شهر آدانا ترکیه کجاست؟

آدانا شهری با تاریخی ۳,۰۰۰ ساله محسوب می‌شود که همواره نقش مهمی در صنعت غذا و تولید پارچه داشته و شهرت بالایی را برای مسیرهای تجاری قدرتمند خود کسب کرده است. این شهر به‌دلیل داشتن رودخانه و سدهای قدیمی، زمین‌های حاصلخیزی دارد و ازاین‌رو، یکی از مهم‌ترین مراکز تولید مواد خام در کشور ترکیه نیز به شمار می‌آید.

آدانا به شهر پل‌ها و قلعه‌های تاریخی شهرت دارد. این شهر دارای هشت قلعه تاریخی است. قلعه باستانی «آناوارزا» که در فهرست موقت میراث جهانی یونسکو قرار دارد، یکی از مشهورترین آن‌ها محسوب می‌شود. 

همه آنچه که باید درباره آدانا بدانید:

• آدانا کجاست؟
• تاریخچه آدانا
• دیدنیهای آدانا
• آب و هوای آدانا
• مشهورترین غذای آدانا
• بهترین زمان سفر به آدانا

آدانا کجاست؟

• آدرس: جنوب کشور ترکیه، استان آدانا (مشاهده روی نقشه)

_{منبع: Dreamstime.com}

آدانا در شمال شرقی دریای مدیترانه و در فاصله ۳۰ کیلومتری از ساحل قرار گرفته است. این شهر با وسعتی برابر با ۱۴,۰۰۰ کیلومتر مربع روی رودخانه «سیهان» و پیرامون آن گسترده شده است. آدانا در دامنه کوه‌های توروس (Taurus) و در مرکز چوکوروا (Cukurova) قرار دارد و با جمعیتی در حدود ۲٫۲ میلیون نفر، ششمین شهر بزرگ ترکیه محسوب می‌شود. آدانا در حدود ۱۶۰ کیلومتر خط ساحلی در کرانه جنوبی دریای مدیترانه دارد. 

رودخانه زاماتی (Zamanti River) در ۸۰ کیلومتری شمال آدانا به رودخانه سیهان می‌پیوندد. این رودخانه از میان شهر گذر می‌کند و گاهی با تغییر رنگ از آبی به سبز منظره زیبایی را رقم می‌زند که فرصت مناسبی برای عکاسی است. 

مسیر دسترسی به آدانا

از ایران پرواز مستقیمی به فرودگاه شاکیرپاشا آدانا (Sakirpasa Airport) وجود ندارد؛ بنابراین، برای سفر به آدانا به‌صورت هوایی باید از پرواز ایرلاین‌های ترکیه مانند ترکیش، آنادولو جت، پگاسوس و غیره استفاده کنید؛ ایرلاین‌هایی که به‌مدت چند ساعت در فرودگاه‌های استانبول یا آنکارا توقف می‌کنند و سپس به آدانا می‌روند. فرودگاه آدانا در چهار کیلومتری مرکز شهر (هشت دقیقه) قرار دارد.

همچنین می‌توانید به‌صورت زمینی از استانبول با طی مسافت ۹۰۰ کیلومتر یا از آنکارا با طی مسافت ۵۰۰ کیلومتر با تاکسی، اتوبوس و مسیر ترکیبی قطار و اتوبوس نیز خود را به آدانا برسانید. 

حمل و نقل عمومی در آدانا

در آدانا می‌توانید با استفاده از مترو از شمال به جنوب شهر را در حدود ۲۰ دقیقه طی کنید. متروی آدانا از ساعت ۶:۰۰ تا ۲۳:۳۰ دقیقه فعالیت می‌کند. 

تاریخچه آدانا

_{منبع: hrantdink.org}

بر اساس بسیاری از منابع، نام شهر آدانا از نام شهری باستانی در دوره پادشاهی «کیزوواتنا» در امپراتوری «هیتی‌ها» گرفته شده؛ اما بر اساس افسانه‌‌ای متعلق به روم و یونان باستان نام این شهر متاثر از دو پسر اورانوس به نام‌های «آدانوس» و «ساروس» بوده است که به رودخانه سیهان (ساروس) آمده و آدانا را تاسیس کرده‌اند. یافته‌های باستان‌شناسی در این منطقه وجود سکونتگاه‌های متعلق به دوران پارینه‌سنگی را تایید می‌کند. 

باستان‌شناسان در تپه‌باغ (The Tepebag Mound) دیواری سنگی و شهری باستانی کشف کرده‌اند که به عصر نوسنگی تعلق دارد و قدیمی‌ترین شهر در منطقه چوکوروا (Cukurova) محسوب می‌شود.

هیتی‌ها از قدیمی‌ترین تمدن‌های ساکن در آدانا بودند؛ قومی که بر اساس یافته‌های باستان‌شناسی، نان بخش مهمی از رژیم غذایی آن‌ها را شامل می‌شد. چوکوروا مرکز غلات، میوه‌ها، سبزیجات و یکی از نخستین تولیدکننده‌های نان و شیرینی مدرن در جهان بود. بر اساس اسناد باقی‌مانده از آن زمان بیش از ۱۸۰ نوع نان، پای و دونات به‌عنوان خوراک میان مردم رایج بوده است. بسیاری بر این باور هستند که این شهر جایگاه مهمی در توسعه هنر آشپزی و فرهنگی غنی در حوزه خوراک داشته است. 

آدانا از زمان حضور هیتی‌ها از بسیاری از تمدن‌های کوچ‌نشین و ساکن تاثیر گرفته است و مردم از فرهنگ‌های مختلف از جمله بالکان، کرت، آسیای مرکزی و سوریه به این شهر مهاجرت کردند. تاریخ ریشه‌دار و ساختار چندفرهنگی آدانا بر فرهنگ غنی غذایی این منطقه بی‌تاثیر نبوده است. 

آدانا پس از نیمه دوم قرن نوزدهم با تولید پنبه در خاک‌های حاصلخیز خود توسعه پیدا کرد. کارخانه‌های نساجی که در نتیجه تولید پنبه در این شهر افتتاح شدند را می‌توان از نخستین کارخانه‌های کشور ترکیه دانست. این توسعه‌یافتگی منجر به تاسیس نخستین بانک‌های خصوصی در شهر آدانا شد. همچنین این شهر در سال ۱۹۲۴ میلادی میزبان اولین نمایشگاه بین‌المللی کشاورزی بود. 

امروزه آدانا بیش از ۴۰,۰۰۰ شرکت دارد و صادرات آن در سال ۲۰۱۹ میلادی نسبت به ۱۰ سال گذشته ۷۶ درصد افزایش یافته است. این شهر به واسطه نزدیکی به خاورمیانه شرکت‌های خارجی بسیاری را نیز جذب کرده است و حجم کل تجارت خارجی آن به بیش از چهار میلیارد دلار می‌رسد. آدانا بیش از ۵۳۹ هزار هکتار زمین کشاورزی دارد که بخش اعظمی از تولید مرکبات، ذرت، هندوانه، سویا، بادام‌زمینی، آفتابگردان، پنبه و عسل بازار سراسر ترکیه را پوشش می‌دهد. به عبارت دیگر، ۱۶ درصد از کل صنعت تولید مواد غذایی و آشامیدنی ترکیه به آدانا تعلق دارد. این شهر دارای بیش از ۴۰۰۰ رستوران و هزار فروشنده مواد غذایی است. 

آدانا بیش از ۱۰۰ هتل و اقامتگاه دارد که با ۱۱,۵۰۰ تخت میزبان گردشگران هستند. این شهر دارای دو دانشگاه مهم با ۶۰,۰۰۰ دانشجو و ۱٫۱ میلیون نفر نیروی کار است. 

دیدنی‌های آدانا

پل سنگی آدانا

• آدرس: رودخانه سیهان، میان دو منطقه سیهان و یورگیر (مشاهده روی نقشه)

_{منبع: flypgs}

پل تاش کوپرو که به پل سنگی (bridge stone) نیز شهرت دارد، با هدف اتصال شهرستان‌های سیهان و یورگیر روی رودخانه سیهان ساخته شده است. این بنا در حدود ۱۸۰۰ سال پیش در دوران امپراتوری روم ساخته شده است. زمان دقیق ساخت پل سنگی آدانا مشخص نیست؛ اما می‌توان با استناد به کتیبه‌ای یونانی اطلاعاتی تقریبی درباره آن به‌دست آورد. بر اساس یافته‌ها، این پل در اواخر قرن چهارم توسط معماری رومی به نام اوکسنتیوس (Auxentius) ساخته شده است. این کتیبه سنگی ۱۲ خط و ۱۲ سانتی‌متر ضخامت دارد و در موزه شهر آدانا نگهداری می‌شود.

امروزه پل سنگی آدانا، به‌عنوان نمادی از این شهر شناخته می‌شود و میزبان بسیاری از جشنواره‌های فرهنگی و هنری است. تا چندی پیش این پل یکی از قدیمی‌ترین پل‌های شناخته‌شده جهان بود که وسایل نقلیه از روی آن عبور می‌کردند. در سال ۲۰۰۶ میلادی پس از بازسازی، رفت و آمد از روی این پل محدود شد و فقط به عابران پیاده اختصاص پیدا کرد. پل سنگی آدانا ۳۱۹ متر طول و ۱۱٫۴ متر عرض دارد؛ پلی که در گذشته ۲۱ طاق گرد داشته و امروزه ۱۴ طاق آن باقی مانده است. 

موزه باستان‌شناسی آدانا

• آدرس: غرب رودخانه سیهان، تقاطع بلوار جمهوریت و بلوار احمد جودت (مشاهده روی نقشه)

_{منبع: turkishmuseums.com}

موزه آدانا یکی از ۱۰ موزه قدیمی ترکیه محسوب می‌شود که در سال ۱۹۷۲ میلادی فعالیت خود را آغاز کرد. این موزه در سال ۲۰۱۳ میلادی به‌دلیل کمبود فضا به ساختمان جدیدی انتقال یافت. مجموعه موزه جدید آدانا در سال ۲۰۱۷ میلادی در ساختمان کارخانه ملی نساجی افتتاح شد. این کارخانه از پیشگامان صنعت آدانا از گذشته‌های دور است. یکی از مهم‌ترین آثار هنری که باید در این موزه از آن دیدن کنید، مجسمه‌ای هزار ساله‌ است. این مجسمه خدای «هیتی» را سوار بر گاری نشان می‌دهد؛ گاری که توسط چندین گاو کشیده می‌شود. 

موزه آدانا با هدف نمایش آثار باستانی در فضایی به مساحت ۱۲,۵۰۰ متر مربع فعالیت می‌کند که در صورت افتتاح سایر بخش‌ها همچون موزه شهر، کشاورزی، صنعت، قوم‌نگاری و کودکان با مساحت ۶۵,۰۰۰ مترمربع، به یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های خاورمیانه بدل خواهد شد. در این موزه کافه و باغ بزرگی نیز برای استراحت بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده است. علاوه بر این می‌توانید از فروشگاه واقع در موزه آدانا نیز سوغاتی‌های مخصوص این شهر را تهیه کنید. 

شهر تاریخی آناوارزا

• آدرس: ۷۰ کیلومتری شمال شرقی شهر آدانا (مشاهده روی نقشه)

_{منبع: www.planetware.com}

شهر باستانی آناوارزا (Anavarza) در ۲۸ کیلومتری جنوب کوزان، ۷۵ کیلومتری آدانا، در روستای دیلک کایا (Dilek Kaya Village) قرار دارد. این شهر پس از فتح توسط امپراتوری روم در سال ۱۷ قبل از میلاد مسیح به یکی از مهم‌ترین کلانشهرهای آناتولی بدل شد. یکی از دارایی‌های ارزشمند شهر تاریخی آناوارزا خیابانی بسیار بزرگ با ۷,۰۰۰ ستون در دو سمت آن است. این خیابان به یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های دو طرفه جهان شهرت دارد که برخی ستون‌های آن همچنان پابرجا است. در شهر تاریخی آناوارزا آثار تاریخی ارزشمند دیگری نیز دیده می‌شود که نشان از قدمت و رونق این مکان تاریخی دارد. 

در مرکز شهر تاریخی آناوارزا قلعه‌ای قرون‌وسطایی با منظره‌ای زیبا خودنمایی می‌کند. ویرانه‌های کلیسا، حمام عمومی، تئاتر، آفی‌تئاتر، استادیوم، گورهای صخره‌ای، قبرستان‌های باستانی و طاق پیروزی از جمله دیگر آثار تاریخی باقی‌مانده در این شهر است. 

مسجد سابانجی

• آدرس: آدانا، ساحل غربی رودخانه سیهان، بلوار تورهان جمال (مشاهده روی نقشه)

_{منبع: flypgs}

مسجد مرکزی سابانجی در غرب رودخانه سیهان قرار دارد و بین سال‌های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۸ ساخته شده است. این مسجد با ۶ مناره یکی از بزرگ‌ترین مساجد ترکیه محسوب می‌شود. چهار مناره مسجد سابانجی با ارتفاع ۹۹ متر داری سه بالکن و دو مناره دیگر با ارتفاع ۷۵ متر دارای بالکن‌های جداگانه‌ای هستند. معماری این مسجد به سبک کلاسیک هنر عثمانی است و گنبدی منحصربه‌فرد دارد. تماشای کاشی‌های سرامیکی، شیشه‌های رنگی و نوشته‌های مقدس تزیین‌شده با برگ‌های طلایی مسجد سابانجی می‌تواند هر گردشگری را جذب کند. 

موزه سینما آدانا

• آدرس: آدانا، ساحل غربی رودخانه سیهان، بلوار سیهان (مشاهده روی نقشه)

_{منبع:mustafataskin.weebly.com}

موزه سینمای آدانا در سال ۲۰۱۱ میلادی در خانه‌ای قدیمی افتتاح شد. این موزه که در دو طبقه طراحی شده است، جشنواره فیلم پیله طلایی را میزبانی می‌کند. طبقه همکف این موزه نمایشگاهی از عکس‌های قدیمی اهالی سینمای ترکیه، پوستر فیلم‌های قدیمی و لوازم شخصی کارگردانان مشهوری همچون ییلماز گونی است. موزه سینمای ترکیه مکانی را به کتابخانه و پخش فیلم‌های تاریخ سینمای این کشور نیز اختصاص داده است. در این کتابخانه بیش از ۳,۰۰۰ کتاب و عکس مربوط به سینما وجود دارد. موزه سینما آدانا هر ساله میزبان بسیاری از رویدادها و جشنواره‌های سینمایی است. 

منطقه تاریخی کیزکوله‌سی 

• آدرس: ۱۴۴ کیلومتری جنوب غربی آدانا (مشاهده روی نقشه)

_{منبع: www.planetware.com}

کیزکوله‌سی یک استراحتگاه ساحلی است که در فصل تابستان در میان گردشگران اسکاندیناویایی طرفداران زیادی دارد. بیشتر افراد برای استفاده از ساحل، شنا و حمام آفتاب به کیزکوله‌سی می‌آیند؛ اما بهتر است بدانید که اطراف این ساحل بناهای تاریخی یونانی و رومی بسیاری وجود دارد که گشت‌وگذار در آن‌ها می‌تواند تجربه‌ای بی‌نظیر برای هر گردشگری باشد. از معروف‌ترین قلعه‌های تاریخی این منطقه می‌توان از قلعه کیزکوله‌سی با منظره‌ای مشرف به تردد قایق‌‌ها و قلعه تاریخی «کریکوس» در انتهای ساحل شمالی نام برد. در کیزکوله‌سی همچنین می‌توانید از کلیسای بیزانسی، آگورای رومی و تئاتر رومی دیدن کنید. 

پل راه‌آهن واردا

• آدرس: ۶۰ کیلومتری شمال غرب آدانا، کوه‌های توروس، دره چاکیت (مشاهده روی نقشه)

_{منبع:dailysabah.com}

پل راه‌آهن واردا توسط مهندسان آلمانی طراحی شده است و بخشی از راه‌آهن سراسری استانبول به بغداد محسوب می‌شود. این پل که به پل آلمان‌ها یا پل بزرگ نیز شهرت دارد، دو طرف دره‌ «چاکیت» در دل رشته کوه توروس را به هم متصل می‌کند. یکی از دلایل شهرت امروزی پل واردا به‌دلیل استفاده از آن در فیلم سینمایی «اسکای‌فال» (Skyfall) است. این فیلم یکی از پر فروش‌ترین فیلم‌های مجموعه جیمز باند محسوب می‌شود.

پل واردا با هدف تامین نفت مورد نیاز صنایع آلمان طراحی شده بود و برلین را به بصره متصل می‌کرد. ساخت این پل که از جنس فولاد و سیمان است، در سال ۱۹۰۵ میلادی آغاز شد و تا سال ۱۹۱۲ میلادی ادامه یافت. پل واردا در سال ۱۹۱۶ میلادی پس از تکمیل جزییاتی همچون پیاده‌راه به بهره‌برداری رسید. این پل از ۱۷۲ متر طول، ۹۸ متر ارتفاع و ۱۱ طاق سنگی دارد. 

آب و هوای آدانا

شهر آدانا آب و هوایی بسیار گرمی دارد و در فصل تابستان دمایی بین ۳۸ تا ۴۸ درجه سانتی‌گراد را تجربه می‌کند. در این شهر هوا به‌طور معمول آفتابی است و به‌ندرت بارندگی رخ می‌دهد. در فصل بهار و زمستان با کاهش دما احتمال بارندگی بیشتر است. در این فصل آدانا دمایی در حدود ۱۸ درجه سانتی‌گراد دارد؛ به همین جهت بهترین زمان سفر برای گردشگران است. با سفر در اوایل بهار به شهر آدانا می‌توانید از گرمای آفتاب در سایه درختان نخل لذت ببرید. 

مشهورترین غذای آدانا

_{منبع: www.adanagastronomi.com}

بدون شک مشهورترین غذای آدانا را می‌توان «آدانا کباب» دانست؛ نوعی کباب ساطوری که از گوشت بره تهیه می‌شود و طرفداران زیادی دارد. این غذا در سراسر ترکیه با همین نام سر می ؤود و جزو پرفروش‌ترین غذاهای گوشتی رستوران‌ها به شمار می‌رود. گوشت این کباب به‌همراه ادویه‌های از جمله فلفل قرمز ساطوری می‌شود و در شیوه سنتی، روی زغال تهیه می‌شود و پس از پخت، روی نان پیتا به‌همراه گوجه و فلفل دلمه‌ای کبابی و سماق سرو می‌شود.

آدانا کباب شباهت زیادی به کباب کوبیده ساطوری ایرانی دارد و شهرت آن در دنیا مدیون گردشگران غربی است. این غذا در رستوران‌های ترکی ایران نیز به همین شکل تهیه و ارائه می‌شود. آدانا کباب اغلب با پیش‌غذاهایی از قبیل لاهماجون و پیتای پنیری کوچک، حمص گرم، یک سیخ جگر یا سالادهایی مانند سالاد سماق و پیاز صرف می‌شود.

از دیگر غذاهای محلی آدانا می‌توان به انواع کباب، کوفته و خورش اشاره کرد. ماهی و خوراک‌های دریایی نیز طرفداران خود را دارند؛ آدانا به‌دلیل نزدیکی به مدیترانه از تنوع بالایی در محصولات دریایی برخوردار است.

فرهنگ غذایی آدانا

زندگی روزمره در آدانا تا حد زیادی بر اساس عادت‌ها و فرهنگ غذایی شکل می‌گیرد. در این شهر به‌طور معمول از ۰۵:۰۰ صبحانه با سرو جگر و شلغم آغاز می‌شود. این عادت غذایی از گذشته باقی‌ مانده و تا به امروز نیز ادامه پیدا کرده است. صبحانه در میان مردم آدانا به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیری از رژیم غذایی شناخته می‌شود و چند ساعتی از صبح را به خود اختصاص می‌دهد. آن‌ها به‌طور معمول برای صبحانه «بورک آدانا» درست می‌کنند. این بورک از خمیر یوفکا، کره و چند نوع پنیر همچون فتا، چدار و موزارلا درست می‌شود.

محلی که امروز در شهر آدانا به «بازار کازانجیلار» شهرت دارد، در گذشته بازار پرندگان بوده است. کسانی که به این بازار می‌آمدند دور منقل جمع می‌شدند و در حین صرف غذا به گفت‌و‌گو می‌پرداختند. این اتفاق، سنتی را به وجود آورد که از آن با نام «اجاق‌باشی» (Ocakbas) یاد می‌شود. در این مراسم مردم دور هم جمع می‌شوند و از خوردن غذا لذت می‌برند. بازار کازانجیلار هر یکشنبه از طلوع آفتاب تا عصر میزبان دورهمی‌های مردم است. این بازار میزبان قدیمی‌ترین سنت برانچ جهان نیز محسوب می‌شود.

به مرور در نزدیکی بازار پرندگان که محلی برای این دورهمی‌ها بود، بازار دیگری شکل گرفت که به آن «بازار جگرفروشان» می‌گویند. در آذر ماه هر سال «جشن کباب و شلغم» در بازار جگرفروشان برگزار می‌شود و افراد زیادی از سراسر جهان را به‌سمت خود می‌کشاند. کباب متری و بیتی کباب از جمله کباب‌های معروفی است که در آدانا سرو می‌شود.

در آدانا نیز همچون بسیاری شهرهای دیگر در روزهای خاصی مانند تولد، مرگ، عروسی و تعطیلات غذاهای ویژه‌ای پخته می‌شود. برای مثال، زمانی که کودکی متولد می‌شود، برای اطمینان از تغذیه مناسب و حفظ شیر مادر، غذای ویژه‌ای با نام عسل چرب درست می‌کنند که از ترکیب شیره و فلفل قرمز با سوزاندن چربی تهیه می‌شود.

_{منبع: www.adanagastronomi.com}

برای مادرانی که تازه زایمان کرده‌اند، غذای دیگری به نام «سالاد جگر» (Liver Salad) نیز آماده می‌کنند. این غذا ترکیبی از جگر و پیاز است که در خاکستر گرم و کاینار (مخلوطی از هفت ادویه) طبخ می‌شود. در جشن درآمدن اولین دندان نوزاد نیز، غذایی به نام «هدیک» (Hedik) درست می‌کنند که از جوشاندن گندم، نخود و لوبیا تهیه می‌شود.

در آدانا کماکان بسیاری از مراسم‌ همچون عروسی، نامزدی و ختم همچون گذشته اجرا می‌شود. هریک از این مراسم‌ با سرو غذاهای مخصوص همراه است؛ برای مثال بعد از خواستگاری از دختر در مراسم شیرینی‌خوران (نامزدی)، دسرهای لذید ترکی، مانند باقلوا به‌همراه قهوه سرو می‌کنند.

سوپ انگشتانه یکی از مهم‌ترین غذاهایی است که برای عروسی آماده می‌کنند. هرچند درست کردن سوپ انگشتانه زحمت بسیاری دارد، یکی از خوراک‌های خاص شهر آدانا است. این سوپ با خمیر، گوشت و سس درست می‌شود.

در آیین سوگواری مردم آدانا در روزهای سوم، هفتم و چهلم غذاهای مخصوصی پخت می‌شود. به‌طور معمول، بعد از تشییع جنازه برای روز سوم حلوای مخصوصی درست می‌کنند و در روزهای هفتم و چهلم غذایی با گوشت گوسفند سرو می‌شود. در ماه رمضان و باقی تعطیلات نیز در آدانا شیرینی به نام «کومبه» درست می‌کنند. مواد اولیه این شیرینی، آرد، شکر، مخمر، بادام زمینی، شیر و دانه‌های کنجد هستند.

سنت پخت گوشت و کباب در باربیکیو یکی از سنت‌های غذایی رایج در آدانا است؛ سنتی که به‌طور معمول خانواده‌ها را در آخر هفته در پارک دور هم جمع می‌کند.

موزه آشپزی آدانا، پروژه‌ای است که با هدف معرفی فرهنگ غذایی شهر و پژوهش در آداب و رسوم مردم در این حوزه تاسیس شده است.

شما نیز تجربیات و تصاویر خود از سفر به ترکیه و شهر آدانا را با کجارو و مخاطبان آن به اشتراک بگذارید.

_{منبع عکس کاور: tejm.europole.org}