آتشکده کوسان بهشهر

آتشکده کوسان واقع در روستای آسیاب‌سر و در نزدیکی روستای کوهستان، از آثار باستانی به جامانده از دوره ساسانیان محسوب می‌شود که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. روستای کوهستان از مناطق تاریخی ارزشمند استان مازندران و از جاهای دیدنی بهشهر محسوب می‌شود. این روستا، همچون دیگر نواحی جنوبی مازندران و مناطق اطراف بهشهر همواره به جهت سیاسی، تاریخی و نظامی از جایگاه منحصربه‌فردی برخوردار بوده است. بر اساس کاوش‌های باستان‌شناسی، قدمت سکونت انسان در این منطقه به دوره پارینه‌سنگی و میان‌سنگی می‌رسد. با کجارو همراه باشید تا با آتشکده کوسان بیشتر آشنا شوید.

• آدرس: استان مازندران، شهرستان بهشهر، کیلومتر ۱۵ جاده نکا به بهشهر، روستای کوهستان(مشاهده روی نقشه)

منبع: iranmonument

آتشکده کوسان در چهار کیلومتری غرب بهشهر، در روستای کوهستان قرار دارد؛ این روستا از توابع شهرستان بهشهر استان مازندران است. آتشکده کوسان بر فراز کوه‌های روستای کوهستان قرار دارد و در گذشته جزو آثار ملی ثبت‌شده روستای کوهستان بود؛ اما در تقسیمات کشوری جدید جزو روستای آسیاب‌سر محسوب می‌شود.

برای بازدید از آتشکده کوسان باید به استان مازندران و به شهر بهشهر یا نکا بروید. این آتشکده در روستای کوهستان واقع شده است و مسیر دسترسی به آن در جنوب محور نکا-بهشهر قرار دارد. مسیر منتهی به این بنا با ماشین قابل دسترسی است.

اگر از سمت بهشهر به بازدید آتشکده کوسان می‌روید، در کیلومتر سه جاده، وارد خروجی سمت چپ شوید و از طریق زیرگذر، جاده آیت‌الله کوهستانی را به طرف جنوب در پیش بگیرید؛ اگر از سمت نکا به بازدید این آتشکده می‌روید، این خروجی در سمت راست شما و در کیلومتر ۱۵ جاده قرار دارد.

از طریق بلوار آیت‌الله کوهستانی، مسیر خود را به‌سمت «گرجی محله» ادامه دهید. با عبور از بستنی‌فروشی «بابا حاجی» در سمت راست خود وارد فرعی می‌شوید و جاده روستایی را در حدود چهار کیلومتر به‌سمت آتشکده کوسان ادامه می‌دهید. با کمک تابلوهای راهنما در طول مسیر نیز به‌راحتی می‌توانید به مقصد برسید.

منبع: iranmonument

دین رسمی ایران در زمان حکومت ساسانیان زرتشتی بود؛ به همین جهت آتشکده‌ها از مراکز مذهبی مهم محسوب می‌شدند و پرستش آتش در میان حکمرانان آن زمان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود. در این دوره، در تمامی شهرهای ایران آتشکده‌های متعددی ساخته شدند که بسیاری از آن‌ها امروز نیز پابرجا هستند. تمام پادشاهان دوره ساسانیان در مراسم تاج‌گذاری خود آتشی برپا می‌کردند که نمادی از سلطنت آن‌ها بود.

در سال ۴۸۸ میلادی، قباد یکم، بیستمین پادشاه ساسانی بر تخت نشست. در آن دوره شرایط اقتصادی و سیاسی مساعدی بر کشور حاکم نبود و پادشاه در برابر روحانیان و اشراف قدرت کمی داشت. قباد یکم با حمایت از مزدک و هواداران او موفق شد از نفوذ و قدرت سیاسی آن‌ها بکاهد. مزدکیان گروهی از کنشگران مذهبی و اجتماعی آن زمان بودند که به ترویج برابری اقتصادی و اجتماعی باور داشتند. آن‌ها افرادی صلح‌طلب و مخالف خونریزی بودند. قباد یکم در سال‌های حکومت خود، یک بار به‌واسطه حمایت از مزدکیان دستگیر و از سلطنت کنار گذاشته شد؛ اما با حمایت نزدیکان، مجدد به قدرت برگشت.

پس از مرگ قباد یکم، پسر ارشد او «کاووس» که با نام «کیوس» هم شناخته می‌شود، جانشین قطعی او بود؛ اما او را به پشتیبانی از آیین مزدک متهم کردند و به‌جای کاووس، برادر کوچک‌تر او خسرو انوشیروان با حمایت اشراف و موبدان بر تخت سلطنت نشست. کاووس در دوران پایان پادشاهی پدر خود، فرمانروای طبرستان شد و در آن زمان دستور ساخت آتشکده کوسان را داد. بعدها در جنگ در برابر ترک‌ها، در کنار برادر خود خسرو انوشیروان جنگید؛ اما بعد از مدتی در طلب سلطنت شورش کرد و به جنگ با او پرداخت و شکست خورد. خسرو انوشیروان از کاووس خواست تا میان مرگ و اعتراف به گناه یکی را انتخاب کند و او مرگ را انتخاب کرد.

بر اساس برخی روایت‌های شاهنامه، گودرز، پهلوان ایرانی خواب می‌بیند که سیاوش فرزندی به نام کیخسرو دارد که می‌تواند حکمرانی کند. او پسر خود، گیو را به توران می‌فرستد تا همراه کیخسرو شود.

طوس با پادشاهی کیخسرو مخالف بود و فریبرز پسر کیکاووس را لایق‌تر می‌دانست. در پایان میان این دو پهلوان بر سر فتح دژ بهمن در اردبیل رقابتی شکل گرفت و کیخسرو پیروز شد و به پادشاهی رسید. کیخسرو پس از غلبه بر رقبای سیاسی خود، به جهت تثبیت قدرت سیاسی با جمعی از خاندان نوذر به‌سمت طبرستان (مازندران فعلی) رفت و مدتی را در دشتی به نام «نارون» گذراند؛ سپس در محلی در دهستان «پنجاه هزار» مستقر شد و آبادی را بنا کرد که آن را طوسان نامید. به مرور زمان نام این آبادی به کوهستان تغییر کرد و آتشکده کوسان نیز نام خود را از همان وام گرفت.

منبع: iranmonument

آتشکده کوسان برای قرون متمادی بدون استفاده بود تا اینکه در دوره صفویه، دوباره مورد توجه قرار گرفت و استفاده از این آتشکده رواج پیدا کرد. امروزه این بنا بدل به مقبره سادات بابلکانی، امیر کمال‌الدین و امیر شمس‌الدین بابلکانی شده است. آن‌ها سه تن از شیعیانی هستند که در قرن نهم هجری قمری به‌واسطه درگیری با دولت مرکزی به طبرستان پناه آورده بودند. فضای اطراف بنای آتشکده، محلی برای خاکسپاری عزیزان اهالی روستای کوهستان است که تا کماکان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یاسنت لویی رابینو (Hyacinth Louis Rabino) در کتاب «ولایات دارالمرز ایران (گیلان)» درباره آتشکده کوسان چنین می‌نویسد:

بسیاری از اهالی منطقه، آتشکده کوسان را به نام «بابا علی امام» می‌شناسند و در طول سال مراسم‌های مذهبی متعددی در فضای آن برگزار می‌کردند. بنای آتشکده کوسان در ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ با شماره ۵۴۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

منبع: iranmonument

مهم‌ترین ویژگی بنای آتشکده کوسان را باید سادگی آن دانست. بنای آتشکده پلانی مربع شکل دارد که طول هر ضلع آن ۵٫۸ متر و ضخامت دیوارهای آن ۱۱۰ سانتی‌متر است. سقف گنبدی زیبای آتشکده کوسان این بنا را منحصربه‌فرد می‌سازد و به آن جلوه‌ای ویژه می‌دهد. گنبد این بنا در گذشته به‌صورت هشت ترک ساخته شده بود که بر اثر شلیک توپ جنگی از بین رفت و بعد از مرمت بنا، به‌صورت نیم‌دایره‌ای کوتاه بازسازی شد.

بخشی از فضاهای داخلی بنای آتشکده کوسان از جمله دیوارها و طاق‌های آن در دوره پهلوی اول با چیدمانی آجری تزیین شد و هنوز پابرجا است. در فضای داخل آتشکده کوسان همچون همه آتشکده‌ها فضای مجزایی برای روشن نگه‌داشتن آتش وجود دارد.

در اطراف آتشکده کوسان امکانات رفاهی زیادی وجود ندارد و بهتر است پیش از رسیدن به مقصد وسایل مورد نیاز خود را از روستای آسیاب‌سر تهیه کنید. در روستای آسیاب‌سر، سوپرمارکت، نانوایی و سرویس بهداشتی برای رفاه حال گردشگران در دسترس است.

برای بازدید از آتشکده کوسان نیازی به تهیه بلیط نیست و در تمامی ساعت‌ها امکان بازدید از این بنا وجود دارد.

شهرستان بهشهر آب‌وهوایی معتدل و مرطوب دارد و روستای کوهستان نیز با وجود قرارگیری در دامنه کوه، به‌دلیل نزدیکی به دریا از این آب‌و‌هوا بهره‌منده شده است. با وجود بارش‌های بهاری، بهترین زمان سفر برای بازدید از آتشکده کوسان فصل و بهار و تابستان محسوب می‌شود؛ چراکه در پاییز هوا رو به سردی می‌رود.

• آدرس: شهرستان بهشهر، روستای تروجن (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آتشکده کوسان: ۱۰ کیلومتر (۲۰ دقیقه)

منبع: mazbus

محققان پنسیلوانیایی در طی کاوش‌های خود در غارهای هوتو و کمربند به اسکلت دو زن و یک مرد دست پیدا کردند که به ۹,۰۰۰ سال پیش تعلق داشتند. علاوه بر این، پژوهشگران با حفاری و بررسی لایه‌های گوناگون به عناصری از تمدن‌های دیگر نیز دست پیدا کردند. در طی این حفاری‌ها در غار کمربند بیش از ۱۷۴ قطعه سفال از دوران نوسنگی یافت شد. غارهای هوتو و کمربند در ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ شمسی با شماره ۷۴۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند.

• آدرس: جنوب غرب بهشهر، بلوار هاشمی‌نژاد، خیابان طالقانی، جاده صفی‌آباد (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آتشکده کوسان: ۱۹ کیلومتر (۳۵ دقیقه)

منبع: visitmazandaran

کاخ صفی آباد یکی از آثار تاریخی متعلق به دوره صفوی است که در ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ۵۸ در فهرست آثار ملی قرار گرفت. این کاخ توسط فرزند شاه عباس صفوی بنا شد و در طی حمله افغان‌ها آسیب دید. بنای کاخ صفی آباد یک بار در دوره افشاریه به دستور نادر شاه و بار دیگر در سال ۱۳۱۵ به دستور رضا شاه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.

کاخ صفی آباد در پلانی مربع شکل با ابعاد ۲۵ × ۲۵ متر، به‌صورت دو طبقه در میان باغی زیبا بنا شده است. این مجموعه در دوره پهلوی برای مدتی دست گروهی از مستشاران آمریکایی بود و بعد از انقلاب ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۸۴ شمسی در اختیار وزارت اطلاعات قرار گرفت. در پایان دهه ۱۳۰۰ با دستور رئیس وقت میراث فرهنگی محوطه کاخ صفی آباد باسازی و مرمت شد. این کاخ در هر دو طبقه اتاق‌های متعددی دارد. بر اساس برخی گفته‌ها در راهروهای کاخ صفی‌آباد نقاشی‌های زیبایی وجود داشتند که امروز اثری از آن‌ها باقی نمانده است.

• آدرس: ۹ کیلومتری جنوب شرق شهر بهشهر (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آتشکده کوسان: ۲۸ کیلومتر (۴۰ دقیقه)
• زمان بازدید: هرروز از ساعت ۰۸:۰۰ تا ۱۸:۰۰

منبع: ایسنا، عکاس: عارف کریمی

مجموعه تاریخی عباس‌آباد از معروف‌ترین جاهای دیدنی استان مازندران است که در سال ۹۸۹ شمسی (۱۰۲۰ تا ۱۰۲۱ هجری قمری) به دستور شاه عباس اول در منطقه‌ای معروف به خرگوران بنا شد. این باغ امروز یکی از مهم‌ترین باغ‌های غیر کویری ایران محسوب می‌شود. مجموعه تاریخی عباس‌آباد با وسعت ۶۰۰,۰۰۰ متر مربع، بخش‌های مختلفی همچون مخزن و دریاچه سد، گل‌باغ، کاخ، حمام، آسیاب آبی و دو برج آجری دارد.

در میان دریاچه مصنوعی عباس‌آباد بنایی آجری شکل وجود دارد که در زمان آب‌گیری سد، در دریاچه فرو می‌رود و تنها بالاترین سطح آن روی آب دیده می‌شود. دریاچه عباس‌آباد با وسعت ۱۰,۰۰۰ متر مربع، در دوره صفویه به جهت تامین آب مورد نیاز زمین‌های کشاورزی و آب مورد نیاز روستاهای اطراف مورد استفاده قرار می‌گرفت.

• آدرس: شهرستان بهشهر، جاده گلوگاه به دامغان، بعد از جنگل توسکا چشمه، روستای یانه‌سر (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آتشکده کوسان: ۱۰۰ کیلومتر (دو ساعت و ده دقیقه)
• زمان بازدید: هرروز از ساعت ۰۶:۰۰ تا ۲۲:۰۰

منبع: ویکی پدیا

خانه تاریخی شهریار از جاهای دیدنی شهرستان بهشهر است که در روستای یانه‌سر قرار دارد. این بنای تاریخی یکی از بناهای مجلل دوران قاجار در منطقه هزار جریب محسوب می‌شود. برادر و عکاس دربار ناصرالدین‌شاه قاجار، عبدالله قاجار، عکسی از خانه شهریاری به ثبت رسانده که از فراز منطقه لشکرگاه گرفته شده است.

بنای خانه شهریاری که در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ شمسی با شماره ثبت ۷۸۴۴ در فهرست آثار ملی قرار گرفت، محل زندگی و حکومت یکی از سرداران آن زمان به نام سردار رفیع یانه‌سری بود. این بنا در سال ۱۳۹۱ شمسی مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. بنای خانه شهریاری که در حدود ۳۰۰ سال قدمت دارد، دارای شومینه زیبا و پنجره‌های قوسی شکلی است که از روسیه به ایران وارد شدند. در این بنا گچ‌بری‌های زیبایی نیز دیده می‌شود.

منبع: iranmonument

شما نیز تجربه‌های خود از سفر به بهشهر و بازدید از آتشکده کوسان را با کجارو به اشتراک بگذارید.

منبع عکس کاور: ویکی پدیا. عکاس: Rezamusavipur

نویسنده: شقایق وحیدی