عمارت شهرداری قزوین

عمارت شهرداری یکی از جاهای دیدنی قزوین است که در دوره قاجار ساخته شد. این عمارت در ابتدا توسط روس‌ها، برای برگزاری مراسم یا اقامت استفاده می‌شد؛ تا اینکه سال‌ها بعد و پس از ترک ایران، عمارت مزبور به دستور رضا شاه به بلدیه تبدیل شد و به این ترتیب، اولین بلدیه رسمی ایران شکل گرفت. این بنای تاریخی که در ۲۷ بهمن ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید، امروزه همچنان به‌عنوان ساختمان شهرداری به کار می‌رود و بخشی از آن به موزه بلدیه تبدیل شده است.

• آدرس:‌ استان قزوین، شهر قزوین، بلوار آیت‌الله مدرس، خیابان شهرداری (نمایش روی نقشه)

ابتدا خود را به چهارراه ولیعصر (عج) برسانید؛ سپس مستقیم حرکت کنید و به‌سمت بلوار آیت‌الله طالقانی بروید. در ادامه، به‌سمت راست بپیچید و مسیر مستقیم را در بلوار آیت‌الله مدرس ادامه بدهید تا به خیابان شهرداری برسید. عمارت شهرداری قزوین در این خیابان قرار دارد.

منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Ashan2412)

عمارت شهرداری از عمارت‌های تاریخی قزوین است که شرکتی روسی مسئولیت ساخت آن را بر عهده داشت و روس‌ها از این عمارت برای اقامت و برگزاری برخی مراسم‌های خود استفاده می‌کردند. سال‌‌ها بعد اولین شهرداری ایران به‌طور رسمی در این عمارت آغاز به کار کرد و همین رویکرد موجب ایجاد شهرداری‌های دیگری در سایر شهرها شد.

عمارت شهرداری در نهایت پس از مرمت، به موزه تبدیل شد و بخشی از آن در اختیار شهرداری استان قزوین قرار گرفت. در این موزه می‌توانید با نامه‌نگاری‌های اداری و سبک و سیاق آن‌ها آشنا شوید یا ببینید که قدیمی‌ترین سند‌ها مربوط به چه بناهایی بودند. از دیگر آثار موزه می‌توان به زین اسب، دستگاه تایپ و رادیوگرام صدرالعلما (اولین شهردار قزوین)، نامه‌های ارسالی مردم، بیش از ۲۰۰۰ سند از حوزه‌های شهرداری و نیز اسنادی در خصوص شرکت‌های زیر مجموعه شهرداری همچون شرکت آب و برق اشاره کرد.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: P T)

امتیاز ساخت راه انزلی به قزوین در سال ۱۲۷۱ هجری شمسی از طرف ناصرالدین شاه به شرکتی روسی محول شد. این شرکت روسی با آغاز کار، اقدام به ساخت مجموعه بناهایی معروف به «کانتور» در محوطه خوش آب‌وهوای شمال شرقی شهر قزوین کرد که عمارت لاله‌زار یا ساختمان بلدیه یکی از آن‌ها بود. این ساختمان به‌عنوان تماشاخانه احداث شد تا مورد استفاده کارکنان شرکت روسی باشد.

به‌دنبال انقلاب کمونیستی در سال ۱۹۱۷ میلادی و لغو امتیازهای استعماری، اتباع روسیه از ایران خارج شدند و ساختمان‌های آن‌ها در قزوین به دست انگلیسی‌ها افتاد. پس از کودتای سیاه در سال ۱۲۹۹ هجری شمسی، انگلیسی‌ها ایران را ترک کردند و بخشی از محوطه کانتور در اختیار نیروهای ژاندارمری قرار گرفت.

داخل عمارت شهرداری؛ منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: دیجی لوک مجری تورهای مجازی گوگل)

بر اساس مصوبات جلسه هیئت وزیران در شانزدهم خرداد سال ۱۳۰۶، عمارت لاله‌زار تحت عنوان مدرسه دولتی به وزارت فرهنگ و معارف تحویل داده شد؛ ولی در ششم شهریور همان سال، رضا شاه در سفر به قزوین دستور داد تا این محل برای بلدیه استفاده شود. به این ترتیب، اولین بلدیه ایران آغاز به کار کرد.

این بنای تاریخی در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: پرستو رشوند)

عمارت شهرداری دارای ۶ ستون در ایوان جنوبی است و در حد فاصل ستون‌ها، پایه‌های سنگی چهارگوشی وجود دارد که به‌جای گلدان استفاده می‌شود. این ستون‌های استوانه‌ای مزین به سرستون‌های تزیینی به‌شکل حلزون همراه با گل هستند. در بالای پیشانی عمارت، چهار مناره کوتاه آجری و مکعبی‌شکل به چشم می‌خورد؛ ضمن اینکه در این بخش می‌توان شاهد طاق تزیینی و تزییناتی از گچ روکار و آجرکاری به سبک گره‌چینی بود. در و پنجره‌های جنوبی، شرقی و غربی ساختمان، قابی تزیینی به‌شکل قوس و شیشه‌های رنگی دارند.

ورودی بنا دو پله بالاتر از کف حیاط است. اتاق ورودی که از ایوان منشعب می‌شود، ساده و مربعی‌شکل است و کفی با کاشی‌هایی سیاه و سفید و سقف ساده و تخت دارد. در میان چندین اتاق بزرگ و کوچک این ساختمان، سالنی به بزرگی حدود ۲۰۰ متر با تزیینات گچ‌بری مختصر در سقف خودنمایی می‌کند.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: علیرضا فراهانی)

سردر عالی‌قاپو یکی از آثار تاریخی و گردشگری شهر قزوین است که در ابتدای خیابان سپه قرار دارد. این بنا نخست در دوره شاه طهماسب صفوی ساخته شد و در زمان شاه عباس اول به‌صورت کنونی تغییر شکل یافت. بنای سردر شامل ایوان رفیع ورودی با قوس تیزه‌دار و سه ردیف طاق‌نما در طرفین است.

موزه قزوین که در شرق دولتخانه صفوی قزوین قرار دارد، در حقیقت یک موزه‌ باستان‌شناسی به حساب می‌آید که اشیای مختلفی از دوره‌های تاریخی گوناگون را در خود جای داده است. برخی از این اشیا که بیشتر ظروف سفالی و اشیای مفرغی هستند، به هزاره‌های سوم و اول پیش از میلاد تعلق دارند. قدمت سایر اشیای موزه به دوران اسلامی از قرون اولیه تا عهد معاصر برمی‌گردد.

حمام قجر که امروزه به موزه مردم‌شناسی قزوین تبدیل شده، یکی از بزرگ‌ترین حمام‌های تاریخی ایران است که در دوره صفوی ساخته شد و در ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. سربینه، میان‌در و گرم‌خانه، بخش‌های اصلی حمام را تشکیل می‌دهند که به‌لطف وجود تزییناتی همچون کاشی‌کاری و طاق‌های رسمی‌بندی، برای گردشگران جذابیت دارند. علاوه بر این در موزه مردم‌شناسی حمام قجر می‌توانید با زندگی اقوام غالب ساکن قزوین، آیین‌های مختلف و مشاغل قدیمی شهر آشنا شوید.

کاخ چهلستون یا کلاه فرنگی یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری قزوین به شمار می‌رود که در زمان شاه تهماسب صفوی ساخته شد. این کاخ باشکوه و دو طبقه که در سال ۱۳۳۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید، در سال ۱۳۸۳ به‌عنوان موزه خوشنویسی آغاز به کار کرد و آثار خوشنویسان معروف ایرانی مانند میرعماد قزوینی، درویش عبدالمجید، محمد حسین عماد کتاب و... را در خود جای داده است.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: حمیدرضا خوش‌دامان)

• عمارت شهرداری قزوین به‌جز روزهای تعطیل یا مناسبت‌هایی که اداره‌ها به‌طور رسمی تعطیل هستند، در روزهای اداری و ساعت کاری اداری برای بازدید عموم باز است.
• بازدید از این عمارت جذاب کاملا رایگان است.
• هرساله در هفته قزوین مراسم‌های متنوعی در محوطه عمارت برگزار می‌شود.

نویسنده: بهاره عنچه/ بازنویسی: صدیقه شجاعی