طلب کمک می‌کنند و در این هنگام پنج سوراخ در کوه ایجاد می‌شود که برادران به آن‌ها پناه می‌برند و از سوراخ‌ها آب گوارایی جاری می‌شود که تا سال‌ها قبل و پیش از خشکسالی‌های شدید، تمام این پنج چشمه آب داشتند.