عمارت شترگلو از دیدنی‌های تاریخی دوره قاجار و خانه خاندان رضوی نعمت‌اللهی است که به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی استان کرمان، در مشرق شهر ماهان و در مسیر قنات وکیل‌آباد قرار دارد. این بنای تاریخی به خاطر عدم توجه مالکان قبلی در معرض نابودی بوده و اقدام به موقع سازمان میراث فرهنگی استان کرمان باعث حفظ یکی از با ارزش‌ترین بناهای تاریخی کشورمان شده است. بر خلاف گذشت سالیان در مجموعه آثار تاریخی دیار کریمان تا امروز چون سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان به منظور احیا و مرمت آن عزم خود را استوار کرده، محکم و پابرجا بر جا مانده است.
شترگلو نوعی سازه آبی سنتی است که آب را از محلی به محل دیگر منتقل می‌کند، به گونه‌ای که اگر موانعی مانند جاده، رودخانه و… در مسیر آب قرار گرفته باشد و سطح مانع پایین‌تر از مسیر آب باشد، می‌توان با ساختن شترگلو کار انتقال آب را به آسانی انجام داد. شترگلوها سازه‌های آبی سنتی هستند که عملکردشان به عملکرد سیفون‌های معکوس به‌عنوان سازه‌های آبی کنونی شبیه است. در زمان‌های گذشته برای تامین امنیت باغ‌ها و خانه‌های موجود در مسیر آب قنات‌ها و چشمه‌ها، ورودی و خروجی آب را طوری طراحی می‌کردند که مانع از ورود هرگونه موجود زنده به باغ شود. به منظور انجام این اقدام، کانالی به شکل زاویه باز در زیر دیوار خانه درست می‌کردند تا آب از یک طرف با ارتفاع مناسبی پایین رفته و از طرف دیگر با توجه به اصول ظرف‌های مرتبط بالا بیاید و به خاطر شباهت این کانال‌ها به گردن و گلوی شتر، به چنین سازه‌ای «شترگلو» گفته می‌شد که در اکثر موارد حوض‌ها، آب‌نماها و فواره‌های زیبایی به وسیله ذوق و خلاقیت معماران هنرمند ایرانی نیز با بهره‌گیری از همین سبک در خانه‌های حاکمان و اشراف گذشته ساخته می‌شد تا فضایی نشاط‌انگیز و پرطراوت در مجموعه درختان سرو و کاج و گل‌های چهار فصل و نیز درختان میوه به وجود آید.
عکس از شبکه اطلاع رسانی هرمز
حوض‌خانه‌ای با سقف بلند و گنبدی شکل و مقرنس‌کاری شده در مرکز ساختمان شترگلوی ماهان وجود دارد. در پیرامون این حوض‌خانه علاوه بر اتاق‌ها و رواق‌هایی که به‌وسیله گچ‌بری‌های زیبا آراسته شده‌اند، دهلیزهایی به منظور هدایت جریان هوا از دو بادگیر قرینه و زیبا، پس از عبور از خنکای آبی که دایما از یک فواره می‌جوشد و در حوض و پاشویه‌ها جاری می‌شود، به فضاهای اطرافی که به‌خاطر استراحت ساکنان خانه در روزهای گرم تابستان پیش‌بینی شده، جاسازی شده است. این دهلیزها که هوای پاک و سالمی را بدون بهره‌گیری از سوخت و هزینه، با تازگی و شادابی کوهستان ارائه می‌کنند و یکی از هوشمندانه‌ترین جلوه‌های هنری و تدارکات خلاق مهندسان و معماران ایرانی را در مبارزه اندیشمندانه با گرمای تابستان پیرامون کویر در معرض دید مردم به نمایش گذاشته است، عمارت شترگلوی ماهان را در ردیف جاهای دیدنی ماهان قرار داده‌اند.
در ساخت این عمارت از آجرهای سفالی در پوشش سقف استفاده شده و دارای شیب‌بندی مناسب و دقیق است که این امر باعث محفوظ ماندن ساختمان از نفوذ آب باران شده است. حتی اگر قنات وکیل‌آباد ماهان نیز خشک شده باشد، این بنای کم‌نظیر می‌تواند به وسیله آب چاه حالت نخستین را دوباره به دست آورده و به عنوان یک بخش پذیرایی، سالانه در استفاده هزاران نفر از گردشگران ایرانی و خارجی قرار بگیرد.
عکس از ابوذر احمدی‌زاده
بر خلاف آن‌که بعضی بخش‌های ساختمان به خاطر بی‌توجهی‌های صاحبان ملک خراب شده و دست‌کاری‌های بی‌تفاوتی نسبت به میراث تاریخی بر جای جای این اثر بی‌همتا و زیبا باعث کاستن زیبایی آن می‌شود، ولی نگاره‌های با ارزش در گچ‌بری، مقرنس‌کاری، تارمی‌های آجری، سنگ‌فرش فضاهای داخلی حوض‌خانه، درهای چوبی زیبا همراه با شیشه‌های شبکه‌دار و رنگی، ستون‌ها و سرستون های زیبا که با گچ‌بری‌های هنرمندان آراسته شده‌اند، آجرکاری‌های زیبا در نمای بیرونی، نوع مصالح به کار رفته در مسیر آب، فضای پر درخت پیرامون ساختمان و غیره وجود دارد که همه و همه از جاذبه‌های پرطرفدار دوست‌داران معماری سنتی ایران محسوب می‌شوند و مسئولان سازمان میراث فرهنگی باید به وسیله اعتبارات ضروری نسبت به احیا و بازسازی فوری این بنا اقدام کنند تا ضمن نگه‌داری از این میراث قدیمی گران‌قیمت، که بدون شک اثری بی‌همتا و منحصربه‌فرد در منطقه جنوب شرق محسوب می‌شود، باعث پدید آمدن زمینه استفاده گردشگران نیز شود.
این اثر تاریخی از جاهای دیدنی ماهان به شمار می‌رود و در تاریخ هجدهم مهر ماه سال ۱۳۵۶ با شماره سند ۱۵۶۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
روی نقشه همه هتل‌ها، رستوران‌ها و دیدنی‌های اطراف را ببینید
آثار ملی ایران