مدیرعامل مستر بلیط: فعالیت‌های وزارت گردشگری منفعلانه است
در سال جاری (۱۴۰۱) صنعت گردشگری کشور با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده که رکود ایجاد شده به واسطه وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشور مهم‌ترین آن‌ها است. از سوی دیگر مسئله افزایش نرخ بلیط هواپیما نیز در سال جاری مسئله‌ساز بوده و باعث شده که اظهار نظرها و نقدهای متفاوتی در خصوص اثرات احتمالی این امر بر صنعت گردشگری شکل بگیرد.
برای بررسی بیشتر مسائل و چالش‌های حوزه گردشگری کشور و اثر آن‌ها بر کسب و کارهای حوزه به سراغ حمیدرضا اشجع، مدیر عامل مستر بلیط، رفتیم. وی ضمن اشاره به اثرات سوء تورم بر صنعت گردشگری، فعالیت‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را برای کمک به صنعت منفعلانه ارزیابی کرد.
حمیدرضا اشجع همچنین معتقد است که برگزاری نمایشگاه گردشگری تاثیری بر رونق کسب و کارهای صنعت گردشگری نخواهد داشت.
مدیرعامل مستر بلیط و قائم‌مقام هولدینگ عتیق گشت در خصوص وضعیت حمل و نقل هوایی کشور نیز بر این نظر است که قیمت‌گذاری صحیحی در خصوص قیمت بلیط هواپیما شکل نگرفته است و همین امر باعث شده که فشار مضاعفی به مردم و ایرلاین‌ها وارد شود.
مشروح مصاحبه پایگاه خبری کجارو با حمیدرضا اشجع، مدیرعامل مستر بلیط و قائم‌مقام هولدینگ عتیق گشت، در پی می‌آید.
- به نظر شما مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلاتی که فعالان حوزه گردشگری و مشخصا کسب و کار شما در سال ۱۴۰۱ با آن مواجه بوده‌اند، شامل چه مواردی هستند؟
تورمی که امسال اتفاق افتاد باعث شد در حالی که میزان درآمد کسب و کارها به‌شکل ثابت بوده و بازار روند کاهشی داشت، هزینه‌های شرکت‌ها افزایش پیدا کند. همین مسئله فشار زیادی را به تیم ما نیز وارد کرد و باعث شده که افراد انگیزه زیادی برای کار کردن نداشته باشند. در این شرایط هر چقدر هم که افراد درآمد داشته باشند با توجه به نرخ تورم (درآمد آن‌ها) بی ارزش می‌شود و نهایتا قدرت عمل بالایی پیدا نمی‌کنند.
وضع موجود باعث شده تا بسیاری از فعالان حوزه گردشگری به فکر مهاجرت افتاده‌اند؛ با توجه به اینکه کارکنان برای مهاجرت اقدام می‌کنند، برنامه‌ریزی شرکت برای ادامه همکاری با فعالان حوزه مختل شده است. به نظرم این مواردی که عرض کردم مهم‌ترین چالش ها و مشکلات حوزه گردشگری در سال ۱۴۰۱ بوده است.
- نظرات مختلفی در خصوص اقداماتی که دولت باید برای پویا کردن صنعت گردشگری انجام دهد، مطرح شده است. سیاست های وزارت گردشگری و سایر نهادهای مرتبط را چگونه ارزیابی می‌کنید و فکر می‌کنید برای کمک به کسب و کار فعالان حوزه گردشگری چه مجموعه اقداماتی باید طرف توجه قرار گیرد؟
فعالیت‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این مدت کاملا منفعلانه بوده است و هیچ‌گونه برنامه و هدفی را از این وزارتخانه ندیده‌ایم تا بتوانیم بر اساس آن برنامه‌ریزی لازم برای رشد کسب و کار بازار گردشگری را داشته باشیم. یک سری مواردی مطرح شده که (مثلا) تسهیلات و وام سفر به مردم ارائه شود؛ اما آنچه که مطرح شده صرفا در حد خبر و اطلاعیه است و هیچ برنامه قابل اجرا و مسیر شفافی برای آن تعیین نشده است.
- یک موضوعی که در حال حاضر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خیلی روی آن مانور می‌دهد، برگزاری نمایشگاه گردشگری و نمایشگاه صنایع دستی است. فکر می‌کنید که آیا برگزاری این نمایشگاه‌ها تاثیری بر حوزه سفر و گردشگری کشور خواهد داشت؟
من فکر می‌کنم حضور در نمایشگاه توسط فعالان گردشگری رقم خواهد خورد. به هر حال نمایشگاه گردشگری محلی است که فعالان گردشگری می‌توانند همدیگر را ببینند و یک هم‌بستگی داشته باشند؛ اما نمی‌توان انتظار داشت که نمایشگاه تاثیری بر رونق کسب و کارهای حوزه گردشگری داشته باشد. بنابراین فکر نمی‌کنم نمایشگاه مذکور بتواند تاثیری بر صنعت گردشگری داشته یا رونق ایجاد کند.
- آیا شرکت شما در نمایشگاه گردشگری غرفه تهیه کرده و در آن شرکت می‌کند؟
خیر. شرکت ما در نمایشگاه گردشگری غرفه ندارد؛ اما از نمایشگاه بازدید خواهیم کرد.
- وضعیت فعلی صنعت گردشگری را با توجه به تعطیلاتی که در بهمن ماه امسال (۱۴۰۱) وجود دارد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این تعطیلات باعث ایجاد پویایی در صنعت گردشگری و شکل‌گیری موج سفر شده است؟
انتظار فعالان صنعت گردشگری این بود که سفرها در بهمن ماه و تعطیلاتی که وجود دارد افزایش پیدا کند؛ اما اگر چند مسیر را جست‌و‌جو کنید، متوجه می‌شوید که موجودی برای خرید (بلیط) وجود ندارد و اکثر پروازها تکمیل هستند. در مورد مقاصدی همچون کیش و قشم این موجودی وجود ندارد. در خصوص قطارها نیز باید بگویم که ظرفیت آن‌ها (به بسیاری از مقاصد) تکمیل شده است. متاسفانه ناوگان (حمل و نقل) موجود در کشور محدود و فرسوده است و از سوی دیگر سیاست‌گذاری صحیحی برای توزیع سفر انجام نمی‌شود و به همین دلیل مشکلاتی به این شکل پیش می‌آید.
- امسال تعطیلات نوروز با ماه رمضان هم‌زمان شده است؛ فکر می‌کنید این تداخل به وجود آمده چه فرصت‌ها و تهدیدهایی را برای صنعت گردشگری ایجاد می‌کند؟
در خصوص هم‌زمانی ماه رمضان و نوروز باید بگویم به هر روی برخی باوجود این مسئله سفر خواهند کرد و احتمالا خیلی تاثیر زیادی برای آن‌ها نخواهد داشت. من مسئله اصلی را اولا در شرایط کنونی در سمت عرضه می‌بینیم و دوما به نظرم باید سیاست‌های تشویقی برای افزایش تقاضای سفر مد نظر قرار گیرد. در هر حال مردم تمایل به سفر دارند اما قدرت و توانایی (اقتصادی) کافی ندارند و از سوی دیگر موجودی برای خرید (خدمات سفر) وجود ندارد.
- مسئله افزایش قیمت بلیط هواپیما برای ایرلاین‌ها چند بار در سال جاری (۱۴۰۱) مطرح شده است و فراز و نشیب‌هایی زیادی در این خصوص وجود داشته است. فکر می‌کنید اگر نهایتا این افزایش قیمت بلیط هواپیما محقق شود؛ این موضوع موجب کاهش سطح تقاضا نمی‌شود؟
افزایشی که قیمت بلیط هواپیما برای چند هفته پیدا کرد صرفا حدود پنج تا ۱۰ درصد بود و افزایش خیلی زیادی در کار نبود. مسئله‌ای که در حال حاضر وجود دارد، این است که قیمت‌گذاری خیلی به شیوه صحیحی صورت نمی‌گیرد. یعنی از سویی یارانه‌ای روی بلیط هواپیما تخصیص پیدا می‌کند که فقط کسانی که از هواپیما استفاده می‌کنند، از آن بهره‌مند می‌شوند و از سوی دیگر شرکت‌های هواپیمایی امکان توسعه ندارند و نمی‌توانند خدمات متنوع و متمایزی را ارائه کنند.
توجه داشته باشید بخش بزرگی از سفرهایی که با هواپیما انجام می‌شود، در قالب غیرتفریحی است و بلیط‌های هواپیما عموما توسط سازمان‌ها و شرکت‌ها و برای کسب و کارها خریداری می‌شود.
از سوی دیگر شرایط به این‌گونه است که در خصوص برخی از مسیرها بسته به مقصد سفر امکان جایگزینی وجود دارد و فرد می‌تواند با سواری شخصی سفر کند (مثل مسیرهای استان تهران)، اما برخی از مسیرها از جمله در کرمان، خوزستان و سیستان و بلوچستان امکان جایگزینی وجود ندارد و به‌ناچار مردم باید هزینه سفرشان را متحمل شوند.
متاسفانه این تورمی که وجود دارد گریبان‌گیر همه شده است و فشاری که شکل گرفته، به همه وارد می‌شود. یعنی این‌طور نیست که قرار باشد قیمت بلیط برای حفظ منافع شرکت‌های هواپیمایی، به بهای فشار به مردم افزایش پیدا کند.
- برای بازاریابی و معرفی محصولات خود در سال گذشته چه رویکردی را دنبال کردید، آیا از نتایج به دست آمده رضایت داشته‌اید؟
فعالیت‌های ما در حوزه بازاریابی بیشتر به‌شکل دیجیتال بوده است و به‌شکل ATL (از طریق رسانه‌های سراسری و کثیر الانتشار) خیلی فعالیتی نداشتیم. از سوی دیگر کانال شبکه‌های اجتماعی که دچار اختلال و محدودیت شد، از قبل برای ما چندان کانال جدی نبود و تاثیر خیلی زیادی بر کسب و کار ما نداشت.