جاهای دیدنی سنندج؛ خاصترین مقصد غرب کشور را بهتر بگردید!
سنندج بهعنوان قلب فرهنگی کردستان، شهری است که تاریخ، موسیقی و طبیعت در آن پیوندی عمیق دارند. کارشناسان قدمت شهر سنندج را متعلق به نیمه اول قرن یازدهم هجری میدانند که در سال ۱۰۴۰ شمسی در دوران سلطنت شاه صفی، به همت سلیمانخان درست زمانی که به حکومت کردستان نائل آمد، احداث شد. از عمارتهای تاریخی و بازارهای قدیمی گرفته تا پارکها و جاذبههای طبیعی اطراف شهر، جاهای دیدنی سنندج تصویری خاص از غرب ایران پیش روی گردشگران میگذارد. این شهر علاوه بر پیشینه فرهنگی غنی، فضایی پویا و زنده برای گشتوگذار شهری فراهم کرده است. اگر میخواهید با مهمترین دیدنی های سنندج و حالوهوای منحصربهفرد آن بیشتر آشنا شوید، ادامه این مقاله را از دست ندهید.
دیدنی های شهر سنندج
مسجد جامع سنندج
- آدرس: استان کردستان، سنندج، میدان انقلاب، خیابان امام خمینی، بعد از خیابان شهدا (مشاهده روی نقشه)
یکی از بناهای کهن شهرستان سنندج، مسجد جامع این شهر است که با توجه به اسناد موجود، به نظر میرسد، ساخت آن در دوران قاجاریه و به فرمان والی کردستان، امانالله خان، انجام شده است. تاریخ ساخت این مسجد که به دارالاحسان نیز شهرت دارد، سال ۱۲۲۸ هجری قمری است که متشکل است از دو ایوان، یک حیاط در مرکز، ۱۲ حجره در اطراف حیاط برای طلاب، شبستانی بزرگ با ۲۴ ستون، سرستونهای مزین به بخش زیادی از قرآن مجید که در پیرامون شبستان قرار گرفته است. از دیگر تزیینات قابلتوجه در این مسجد کهن، میتوان به استفاده از کاشیهای هفترنگ در دیوارها و کاربرد سنگ مرمر در ازارهها اشاره کرد.
عمارت آصف خان وزیری (خانه کرد)
- آدرس: استان کردستان، سنندج، میدان انقلاب، خیابان امام خمینی، نرسیده به خیابان شهدا (مشاهده روی نقشه)
- ساعت بازدید: ۹ تا ۱۲:۳۰ و از ۱۵:۳۰ تا ۱۸:۳۰
- هزینه بازدید (سال ۱۴۰۴): ۱۵,۰۰۰ تومان
یکی دیگر از مکان های دیدنی سنندج در مرکز شهر قرار دارد که به عمارت آصفخان وزیری شهرت یافته است. این بنای کهن در دوران صفویه احداث شده و در دورههایی همچون قاجاریه و پهلوی اول، بخشهایی به آن افزوده شد. این خانه در مساحتی بالغ بر ۴,۵۰۰ متر مربع و متشکل از سردر ورودی بهشکل نیمهشتی، تالار تشریفات، ایوان ستوندار، ارسی، یک رشته قنات، حمام خصوصی، حیاط مرکزی، حیاط مستخدمین، رواق و... است که میتوان معماری زیبا و هنرمندانه ایرانی را در جایجای آن با تزیینات چشمنواز، مشاهده کرد. این بنا اخیرا به موزه تغییر یافته و از آن به خانه کرد یاد میشود.
حمام خان
- آدرس: استان کردستان، سنندج، میدان انقلاب، خیابان طالقانی، بازار طلافروشها (مشاهده روی نقشه)
- ساعت بازدید: ۱۰:۳۰ تا ۲۳:۳۰
قطعا یکی از زیباترین بناهای تاریخی باقیمانده در سنندج، عمارتی است که به حمام خان شهرت دارد. این بنا در بافت قدیمی و هسته مرکزی سنندج قرار گرفته است و از جاذبه های سنندج به شمار میرود. با توجه به کتبیه حمام، قدمت آن متعلق به دوران حکومت امانالله خان اردلان از والیان کردستان است. این حمام نیز همانند دیگر حمامهای ایرانی، متشکل از سردر ورودی، هشتی، سربینه (حمام سرد)، خلوتی، سرویسهای بهداشتی، آبانبار، تون، خزینه، میاندر و بینه یا حمام گرم است.
وجود آبنماهایی زیبا در حمام سرد، حمام گرم و خلوتیها که در کف قرار دارد، از ویژگیهای این بنای تاریخی است. از دیگر خصوصیات قابلتوجه در حمام خان، تزیینات انجام شده آن است که بسیار زیاد و پرکار و بهصورت آهکبری با نقشهایی متنوع و کاشیکاریهایی هفترنگ صورت گرفته است. حمام خان سنندج امروزه بهعنوان رستوران سنتی مورد استفاده قرار میگیرد.
عمارت خسرو آباد
- آدرس: استان کردستان، سنندج، خیابان مردوخ، بلوار خندق (مشاهده روی نقشه)
عمارت خسروآباد سنندج، یکی از شاخصترین یادگارهای تاریخی دوره قاجار در کردستان است که در میان باغی وسیع و سرسبز، جلوهای باشکوه از معماری اصیل ایرانی را به نمایش میگذارد. این مجموعه تاریخی با تالار مرکزی، ایوانهای مرتفع، تزئینات ظریف گچبری و آجرکاری و ترکیب هماهنگ عناصر معماری و طبیعت، زمانی محل اقامت حاکمان و برگزاری مراسم رسمی بوده است. عمارت خسروآباد امروز بهعنوان یکی از مهمترین مکانهای دیدنی سنندج، فرصتی ارزشمند برای آشنایی با تاریخ، هنر و سبک زندگی اشرافی در غرب ایران فراهم میکند و بازدید از آن، تجربهای ماندگار برای علاقهمندان به میراث فرهنگی به شمار میآید.
مجموعه تفریحی پارک آبیدر
- آدرس: استان کردستان، سنندج، کمربندی آبیدر، حدفاصل میدان گاز و میدان حجاب، مسیر پارک جنگلی آبیدر (مشاهده روی نقشه)
مجموعه تفریحی پارک آبیدر که با نام پارک کوهستانی آبیدر نیز شهرت یافته است، در واقع معروفترین و محبوبترین تفرجگاه موجود در شهرستان سنندج است که در قسمت غرب و در بین کوههای آبیدر جای گرفته است. پارک آبیدر از کوههای آبیدر بزرگ و کوچک تشکیل شده که هرکدام بهترتیب دارای ارتفاعی بالغ بر ۲,۲۵۰ و ۲,۳۵۰ متر است. آبیدر بهمعنای مکانی است که از آن آب بسیاری جاری میشود و بهدلیل حضور چشمههای بسیاری که در این کوه قرار دارد، آن را آبیدر نام نهادهاند. اشراف کامل به شهر سنندج از فراز این پارک زیبا، چشماندازی فوقالعاده را ایجاد کرده که در اکثر ایام سال، میزبان مسافران و گردشگران از سراسر ایران و جهان است.
موزه سنندج (عمارت سالار سعید)
- آدرس: استان کردستان، سنندج، میدان انقلاب، خیابان امام خمینی، کوچه حبیبی (مشاهده روی نقشه)
- ساعت بازدید: شنبه تا پنجشنبه از ۸ تا ۱۴
- هزینه بازدید (سال ۱۴۰۴): ۲۰,۰۰۰ تومان
از دیگر جاذبه های گردشگری سنندج، مکانی است فرهنگی و تاریخی که به نام موزه سنندج شناخته میشود. این مجموعه فرهنگی در بخش خارجی یکی از بناهای تاریخی سنندج که عمارت سالار سعید نام دارد، دایر شده است. در واقع میتوان این خانه را یادگاری ارزشمند از دوران قاجار دانست که در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار، به همت ملا لطفالله شیخ الاسلام از علمای اهل تسنن، ساخته شده است. این عمارت در دورهای از زمان بهعنوان دانشسرا، کتابخانه و خانه پیشاهنگان و پس از آن بهعنوان موزه مورد استفاده قرار گرفته است. بخشهایی همچون پیش از تاریخ، دوران اسلامی و نمایش موقت در این موزه دایر است.
آرامگاه امامزاده پیر عمر
- آدرس: استان کردستان، سنندج، میدان انقلاب، خیابان امام خمینی، کوچه پیرعمر (مشاهده روی نقشه)
در نزدیکی سنه دژ یا همان قلعه حکومتی سنندج، آرامگاه یکی از پسران حضرت علی (ع) با نام سید عبدالصمد احداث شده است که از آن به امامزاده پیر عمر یاد میشود. مجموعهای که از مقبره، مسجد، آرامگاه خاندان بزرگان و مشاهیر سنندج و فضاهای اطراف، تشکیل شده است. به نظر میرسد که ساخت این بنا در دوران حکومت سلیمان خان اردلان و در سال ۱۰۴۶ شمسی صورت گرفته است که در ادوار پس از آن، بخشهایی به آن افزوده شده است. سه فضای گنبددار که دو قسمت آن بهعنوان زیارتگاه و بخش دیگری بهعنوان مسجد استفاد میشود، ساختمان امامزاده را تشکیل میدهد. از ویژگیهای معماری این مجموعه میتوان به تزیینات آجری، آینهکاری، ارسیهای بسیار زیبا و چشمنواز گچبری و خط بنایی در حاشیه گنبد آن اشاره کرد که قابل تحسین است.
عمارت وکیل الملک
- آدرس: استان کردستان، سنندج، میدان آزادی (اقبال)، خیابان کشاورز (مشاهده روی نقشه)
یکی از بناهای باقیمانده از دوران حکومت زندیه در شهرستان سنندج، عمارتی است موروثی از خانواده وکیل که به عمارت وکیل شهرت یافته است. به نظر میرسد که بنای اصلی این عمارت توسط حاج محمد رشید بیگ وکیل، از امیران زند، ساخته شده که طی ادوار مختلف، تعمیر، بازسازی شده و بخشهایی همچون چند حیاط، بازارچه، حمام و بناهای دیگری که بهعنوان بناهای مسکونی، تجاری و بهداشتی استفاده میشود، به آن افزوده شده است. از ویژگیهای این مجموعه تاریخی میتوان به حضور ستونهای سنگی برخوردار از تزیینات طنابی، اروسیهای پرکار و آجرکاریهای بسیار زیبا و چشمنواز اشاره کرد. این عمارت در حال حاضر ملک شخصی است و امکان بازدید عمومی از آن وجود ندارد.
حمام شیشه
- آدرس: استان کردستان، سنندج، بلوار کردستان (جنوب به شمال) خیابان ناصرخسرو
حمام شیشه یکی دیگر از آثار تاریخی و دیدنی های سنندج است. هشتی، سربینه، حمام گرم، ستونهای سنگی و فضاهای ورودی، سکوها، آبنماهای گرم و سرد، خزینه و خلوتی، بخشهایی از این حمام قدیمی است که قدمت آن به دوران حکومت قاجاریه بازمیگردد. علت شهرت این حمام به شیشه، درها و پنجرههای شیشهای رنگی است که در آن به کار برده شده و قطعا زیبایی خاصی به آن بخشیده بوده است که متاسفانه در حال حاضر، بخش اعظمی از آنها از بین رفته است. تزینات آهکبری با نقوشی همچون گیاهان و حیوانات، از دیگر ویژگیهای ارزنده معماری در این اثر کهن است.
بازار سنندج
- آدرس: استان کردستان، سنندج، میدان انقلاب، ابتدای خیابان انقلاب (مشاهده روی نقشه)
- ساعت بازدید: شنبه تا پنجشنبه از ۸ تا ۲۰
بازار قدیمی سنندج یکی از بازارهای تاریخی این شهر است که در مرکز سنندج قرار دارد. این بازار در سال ۱۰۴۶ شمسی، در دوران صفویه و توسط سلیمان خان اردلان ساخته شده است. شاه صفی دستور ساخت این بازار را صادر کرد و صنعتکاران و استادکاران ماهر را به منطقه فرستاد تا بازار، قلعه حکومتی، حمام، مسجد و کاروانسرا بسازند. متاسفانه بر اثر احداث خیابان انقلاب، این بازار به دو قسمت تقسیم شده است و امروزه بخشی از آن را «آصف» و بخش دیگر آن «سنندجی» نامیده میشود.
از بازار قدیمی سنندج فقط سه دروازه قدیمی باقی مانده است. این بازار هنوز هم فعال است و داد و ستد در آن جریان دارد. نقشه این بازار برخلاف اکثر بازارهای قدیمی ایران که بهشکل خطی ساخته شده، به شکل مستطیل بزرگ است؛ گفته میشود این بازار از پیرامون میدان نقش جهان اصفهان الهام گرفته و بهشکل ساخته شده است. بازار قدیمی سنندج در سال ۱۳۷۵ شمسی، با شماره ۱۷۷۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
عمارت مشیر دیوان
- آدرس: استان کردستان، سنندج، میدان انقلاب، خیابان امام خمینی، خیابان شهدا (مشاهده روی نقشه)
عمارت مشیر دیوان یکی دیگر از خانهای قدیمی و مکان های دیدنی سنندج است که در محله قدیمی سرتپوله، واقع در خیابان شهدا (فرح سابق) قرار دارد. این عمارت در دوران قاجار، توسط میرزا یوسف مشیر دیوان، دیوان مشاور و جانشین حاکم منطقه ساخته شده است. در ساخت این بنا از معماری ایرانی استفاده شده و چندین سال استانداری کردستان در آن مستقر بود. عمارت مشیر دیوان هفت حیاط دارد که هر یک از آنها، آبنماهایی جداگانه با طرحی متفاوت و در عین حال مرتبط با دیگر آبنماها دارند. این حیاطها شامل بخشهای خصوصی، عمومی، تشریفاتی، خدماتی و بهداشتی است.
در قسمت اصلی ساختمان، ایوان ستوندار، تالار، حیاط و آبنما قرار دارد و در و پنجرههای آن از گرده چینی چوب و شیشه رنگی تشکیل شده است. از ویژگیهای خاص به کار رفته در تزیینات این بنا میتوان به حجاری روی سنگ ازاره، گچبری، مقرنسهای گچی و ارسیهایی با طرحهای اسلیمی اشاره کرد. سردر ورودی عمارت را «سردر جلوخانی» مینامند که از زیباییهای معماری آن محسوب میشود. این سردر بهشکل نیم هشتی است که سکوهای متعدد و طاقنماهای آجرکاری شده دارد و بهعنوان نمادی از معماری کلاسیک ایرانی است که آجرکاری آن بهشکل خفته و راسته اتجام شده است. این ملک شخصی است و تنها در تعطیلات عید نوروز امکان بازدید از آن وجود دارد.
امامزاده هاجر خاتون
- آدرس: استان کردستان، سنندج، خیابان طالقانی، ابتدای خیابان صلاحالدین ایوبی (مشاهده روی نقشه)
امامزاده هاجر خاتون در خیابان صلاحالدین ایوبی، واقع در محله قدیمی سرتپوله سنندج قرار دارد. گفته میشود این امامزاده خواهر امام رضا (ع) بود که در سفر به خراسان، در کردستان رحلت کرده و در این مکان به خاک سپرده شده است. در مجاور این امامزاده، مسجد و آرامگاه مشایخ و بزرگان سنندج نیز قرار دارد. از مهمترین ویژگیهای بنای این امامزاده میتوان به گچبریهای زیبا و نقوش گل و گیاه استادان و هنرمندان اشاره کرد. در ایجاد ایوان ستوندار در سمت جنوبی بنا از معماری سبک کردستانی استفاده شده است.
جاهای دیدنی سنندج در بهار
بهار سنندج با هوای معتدل، طبیعت کوهستانی سرسبز و طراوت باغها، بهترین زمان برای گشتوگذار در شهر و اطراف آن به شمار میرود. از جاهای دیدنی سنندج در بهار میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مجموعه تفریحی پارک آبیدر
- عمارت خسرو آباد
- باغ امیریه
- بازار سنندج
جاهای دیدنی سنندج در تابستان
تابستان سنندج نسبت به بسیاری از شهرهای ایران خنکتر است و امکان بازدید از جاذبههای طبیعی و تاریخی شهر را فراهم میکند. از دیدنی های سنندج در تابستان میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مجموعه تفریحی پارک آبیدر
- عمارت آصف خان وزیری (خانه کرد)
- حمام خان
- موزه سنندج
جاهای دیدنی سنندج در پاییز
پاییز سنندج با هوای خنک و مناظر رنگارنگ کوهستانی، فضایی آرام و دلنشین برای سفر و عکاسی ایجاد میکند. از جاذبه های گردشگری سنندج در پاییز میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مجموعه تفریحی پارک آبیدر
- عمارت خسرو آباد
- بازار سنندج
- محلههای قدیمی شهر
جاهای دیدنی سنندج در زمستان
زمستان سنندج سرد و برفی است و چشماندازهای زمستانی آن برای علاقهمندان به طبیعت سردسیر جذابیت دارد. از مناطق دیدنی سنندج در زمستان میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- کوه و مجموعه تفریحی پارک آبیدر
- عمارت خسرو آباد
- بازار سنندج
- حمام خان
جاهای دیدنی سنندج در شب
شبهای سنندج با نورپردازی فضاهای شهری و هوای خنک کوهستانی، برای پیادهروی و استراحت بسیار دلپذیر است. از مکانهای دیدنی سنندج در شب میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مجموعه تفریحی پارک آبیدر
- عمارت خسرو آباد
- خیابان فردوسی و مرکز شهر
- میدان آزادی
چرا باید به سنندج سفر کنیم؟
سنندج، قلب تپنده فرهنگ کردی ایران، شهری است که سفر به آن تجربهای متفاوت از تاریخ، طبیعت و زندگی بومی را پیش روی گردشگران میگذارد. معماری اصیل خانههای تاریخی، بازارهای زنده و آیینهای ریشهدار در کنار طبیعت کوهستانی چشمنواز، این شهر را به مقصدی منحصربهفرد برای علاقهمندان به گردشگری فرهنگی و طبیعتگردی تبدیل کرده است. موسیقی، لباس محلی، غذاهای سنتی و مهماننوازی مردم سنندج، سفر به این شهر را فراتر از یک بازدید ساده کرده و به تجربهای عمیق و ماندگار بدل میکند.
اگر میخواهید بیشتر با جلوههای فرهنگی، تاریخی و طبیعی سنندج بیشتر آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم نگاهی به فهرست جاهای دیدنی سنندج در کجارو بیندازید. این لیست شما را با شاخصترین جاذبه های سنندج آشنا میکند و به تجربه سفری هدفمند و پربار کمک خواهد کرد.
- عمارت سالار سعید20 مهر 96مطالعه '8
- مجموعه تفریحی پارک آبیدر20 مهر 96مطالعه '13
- عمارت خسروآباد20 مهر 96مطالعه '8
- عمارت آصف وزیری20 مهر 96مطالعه '15
- مسجد جامع سنندج17 اسفند 96مطالعه '10
