تنگه هایقر

استان فارس یکی از استان‌های زیبای ایران است که به‌دلیل سابقه تاریخی‌اش جاذبه‌های بی‌شمار و کم‌نظیری دارد. یکی از جاهای دیدنی استان فارس که کمتر نام آن را شنیده‌ایم، تنگه هایقر در فیروزآباد است. این تنگه با چشم‌انداز شگفت‌انگیزش طبیعت‌گردان و دوست‌داران طبیعت را به خود جذب کرده است. در ادامه، شما را با این طبیعت بکر در استان فارس بیشتر آشنا می‌کنیم.

• آدرس: استان فارس، شهرستان فیروزآباد، ۳۵ کیلومتری جنوب غرب فیروزآباد، بعد از روستای رودبال (مشاهده روی نقشه)

برای دسترسی به دره تماشایی هایقر باید از شیراز به‌سمت فیروزآباد حرکت کنید. وقتی به ۲۵ کیلومتری فیروزآباد رسیدید، باید در مسیر فرعی قیر ـ هنگام ـ فیرزوآباد به راهتان ادامه دهید. هرگاه تابلوی «تاسیسات سد هایقر» را مشاهده کردید، از کنار سد عبور کنید، به‌سمت پایین بروید و وارد تنگه حیرت‌انگیز هایقر شوید.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: prestigio ahmad)

تنگ هایقر از جاهای دیدنی فیروزآباد است. طول این تنگه حدود هشت کیلومتر است و رودخانه قره‌آج در بستر آن جریان دارد. این رودخانه پس از پیچ‌وخم‌های بسیار با نام «مند» به خلیج فارس می‌ریزد.

علاوه ‌بر آنکه این تنگه زیبا یک جاذبه طبیعی بکر محسوب می‌شود، صحنه‌های تاریخی زیادی را به خود دیده است. هم‌نشینی با عشایر قشقایی که در نزدیکی دره هایقر زندگی می‌کنند و گوش دادن به صحبت‌های آنان نشان می‌دهد که این تنگه در رویارویی بین عشایر و نیروهای انگلیسی شاهد ماجراهایی بوده است. همچنین، از شواهد تاریخی می‌توان فهمید که این دره با ساختار طبیعی‌اش به عشایر قشقایی برای مقابله با نیروهای انگلیسی کمک شایانی کرده بود.

تنگه هایقر پستی و بلندی‌های عجیب و صخره‌های مرتفعی دارد و عمق آن به ۴۵۰ متر می‌رسد. وقتی بر بالای این تنگه بایستید، چشم‌انداز شگفت‌انگیز و بکری را مشاهده می‌کنید. عمق زیاد این دره باعث تعجب همگان شده و آن را به منطقه‌ای جذاب برای ماجراجویی افراد حرفه‌ای بدل کرده است. پیچیدن صدای آواز پرندگان و همچنین تماشای چشم‌انداز اطراف آن تجربه‌ای رویایی و توصیف‌ناپذیر را برای همگان به ارمغان می‌آورد.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: mina Fyz)

تنگه هایقر حاصل پویایی عملکرد زمین در این بخش از کوه‌های زاگرس است. زمین‌شناسان دلیل پدید آمدن این تنگه را فعل‌وانفعالات جفرافیایی می‌دانند. همچنین جریان آب درون تنگه تاثیر مستقیمی بر شکل‌گیری آن داشته است. این تنگه برشی از پهنای طاقدیس است که فرسایش آب آن را گسترش داده و ژرف‌تر کرده است. پوشش‌های گیاهی اطراف تنگه متنوع است و سبزه‌های کوتاه‌قد بر زیبایی آن افزوده‌اند. علاوه‌ بر این، دیواره‌های صخره‌ای دره که در اثر فرسایش حالت پلکانی پیدا کرده‌اند، تنگه هایقر را جذاب‌تر و تماشایی‌تر کرده‌اند. برخی از زمین‌شناسان، دره‌ هایقر را یکی از ژئوپارک‌های ایران می‌دانند.

عکس از سایت top-travel.ir (عکاس: نامشخص)

دلیل نام‌گذاری تنگه هایقر دقیقا مشخص نیست و دو روایت مختلف درباره آن وجود دارد. در زبان ترکی کلمه هایقر به‌معنای کشتن و نابود کردن است. سال‌ها پیش در همین مکان جنگی میان انگلیسی‌ها و مردان قشقایی اتفاق افتاد. در این نبرد، مردان قشقایی سربازان انگلیسی را به داخل دره انداختند. دلاورمردان قشقایی بعد از پایان جنگ با صدای بلند کلمه «های قر» را فریاد زدند. بعد از پایان جنگ، این مکان به نام «هایقر» شناخته شد.

روایت دوم مربوط به افسانه‌های محلی است. در شب عروسی، کاروان عروس از کنار دره می‌گذشتند که ناگهان عروس درون دره می‌افتد و کشته می‌شود. به همین دلیل، در ترکی به این دره گلین اوچان و در زبان فارسی عروس پرت‌شده یا عروش‌کُش نیز می‌گویند.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: زهرا فیروزآبادی)

دره هایقر شباهت بسیار زیادی به «گرند کنیون» در ایالت آریزونای آمریکا دارد. گرند کنیون ۴۴۶ کیلومتر درازا و ۱۸۰۰ متر عمق دارد و یکی از طولانی‌ترین تنگه‌های دنیا محسوب می‌شود. زیبایی این دره در آمریکا گردشگران بسیاری را از سراسر دنیا برای دیدن آن ترغیب می‌کند. هرچند گرند کنیون از لحاظ ابعاد در دنیا بی‌نظیر است، شما می‌توانید به‌جای رفتن به آمریکا راهی تنگه هایقر در استان فارس شوید.

گرند کنیون؛ عکس از ویکی‌مدیا (عکاس: Grand Canyon National Park)

• بهار: بازدید از دره هایقر در فصل بهار که پوشش گیاهی سرسبز و آب بیشتری دارد، فرصت خوبی را برای ماجراجویی در طبیعت و دل سپردن به آن فراهم می‌کند. طبیعت بهاری به زیبایی این دره بکر و رویایی می‌افزاید و شما می‌توانید گردشی فرح‌بخش را در هوایی خنک تجربه کنید.
• تابستان: تنگه هایقر در منطقه گرمی قرار گرفته است و در فصول گرم سال جانوران و حشرات خطرناکی در آن مشاهده می‌شود. پس اگر در تابستان قصد رفتن به این تنگه را دارید، مراقب جانوران خطرناک باشید. هرچند که در فصل تابستان گرمای هوا لذت سفر را کمتر می‌کند، این فصل برای آب‌تنی کردن بسیار مناسب است.
• پاییز: به‌دلیل آنکه هوا در فصل پاییز رو به سردی می‌رود، رفتن به این منطقه توصیه نمی‌شود.
• زمستان: در فصل زمستان به‌دلیل سرمای آزاردهنده هوا، بازدید از این منطقه توصیه نمی‌شود؛ اما اواخر زمستان می‌تواند فرصت مناسبی برای سفر کردن باشد.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: سعید معتمد

• قایق‌سواری: در منطقه گردشگری تنگه هایقر، رودخانه قره‌آج جریان دارد که امکان قایق‌سواری را برای گردشگران فراهم می‌کند.
• آب‌تنی کردن: در فصل تابستان، آب‌تنی کردن در آب‌های هایقر یکی از تفریحات مفرح و دلچسب برای طبیعت‌گردان محسوب می‌شود.
• عکاسی و فیلم‌برداری: شما می‌توانید علاوه بر لذت بردن از دیدن غروب آفتاب در دره هایقر، از تمامی چشم‌اندازهایش عکاسی و فیلم‌برداری کنید.
• صخره‌‌نوردی و کوهنوردی: برای افرادی که کوه‌نورد و صخره‌نورد حرفه‌ای هستند، رفتن به دره هایقر به یکی از بهترین تجربه‌ها و تفریحاتشان تبدیل می‌شود.
• پیاده‌روی: اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که هفته شلوغی را سپری کرده‌اید و برای آخر هفته به‌دنبال جای دنجی برای تفریح و پیاده‌روی می‌‌‌گر‌دید، سفر کردن به تنگه هایقر می‌تواند یکی از بهترین انتخاب‌هاتان باشد.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: Masoud Sadeghi)

برای بازدید از تنگه هایقر، تجهیزات کوهنوردی و کمک‌های اولیه را فراموش نکنید. پتو و لوازم خواب، کفش کوهنوردی، چراغ‌قوه، وعده‌های غذایی، قمقمه آب، پاوربانک، داروهای شخصی، زیرانداز و کیسه‌خواب از مهم‌ترین وسایلی هستند که باید همراهتان داشته باشید.

برای اقامت در هایقر، می‌توانید ساعت کوتاهی را با عشایر منطقه وقت بگذرانید. همچنین می‌توانید وسایل و تجهیزات کمپینگ را همراهتان ببرید و اقامت کوتاه‌مدتی را در دل طبیعت داشته باشید. اگر بخواهید مدت بیشتری را در این منطقه بمانید، باید از امکانات اقامتی در شهر فیروزآباد استفاده کنید. اقامتگاه بوم‌گردی «ایل یورد» از نزدیک‌ترین اقامتگاه‌ها به هایقر است که کمتر از سه کیلومتر تا فیروزآباد فاصله دارد. این اقامتگاه از دو اتاق و یک چادر تشکیل شده و پذیرای حدود ۱۶ گردشگر است. شهرستان فیروزآباد نیز اقامتگاه‌ها و هتل‌های بسیاری دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.

عکس از سایت top-travel.ir (عکاس: نامشخص)

• کاخ اردشیر فیروزآباد: استان فارس، جنوب شرقی جاده شیراز ـ جهرم (مشاهده روی نقشه)

شهرستان فیروزآباد فارس یکی از مناطق قدیمی و کهن ایران به شمار می‌آید که آثار تاریخی و عمارات ارزشمندی را در دل خود جای داده است. یکی از جاهای دیدنی استان فارس که گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند، کاخ اردشیر بابکان یا آتشکده فیروزآباد است.

• قلعه دختر فیروزآباد: استان فارس، بعد از فرودگاه شیراز، کیلومتر ۹۹ جاده شیراز ـ فیروزآباد (مشاهده روی نقشه)

قلعه دختر فیروزآباد در دامنه کوهی مشرف به جاده قرار دارد. این قلعه دژ مستحکم و نسبتا بزرگی محسوب می‌شود که بر تمام منطقه تسلط دارد و برای دیده‌بانی و حفاظت از شهر گور (پایتخت اولیه ساسانیان) ساخته شده است.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: علیرضا چ)

• برای رسیدن به داخل تنگه، باید حدودا ۲ ساعت پیاده‌روی کنید.
• برای بازدید از این تنگه و صخره‌نوردی در آن، باید حتما امکانات کافی را داشته باشید و با راهنما یا گروهی همراه شوید که منطقه را به‌خوبی می‌شناسند. بهتر است بدانید که تنها کسانی می‌توانند از این منطقه با جزییات کامل دیدن کنند که کوه‌نورد و صخره‌نورد حرفه‌ای باشند.
• می‌توانید با هر نوع ماشینی به هایقر سفر کنید تا از تماشای این طبیعت دل‌پذیر شگفت‌زده شوید.
• در این منطقه هیچ اپراتور همراهی آنتن نمی‌دهد، پس قبل از سفر به اطرافیانتان اطلاع دهید تا در صورت بروز مشکل بتوانند به گروه‌های امدادی خبر دهند.
• احتیاط را رعایت کنید و به لبه پرتگاه‌ها نروید؛ چراکه از نظر امنیتی خطرناک است.
• اگر به‌دنبال آرامش در طبیعت‌ می‌‌گر‌دید، دره هایقر یکی از بهترین جاهایی است که می‌توانید به آن سفر کنید.
• لطفا دوست‌دار طبیعت باشید و همراهتان کیسه زباله ببرید تا از ریختن آشغال در این طبیعت بکر خودداری کنید.

نویسنده: زهرا آذرنیوش / بازنویس: حانیه رضوی