ارگ تاریخی گوگد

ارگ گوگد یکی از جاهای دیدنی گلپایگان محسوب می‌شود که امروزه کاربری آن به هتل تغییر کرده است. این بنای تاریخی که دومین سازه خشتی آجری بزرگ ایران به حساب می‌آید و قدمتش به ۴۰۰ سال پیش باز می‌گردد، در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۷۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. ارگ گوگد در سال‌های اخیر بازسازی شده است و محلی عالی برای تماشای گوشه‌ای از تاریخ و معماری ایرانی به حساب می‌آید و برای این منظور لزومی ندارد که حتما مهمان هتل باشید. 

هرآنچه باید درباره ارگ گوگد بدانید:

• ارگ گوگد کجاست؟
• معرفی ارگ گوگد
• تاریخچه ارگ گوگد
• معماری ارگ گوگد
• هتل ارگ گوگد
• نکات بازدید از ارگ گوگد

ارگ گوگد کجاست؟

• آدرس: استان اصفهان، شهرستان گلپایگان، شهر گوگد، خیابان آیت‌الله گلپایگانی (نمایش روی نقشه)

_{منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مریم چراغی)}

ارگ گوگد یکی از بناهای قدیمی گلپایگان در استان اصفهان است که در ۹ کیلومتری شمال شرق گلپایگان و در شهر گوگد، از شهرهای شهرستان گلپایگان قرار دارد. این ارگ در مسیر جاده معروف ابریشم واقع شده است که روزگاری جاده اصلی تجاری محسوب می‌شد.

معرفی ارگ گوگد

ارگ تاریخی گوگد دومین بنای خشتی و گلی ایران به شمار می‌رود که به‌دلیل قرارگیری در مسیر جاده ابریشم، کاربری آن کاروان‌سرا بوده است؛ اما در زمان‌ جنگ به‌عنوان دژ نظامی استفاده می‌شد. این اثر در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۷۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و در همان سال با همت اداره میراث فرهنگی گلپایگان بازسازی و مرمت شد. در حال حاضر، این ارگ به هتلی سه ستاره تبدیل شده است.

_{منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Behzad39)}

حیاط بسیار بزرگی با حوضی زیبا در این ارگ وجود دارد که لبه‌های آن با گلدان‌های کوچک و رنگارنگ پر شده است. تخت‌های چوبی و میز و صندلی‌های زیادی در حیاط ارگ وجود دارد که برای استراحت و استفاده از فضای دل‌انگیز آن استفاده می‌شوند. جالب اینکه در نقاط مختلف ارگ، اشیای قدیمی مثل خمره، ترازو و... خودنمایی می‌کنند.

_{منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Eh San)، ویکی پدیا (عکاس: Alitoon)، سایت argegoogad.com (عکاس: ناشناس)}

ساختمان ارگ، دارای دو طبقه است که از طریق راه‌پله‌ای باریک و کوچک به طبقه دوم و بالای ارگ منتهی می‌شود. در طبقه اول اتاق‌هایی با درب چوبی قرار دارد که به نانوایی، فروشگاه، چای‌خانه و اتاق‌های مهمان اختصاص یافته است.

تاریخچه ارگ گوگد

_{منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Behzad39)}

ارگ گوگد از بناهای تاریخی گلپایگان است که زمان ساخت آن را به چهار قرن پیش نسبت می‌دهند. در حال حاضر هیچ سند مکتوبی از زمان ساخت این قلعه در دست نیست. تنها سندی که بر جای مانده، مربوط به ۱۳۰ سال قبل است که نشان می‌دهد، شخصی به نام علیخان بختیاری این ارگ را به‌عنوان مهریه به همسرش واگذار کرده بود. پس از آن، ارگ گوگد با نام ارگ علیخانی نیز شناخته می‌شد.

این ارگ به سبب موقعیت خاص خود، اغلب مورد استفاده تجار سرشناس و حاکمان بوده است و حتی گفته می‌شود که آقا محمد خان قاجار نیز در یکی از قشون‌کشی‌های خود، چند روزی را در این محل گذرانده بود.

معماری ارگ گوگد

_{منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: صفا دانشور)}

قبل از مرمت ارگ گوگد فقط برج‌ها، دیوار خارجی، بخشی از تالارهای ضلع غربی و بخشی از خانه‌های داخل قلعه بر جای مانده بودند. این بنای تاریخی، قلعه‌ای مربعی‌شکل به ابعاد ۷۰ در ۷۰ متر و مساحت تقریبی ۶,۴۰۰ متر مربع است که به‌واسطه دیوارهای سرخ‌رنگش گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. ساختمان ارگ سوراخ‌هایی در دیوارهای مرتفع خود دارد که از آن به‌عنوان سیستم امنیتی هشداردهنده استفاده می‌شد. ظاهرا کبوتران در این سوراخ‌ها جمع می‌شدند و هنگام حضور مهاجمان، با سروصدای خود به ساکنان داخل ارگ خبررسانی می‌کردند.

این بنا چهار برج قرینه در چهار راس قلعه دارد که مزین به نقوش تزیینی هستند. جرز پایه‌های برج حدود ۲٫۵ متر و ارتفاع آن‌ها ۱۲ متر است. نگهبانان در این برج‌ها دیده‌بانی می‌دادند و از ارگ حفاظت می‌کردند. ورودی ارگ مجهز به دو در بود که در بزرگ‌تر را مردکوب و در کوچک را زن‌کوب می‌نامیدند. 

در ارگ گوگد چاهی در قسمت شرقی وجود دارد که برای روزهای سخت در نظر گرفته شده بود تا در صورت بی‌آبی، از آن استفاده کنند. همچنین ارگ مجهز به حوض آبی بود که وقتی مهاجمان در ورودی را آتش می زدند، محافظان با تخلیه آب حوض، آتش را خاموش می‌کردند.

معماری ارگ گوگد بسیار شبیه کاروان‌سراها است؛ به‌طوری که فضای بازی در وسط وجود دارد و اتاق‌ها در اطراف قرار گرفته‌اند. به نظر می‌رسد که در نوع معماری ارگ، نظام طبقاتی لحاظ شده است و بر اساس آن بزرگان در طبقه بالا و کسانی که دارای مقام پایین‌تری بودند، در طبقات پایین ساکن می‌شدند.

هتل ارگ گوگد

_{منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Eh San)}

هتل سه ستاره گوگد با ۲۰ اتاق و سوئیت زیبا در دو طبقه، رستوران، چای‌خانه سنتی، فروشگاه صنایع دستی، عطاری و نانوایی، محل مناسبی برای اقامت گردشگران در شهرستان گلپایگان است. در این هتل علاوه بر غذاهای سنتی و ایرانی امکان سفارش غذاهای خارجی وجود دارد. 

اتاق‌های هتل شامل اتاق یک تخته، دو تخته، سه تخته، چهار تخته، سوئیت شاه‌نشین (هفت تخته)، اتاق رویال قاجاریه (دو تخته) و  اتاق رویال صفویه (دو تخته) می‌شود. اتاق‌های هتل مجهز به سرویس بهداشتی، حمام و یخچال هستند و در صورت اقامت در سوئیت شاه‌نشین می‌توانید از دو سرویس بهداشتی ایرانی فرنگی، آشپزخانه، حمام و یخچال بهره‌مند شوید. 

_{منبع عکس: سایت argegoogad.com (عکاس: ناشناس)}

یکی از بخش‌های جذاب این هتل را می‌توان اجرای موسیقی زنده در چای‌خانه دانست؛ با این حال، سروصدای ناشی از آن اغلب مزاحمت زیادی برای مهمانان هتل ایجاد می‌کند. از آنجا که پنجره‌ها دو جداره نیستند، هرگونه صدایی اعم از صدای رفت‌وآمد بازدیدکنندگان از داخل اتاق‌ها شنیده می‌شود.

نکات بازدید از ارگ گوگد

_{منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: امین نادری)}

• هنگام بازدید از ارگ گوگد حتما به بالای برج‌ها بروید و ضمن تماشای طبیعت اطراف، چند عکس یادگاری بگیرید.
• برای بازدید از ارگ گوگد در سال ۱۴۰۱ باید مبلغ ۴۰۰۰ تومان برای ورودی بپردازید.
• بازدید از این بنای تاریخی از ساعت هشت تا ۲۳ امکان‌پذیر است.
• حتی اگر مهمان هتل نباشید، امکان بازدید از این بنای تاریخی را خواهید داشت.
• در هنگام بازدید سعی کنید که آرامش مهمانان هتل را بر هم نزنید؛ به‌خصوص که پنجره اتاق‌ها رو به حیاط است.
• خودروی خود را باید در محوطه بیرونی ارگ پارک کنید که مسقف نیست. از آنجا که گردشگران زیادی از این محل بازدید می‌کنند، مهمانان هتل گاهی اوقات برای پیداکردن جای پارک با مشکل مواجه می‌شوند.

_{نویسنده: زهرا آذرنیوش/ بازنویسی: صدیقه شجاعی}