برج خلعت پوشان

برج خلعت‌پوشان تبریز در محله کرکج قرار دارد و مربوط به دوره‌‌ صفویه است. این برج در گذشته محل برگزاری مراسم خلعت‌پوشی بود. در ادامه با این برج تاریخی بیشتر آشنا خواهیم شد.

برج خلعت‌پوشان با قدمتی که به دوران صفویه برمی‌گردد، از جاهای دیدنی تبریز به شمار می‌رود و در پنج کیلومتری مرکز شهر تبریز، در همسایگی رودخانه میدان چایی قرار دارد. این سازه تاریخی یکی از قدیمی‌ترین و تاریخی‌ترین برج‌های شهر تبریز محسوب می‌شود. این روزها به‌منظور انجام تحقیقات علمی، اطراف این برج، در اختیار دانشکده‌ کشاورزی دانشگاه تبریز است.

عکس از ایسنا (عکاس: نامشخص)

برج خلعت‌پوشان تبریز که از جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقی محسوب می‌شود، در قسمت چپ جاده‌ تبریز-باسمنج در دره‌ای‌ سرسبز احداث شده است.

برای دسترسی به این مکان می‌توانید از تاکسی یا خودروی شخصی استفاده کنید که به‌دلیل دوری مسیر، خودروی شخصی می‌تواند گزینه بهتری باشد.

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، تبریز، قسمت چپ جاده تبریز-باسمنج، جنوب محله کرگج، در جوار رودخانه چایی (مشاهده روی نقشه)

برج خلعت‌پوشان در زمان صفویه و قاجاریه، محل دادن انعام و خلعت از طرف حکومت به شاهزادگان، حکام شهرها و مردم بود که این مراسم، با حضور ولیعهد مقیم تبریز انجام می‌شد.

سر جان مالکُلم در کتاب خود به نام تاريخ ايران می‌نويسد:

چون وضع حکومت چيره بر ايران چنان است که می‌بايست در هر امری ملاحظه شئونات سلطنت بشود بسياری از آيين‌ها در ايران از اين سبب رواج يافته است. هر چيز که نام پادشاهی بر آنست يا از آن شاه است بايد با احترام و آزرم با آن عمل نمايند و به گونه ويژه‌ای ادای لوازم آداب کنند، برای نمونه اگر خلعتی از سوی پادشاه به حکام بلد يا کسی ديگر حتی شاهزادگان خانواده پادشاهی فرستاده شود، بايد به مسافت چند ميل به پيشواز آن رفته با سپاسگزاری بسيار خلعت را بپوشد آن گونه که هر استان حاکم نشينی جای ويژه‌ای در بيرون شهر دارد که آن را خلعت پوشان گويند. خلعت پوشان حدودا چهار مایل بیرون شهر قراردارد.

عکس از ایرنا (عکاس: نامشخص)

طبقه‌ سوم این برج کنگره‌ ‌ای با فرم دندانه‌ای است که در گذشته محل اجرای مراسم خلعت‌پوشی بود و در آيين‌های ويژه از آن‌ها استفاده می‌شد. زمان آخرین مراسم خلعت‌پوشی که در این برج برگزار شده است، به سال ۱۳۳۰ باز می‌گردد.

برج خلعت‌پوشان تبریز دارای سه طبقه و به‌شکل یک منشور بلند است که این منشور دارای قاعده‌ای کثیرالاضلاع با ۱۶ ضلع و قطر ۹/۵ متر است. طبقه‌ اول این برج دارای سقف گنبدی شکل است، سقف طبقه‌ دوم آن هم در ابتدا ریخته شده بود که بعدها با پوشش تیرآهن مرمت شده است؛ طبقه‌ سوم هم بدون سقف است.

بر اساس متون و سفرنامه‌های دوره قاجاریه برج در داخل استخری قرار داشت كه با گذشتن از روی پلی ورود به ساختمان میسر می‌شده است. اكنون كانال اطراف برج پر شده و به‌صورت پیاده رو فرش شده‌ای در آمده است.

این بنا در حال حاضر در اختیار دانشگاه کشاورزی است و امکان بازدید از آن، تنها با گرفتن مجوز از دانشگاه میسر می‌شود.

عکس‌های گالری از سیده مریم یوسفی

نویسنده: فرناز رهبران رنجبر