خروج قاچاقی تابلو مظفرالدین شاه از کاخ گلستان تائید شد
مدیرکل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی، خروج قاچاقی تابلو مظفرالدین شاه از کاخ گلستان و فروش آن در حراج کریستیز را تائید کرد.
مرتضی ادیب زاده، مدیرکل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی شامگاه شنبه، اول مرداد ۱۴۰۱ با انتشار پستی درباره پرتره مظفرالدین شاه قاجار اثر استاد کمال‌الملک در حساب کاربری خود در اینستاگرام، در رابطه با حواشی مطرح شده در فضای مجازی درباره مفقودی این اثر شفاف‌سازی کرد.
ادیب زاده چنین توضیح داده است که:
نکاتی درباره پرتره «مظفرالدین شاه قاجار» اثر استاد کمال‌الملک
به‌منظور شفاف‌سازی موضوع در خصوص پرتره «مظفرالدین شاه» و بررسی چگونگی خروج این اثر از کاخ گلستان و متعاقب آن، فروش در حراج کریستیز لندن در سال ۲۰۰۰، به اطلاع می‌رساند طی روزهای اخیر بررسی جامعی روی دفاتر اموالی کاخ گلستان متعلق به سال‌های ۱۳۱۲، ۱۳۱۷ و ۱۳۶۱ صورت گرفت و بر این اساس و در نتیجه این بررسی‌ها، ذکر چند نکته را ضروری می‌دانم:
- نکته اول: نام تابلو و مشخصات دقیق آن از جمله ابعاد (همراه با قاب) در دفتر سال ۱۳۱۲ ثبت شده است، اما جزو اموال بنای موسوم به خوابگاه (اندرونی ناصرالدین شاه) ثبت شده است و نه کاخ اصلی و تالار برلیان. تصمیم به ساخت عمارت خوابگاه ناصری در جمادی‌الثانی سال ۱۳۰۳ ق اتخاذ شد. در تاریخ ۹ رجب سال ۱۳۰۴ ق ساخت بنا به اتمام رسید و شاه به این عمارت نقل مکان کرد. در دوره رضاشاه جزو اموال تحویل شده وزارت دارایی در آمد و مدت‌ها محل حوزه وزارتی بود. این ساختمان تا سال ۱۳۳۵ پا بر جا بوده است و مستندات تصویری نیز در این ارتباط وجود دارد. خوابگاه ناصری در اوایل سال ۱۳۴۰ یعنی دوره پهلوی دوم تخریب می‌شود.
- نکته دوم: به نظر می‌رسد پیش از سال ۱۳۱۲ تابلوهای شاهان قاجار در اوایل دوره پهلوی اول از تالار برلیان خارج شده و به بنای خوابگاه منتقل شده‌اند.
- نکته سوم: در دفتر سال ۱۳۱۷ مجددا این تابلو جزو اموال انتقالی از خوابگاه به کاخ گلستان ثبت شده است.
- نکته چهارم: در دفاتر سال ۱۳۶۱ که مربوط به وزارت فرهنگ و هنر وقت است، هیچ نشانی از نام تابلو مذکور نیست.
- نکته پنجم: قطعا تابلو متعلق به کاخ گلستان است و در فاصله سال‌های ۱۳۱۷ تا ۱۳۶۱، از مجموعه کاخ خارج و بعدها از طریق قاچاق به خارج از کشور منتقل و به فروش رفته است.
- نکته ششم: کارشناسان حراج کریستیز باید قبل از برگزاری حراج، این تابلو را از ایران استعلام می‌کردند.
- نکته هفتم: در حال حاضر، آنچه حائز اهمیت است، خروج غیر قانونی اثر است. ازاین‌رو، این اداره کل بر اساس وظیفه ذاتی خود و مطابق با قوانین بین‌المللی، اقدام لازم جهت بازگرداندن اثر مذکور را در دستور کار قرار داده است.
منبع: صفحه اینستاگرام مرتضی ادیب‌زاده
این در حالی است که در روزهای گذشته مسؤولان کاخ گلستان در اظهارات اولیه از وجود چنین تابلویی ابراز بی‌اطلاعی کرده و حتی احتمال تقلبی بودن آن را مطرح کردند. احمد دِزواره‌ای که از اواخر دهه ۵۰ تا سال ۱۳۸۶ ریاست موزه‌های کاخ گلستان را به عهده داشت نیز وجود چنین تابلویی را در این مجموعه به‌طور کامل رد کرد و ادعاهای مطرح شده درباره خروج این تابلو یا به سرقت رفتن آن را تهمت و دروغ محض خوانده بود.
دیدگاه