ورزشگاه الثمامه

ورزشگاه الثمامه یکی از استادیوم‌های جام جهانی 2022 قطر به حساب می‌آید که به‌شکل عرق‌چین (نوعی کلاه سنتی عربی) طراحی شده است. ساخت این استادیوم در سال ۲۰۱۷ آغاز شد و چهار سال طول کشید تا به پایان برسد. ورزشگاه ۴۰,۰۰۰ نفری الثمامه رسما در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۱ با میزبانی چهل‌ونهمین فینال امیر کاپ بین السد و الریان افتتاح شد.

استادیوم الثمامه حتی با وجود تعهدی که به میراث معماری و فرهنگی منطقه داشته، اقدامات ویژه‌ای در جهت بهره‌وری انرژی انجام داده است تا جزو استادیوم‌های سبز دنیا باشد. این استادیوم میزبان بازی‌های مختلفی از جمله یکی از مسابقات ایران در جام جهانی قطر خواهد بود و از همین رو، در این مقاله به معرفی آن می‌پردازیم.

• آدرس: قطر، دوحه، منطقه الثمامه، خیابان القدس (نمایش روی نقشه)

ورزشگاه الثمامه در منطقه‌ای به همین نام در جنوب غرب دوحه و فاصله ۱۲ کیلومتری مرکز شهر واقع شده است.

منبع عکس: سایت visitqatar.qa (عکاس: ناشناس)

استادیوم الثمامه در نزدیکی ایستگاه مترو قرار ندارد؛ بنابراین برای دسترسی به آن، باید از تاکسی یا اتوبوس استفاده کنید یا سوار وسایل نقلیه خاصی شوید که برای جام جهانی در نظر گرفته شده است. برای استفاده از اتوبوس باید اتوبوس ۱۰ را در ایستگاه اتوبوس «الغانم» در نزدیکی سوق واقف سوار شده و در ایستگاه الثمامه پیاده شوید. استادیوم تقریبا در انتهای خط اتوبوس قرار دارد.

وسایل حمل‌ونقل عمومی نیز از «ایستگاه مترو منطقه آزاد» (محطة المنطقة الحره) در خط قرمز مترو دوحه تا استادیوم برای علاقه‌مندان به فوتبال وجود دارد.

منبع عکس: سایت visitqatar.qa (عکاس: ناشناس)

ورزشگاه الثمامه اولین استادیوم کشور قطر محسوب می‌شود که طراحی آن را معماری قطری به نام «ابراهیم محمد جیده» (Ibrahim Mohammed Jaidah) بر عهده داشته است؛ طراحی پیچیده و معناداری که گذشته و آینده قطر و کل جهان عرب را در بر می‌گیرد. این ورزشگاه نام خود را از منطقه‌ محل ساختش و همین طور درختی بومی گرفته است.

ورزشگاه الثمامه در سال ۲۰۱۸ جایزه بهترین طراحی را بخش امکانات ورزشی و استادیوم‌های در دست ساخت MIPIM را کسب کرد. این جایزه، نوآوری‌های فناوری در طراحی و ساخت و همچنین ارتباط آن‌ها با محیط زیست را مورد توجه قرار می‌دهد.

از آنجایی که قطر در ساخت تمامی استادیوم‌های جام جهانی 2022 از جمله ورزشگاه الثمامه توجه ویژه‌ای به نوآوری و پایداری داشته، مسافت و زمان سفر بین استادیوم‌ها را در مقایسه با مسابقات پیشین جام جهانی به‌شدت کاهش داده است تا ردپای کربنی به‌طور چشمگیری کمتر شود. همچنین این ورزشگاه به‌دنبال کسب گواهینامه چهار ستاره سیستم ارزیابی پایداری جهانی (GSAS) برای طراحی و ساخت است و به همین منظور، مرکز انرژی موجود را برای مطابقت با آخرین استانداردهای بهره‌وری انرژی، بازسازی و ارتقا داده است.

در نزدیکی استادیوم، غذاخوری‌های کمی فعالیت می‌کنند و هیچ هتلی وجود ندارد. اگر هدف شما انتخاب هتلی در نزدیک‌ترین فاصله ممکن به استادیوم است، به یکی از گزینه‌های متعدد در ضلع جنوبی کورنیش و حوالی منطقه سوق واقف بروید.

منبع عکس: سایت stadiumdb.com (عکاس: ناشناس)

جایگاه تماشاگران در ورزشگاه الثمامه به دو طبقه تقسیم می‌شود و درمجموع ۴۰,۰۰۰ صندلی دارد. پس از پایان مسابقات فوتبال جام جهانی 2022 قطر، طبقه بالایی استادیوم برچیده می‌شود و به این ترتیب، ظرفیت ورزشگاه به ۲۰,۰۰۰ نفر کاهش می‌یابد و صندلی‌های مازاد به کشورهای نیازمند به زیرساخت‌های ورزشی اهدا می‌شود.

در طول جام جهانی 2022 قطر، ورزشگاه الثمامه میزبان ۶ مسابقه گروهی دور اول، یک بازی از مرحله یک‌شانزدهم و یک‌چهارم نهایی خواهد بود.

منبع عکس: سایت stadiumdb.com (عکاس: ناشناس)

طراحی استادیوم الثمامه با همکاری شرکت‌های معماری بین‌المللی معروف محقق شد و شرکتی ترکیه‌ای - قطری به‌طور رسمی ساخت این مرکز را از اول مارس ۲۰۱۷ شروع کرد؛ اگرچه امور مقدماتی آن پیش‌تر در سال ۲۰۱۶ آغاز شده بود. چهار سال مانده به جام جهانی فوتبال 2022، در نوامبر ۲۰۱۸، بیش از ۸۰ درصد از اسکلت بتنی استادیوم تکمیل شد و کار روی سازه فولادی طبقه بالا نیز به‌خوبی در جریان بود.

در ابتدا قرار بود که این استادیوم در سپتامبر ۲۰۲۰ افتتاح شود؛ اما با شیوع بیماری کرونا، روند اجرای پروژه به کندی پیش رفت و سرانجام این ورزشگاه در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۱ (۳۰ مهر ۱۴۰۰) هم‌زمان با بازی فینال امیر کاپ افتتاح شد.

منبع عکس: سایت qatar2022.qa ،stadiumdb.com (عکاس: ناشناس)

استادیوم الثمامه با پلانی به‌صورت دایره کامل با قطر ۲۴۰ متر، شکلی بسیار زیبا و هنری دارد. نما و سقف ورزشگاه با الهام از عرقچین عربی طراحی شده‌اند؛ یک‌نوع کلاه سنتی که برای قرن‌ها توسط مردان و پسران کشورهای عربی خاورمیانه استفاده شده است. در فرهنگ عربی، عرقچین بخشی محبوب از سنت خانوادگی و نمادی از عزت و استقلال و مسیر هر پسری به‌سوی بزرگسالی است. نمای سفیدرنگ استادیوم که با حدود ۲۵,۰۰۰ متر مربع پنل مشبک پوشانده شده، مملو از تزیینات توری‌مانند است. سقف آن نیز شامل سازه‌ای کابلی می‌شود که با روکشی سفیدرنگ به وسعت ۳۵,۰۰۰ متر مربع احاطه شده است.

از دیدگاه مهندسی، جالب‌ترین جنبه استادیوم را می‌توان سیستم خنک‌کننده آن دانست که فضای داخلی آن را در طول بازی‌ها در دمای حدود ۱۸ درجه سانتی‌گراد نگه می‌دارد. انرژی لازم برای فعالیت این سیستم از پردازش تابش خورشیدی تامین می‌شود. درمجموع، ۵۴ تصفیه هوا در این محل تعبیه شده است که نه‌تنها کیفیت هوا در استادیوم را ارتقا می‌دهند، بلکه به بهبود کیفیت هوا در بخش‌های مختلف پشت استادیوم کمک می‌کنند.

طراحی سبز و پایدار ورزشگاه باعث شده است که در مقایسه با یک استادیوم معمولی، ۴۰ درصد بیشتر در مصرف آب صرفه‌جویی شود. آب بازیافتی نیز برای آبیاری محوطه سرسبز اطراف ورزشگاه به کار می‌رود.

منبع عکس: سایت stadiumdb.com (عکاس: ناشناس)

استادیوم الثمامه در محیطی سرسبز قرار دارد و نه‌تنها محلی برای بازی و استراحت به حساب می‌آید؛ بلکه با هدف بهبود زندگی و آینده جوامع محلی ایجاد شده است. این محوطه ۵۰,۰۰۰ متر مربعی شامل پوشش گیاهی بومی و حدود ۴۰۰ درخت می‌شود که ۸۴ درصد از این پارک را تشکیل می‌دهند. در این محل، مرکزی تفریحی با امکاناتی برای ورزش‌های مختلف از جمله هندبال، والیبال، بسکتبال و شنا و همین طور مسیرهای دوومیدانی و دوچرخه‌سواری برپا می‌شود.

پس از جام جهانی 2022 قرار است که صندلی‌های طبقه فوقانی استادیوم برداشته شده وبه‌جای آن، شعبه‌ای از کلینیک ورزشی مشهور آسپتار و هتل بوتیکی با ۶۰ اتاق ساخته شوند. همچنین تعدادی واحد تجاری و فروشگاه در این محل شروع به کار خواهند کرد.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Hanadi Alshawafi)

مجموعه سه طبقه «پارک آگاهی کهراماء» (حديقة كهرماء للتوعية) که از جاهای دیدنی قطر به شمار می‌آید، به‌عنوان پارکی آموزشی با هدف افزایش آگاهی در مورد برق و حفاظت از آب ساخته شده است. انواع نمایشگاه‌های واقعیت افزوده، فیلم‌های سه‌بعدی و بازی‌های تعاملی، بازدیدکنندگان را با خود همراه می‌کنند و به آن‌ها اهمیت حفاظت از منابع برای نسل‌های آینده قطر را آموزش می‌دهند.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahesh Patel)

«پارک النعیجه» (حديقة نعيجة) یکی از بهترین پارک‌ها و جاهای دیدنی دوحه برای گشت‌وگذار عصرگاهی همراه با خانواده و حضور در دل طبیعت است. این پارک فضای کافی برای پیاده‌روی آرامش‌بخش در مسیرهای مشخص دارد؛ ضمن اینکه می‌توان از استشمام هوای تازه لذت برد.

پارک النعیجه دارای امکاناتی همچون زمین‌های بازی برای کودکان، میزهای پیک‌نیک، سرویس بهداشتی، کافه و رستوران‌ است تا بازدیدکنندگان اوقات خوبی را سپری کنند.

نویسنده: صدیقه شجاعی